شاعران زبان مختص خود را دارند و باید به آن عمق ببخشند
میلاد عرفانپور در جمع شاعران جوان گفت: هر شاعر در هر مرحله از فعالیت ادبی‌اش داشته‌های زبانی مختص به خود را دارد و باید همواره تلاش کند که به آن‌ها عمق ببخشد.
به گزارش خبرنگار مهر، چهارمین کلاس از دومین اردوی آموزشی بانوان دورۀ ششم آفتابگردان‌ها با حضور میلاد عرفانپور برگزار شد.
عرفانپور در این کلاس و در سخنان خود که با محوریت «زبان شعر» برگزار شد ضمن تعریف زبان بیان داشت: زبان شعر بسیار وسیع است و از جنبه هایی محل اختلاف نیز هست. این اختلاف در حوزۀ تعریف زبان، کاربرد زبان شعر و نقد آن قابل مشاهده است.
وی همچنین گفت: زبان نظامی از کلمات است که ما به‌وسیلۀ آن با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم. این تعریف متداول زبان است اما زمانی که ما از زبان شعر سخن می‌گوییم این زبان جنبۀ کاربردی پیدا می‌کند.
او در رابطه با اهمیت پرداختن به زبان شعر گفت: زبان مادۀ خام و اولیۀ شعر است و اگر در انتخاب آن دقت نکنیم شعر ما مطلوب مخاطب نخواهد بود.
عرفانپور ادامه داد: در پرداختن به زبان شعر عده‌ای دچار افراط و گروهی دچار تفریط شده‌اند. گروه اول معتقد هستند که اصل زبان است. زبان‌گرایی این دسته موجب شده‌است که شعر آن‌ها خالی از تصویر و خیال شود. در برابر آن‌ها گروهی قرار دارند که رسالت شعر را تنها انتقال پیام می‌دانند. آن‌ها به صرف رساندن پیام اکتفا می‌کنند. و پیراستگی و شایستگی زبان برایشان اهمیتی ندارد.
او افزود: هر دو تفکر آسیب‌زننده است و تعادل در برخورد با زبان است که می‌تواند مفید باشد.
این شاعر در ادامه گفت: هر شاعر در هر مرحله از فعالیت ادبی‌اش داشته‌های زبانی مختص به خود دارد و باید همواره تلاش کند که به آن‌ها عمق ببخشد. برای رسیدن به این هدف باید به چند اصل توجه داشت. از جملۀ آن‌ها افزایش دادن منابع مطالعاتی است تا شاعر در سرایش شعر به تکرار نیفتد. مواجهۀ زیستی با کلمات، مواجهۀ شنیداری و بیانی نیز از دیگر راه‌هایی است که شاعر با توجه به آن می‌تواند بر تاثیر شعرش در مخاطب بیفزاید.
وی همچنین گفت: استفاده از این اصول موجب می‌شود که ما به سلوک لفظی برسیم و با شناخت واژه‌ها توجه عمیق‌تری نسبت به آن‌ها پیدا کنیم. همین مسئله باعث می‌شود که به شاعری خلاق تبدیل شویم.
این شاعر ضمن تاکید بر لزوم شناخت عمیق شاعران نسبت به کلمات مورد استفاده در شعر تاکید کرد: شاعر هر کلمه ای را که استفاده می‌کند در واقع باید به خویشاوندان معنایی و لفظی آن کلمه نیز توجه کند به این ترتیب می‌تواند ظرفیت‌های کلام را بهتر بشناسد و از آن‌ها استفاده کند.
وی فصاحت و بلاغت را از دیگر ویژگی‌های یک شعر خوب دانست و گفت: از موانع فصاحت کم‌مایگی و سستی کلمات است. کم‌مایگی تناسب‌ها، نحو غلط و یا تنافر حروف از جمله عوامل ایجاد کنندۀ این ضعف است. از موانع بلاغت ضعف در مضمون‌بندی، کژتابی و ابهام مخل است. البته ابهام همیشه باعث عدم بلاغت زبان شعر نیست و بسیاری از شاعران از آن استفاده می‌کنند. اما ابهام مخل ابهامی است که موجب غیر قابل فهم شدن شعر، حتی برای شاعران می‌شود.
عرفانپور در ادامه افزود: اصطلاحا دوگانه‌هایی در شعر وجود دارند که از جملۀ آن‌ها دوگانۀ کهنه و نو است. اختلاف بر سر لزوم استفاده از زبان سنتی یا امروزی است. نمی‌توان به صورت مطلق در این رابطه اظهار نظر کرد. زیرا آنچه در شعر مهم است استحکام و زیبایی و حفظ شیوایی شعر است. اگر این امر از طریق کلمات کهن هم اتفاق بیفتد ارزشمند است به شرط آن‌که قابل فهم و فصیح باشد.
وی در پایان به بررسی اختلافات در استفاده از زبان محاوره و معیار پرداخت و بر این مسئله تاکید کرد: نمی‌توان سرودن شعر را منحصر به یکی از آن‌ها کرد و هیچکدام محکوم به حذف نیستند. زیرا آنچه برای ما اهمیت دارد حفظ بلاغت و فصاحت شعر است. اما استفاده از زبان شکسته و محاوره به شاعران کم تجربه که آشنایی کامل با ساختار زبان ندارند توصیه نمی‌شود.
