سینما تا اطلاع ثانوی تعطیل است/ کمک‌های دولت کفاف پول برق سالن‌ها را هم نمی‌دهد

با شیوع گسترده ویروس کرونا در کشور؛ سالن‌های سینما همچون دیگر مشاغل و کسب و کارها به دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا تعطیل شدند و تا ابتدای تیر ماه هیچگونه فعالیتی نداشتند. بیم و امید نسبت به آینده وضعیت اکران باعث شد بسیاری از سینماگران نسبت به اکران فیلم‌هایشان با دید تردید نگاه کنند و بسیاری برای نمایش فیلم‌هایشان در شرایط ویژه کرونا که ظرفیت سالن‌های سینما را به ۵۰ درصد کاهش داد؛ تمایل نشان ندهند.

۵ میلیارد تومان فروش در شش ماهه نخست

با راه‌اندازی سامانه سمفا و شفافیت در عرصه فروش بلیت‌های سینما، اکران سینما در ایران فصل تازه‌ای را تجربه کرد. هر چند در ابتدای این مسیر با مشکلاتی در شکل اجرایی و نرم‌افزاری آن به وجود آمد اما به نظر می‌رسد توانسته است در روند فروش بلیت و شکسته شدن انحصار در این زمینه موفق عمل کند.

بر اساس اعلام سامانه سمفا از ابتدای تیرماه و با بازگشایی مجدد سینماها مجموع فروش سینمای ایران تا امروز حدود ۵ میلیارد تومان فروش داشته است که بیشترین میزان فروش مربوط به فیلم سینمایی «شنای پروانه» با رقم دو میلیارد و سیصد میلیون تومان است و بعد از آن فیلم «خوب، بد، جلف۲ ارتش سری» با رقم یک میلیارد و پانصد میلیون تومان در جایگاه بعدی قرار دارد.

در مجموع از ابتدای تیر ماه ۳۹ فیلم در گروه‌های مختلف سینمایی روی پرده رفتند که تنها دو فیلم بیش از یک میلیارد تومان فروش داشته است.

کرونا و عیان شدن مشکلات سینمای ایران

مهدی رحمانی کارگردان سینمای ایران در این باره معتقد است: هیچ کشوری به اندازه ایران در زمان کرونا مشغول تولید فیلم نیست. حتی آمریکا و هندوستان که صاحب صنعت بزرگی در فیلمسازی هستند در این شرایط که مردم کمتر به سینما می‌روند، تولیدات خودشان را متوقف کردند ولی با کمال تعجب می‌بینیم در ایران تولیدات بسیاری در حال تصویربرداری است و از سویی سالن‌های سینما به دلیل اکران نشدن فیلم خوب در حال تعطیلی است.

غلامرضا آزادی تهیه‌کننده و کارگردان سینمای ایران نیز کرونا را یک اتفاق می‌داند که به نابودی سینمای ایران سرعت بخشیده است. او معتقد است: بعید است تا یک سال دیگر سینما به شرایط عادی خود بازگردد و باید در این مدت به فکر جایگزین‌ها و برنامه‌هایی بود که بتواند چراغ سینما را روشن نگه دارد. البته دولت با بازگشایی مدارس و مراکز مختلف اداری و تفریحی عملا این پیغام را می‌دهد که گویی دیگر کرونایی وجود ندارد و نمی‌دانم سینما چه گناهی کرده است که باید هنوز هم نیمه تعطیل باشد.

با فرا رسیدن پاییز و شروع شش ماهه دوم سال، در شرایطی که ویروس کرونا در تمام کشور وضعیت را به حالت قرمز درآورده است، سینمای ایران افق روشنی برای رسیدن به یک وضعیت با ثبات را پیش روی خود نمی‌بیند.

سوال مهم از وزیر ارشاد

در همین رابطه سجاد نوروزی (مدیر پردیس سینمایی آزادی) در گفتگو با ایلنا، با اشاره به شرایط سینمای ایران در روزگار کرونا گفت: چیزی به اسم سینما تا اطلاع ثانوی در کشور وجود خارجی ندارد. اگر ما سینما را یک چرخه منسجم ایده، تولید و اکران بدانیم و مسائل اقتصادی و انگیزشی در تولید و اکران را جزو مولفه‌های پیش‌برنده بدانیم، این زنجیره در سینمای ایران قطع شده است. در شرایط فعلی در هیچ بخشی از سینمای ایران، چه تولید و چه اکران، همه چیز تعطیل است.

وی با بیان اینکه عامل این وضعیت را نباید معطوف به کرونا بدانیم، گفت: پیش از شیوع ویروس کرونا این وضعیت دارای ایراد‌های جدی بود که ویروس کرونا مانند یک موشک نقطه زن، الباقی موجودیت سینما را از بین برده است.

وی با بیان اینکه تعطیلی سالن‌های سینما برای هیچ نهادی در این کشور مهم نیست، گفت: اساسا هیچ یک از ارگان‌های رسمی کشور دغدغه‌ سینما را ندارند و اصلا برایشان مهم نیست ادامه بقای این صنعت – هنر. یک نهاد را به من نشان دهید که در شرایط فعلی دغدغه این سینما را با تمام معایب و اشکالات ساختاری و فرم و شکل و محتوایی که دارد، داشته باشد.

وی با انتقاد از سکوت مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در وضعیت کرونا و آسیب‌هایی که به سینما زده شده، گفت: من عامدانه در این چند ماه در گفتگوهایی که با رسانه‌ها داشتم سعی کردم جانب انصاف را نگه دارم و همه بار را بر دوش ارشاد نیندازم. یعنی ارشاد در دوره گشایش و برخورداری مملکت از بودجه بود همیشه کمبود منابع داشت چه برسد به الان که وضعیت بودجه کشور اوضاع خوبی ندارد و واقعا هم ناجوانمردانه است که انگشت اتهام را به سمت وزارت ارشاد بگیریم. اما بعد از گذشت شش ماه سئوال مشخص من از وزیر محترم ارشاد این است که به غیر از چند تا توییت و جلسه، چه کارهایی برای رفع مشکلات اهالی فرهنگ و هنر کردند؟ ایشان یک رقمی را در اردیبهشت اعلام کردند که به فرهنگ و هنر آسیب خورده است. وزیر ارشاد برای وضعیت سینما و تئاتر و موسیقی که در حال از بین رفتن است و کمپانی‌های خارجی مشغول جذب هنرمندان ما هستند و سریال‌های ایرانی با پول خارجی تولید می‌شود؛ چه توضیحی دارند؟ اصلا نقشه راه را برای آینده ترسیم کردند؟ آیا به فکر نجات وضعیت فعلی هستند؟ به عنوان دیده‌بان فرهنگ و هنر ارزیابی و دیدگاه‌شان نسبت به وضع موجود و پیش‌بینی‌شان از آینده چیست؟ این پرسش‌های بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر است که این روزها زیر فشار مسائل اقتصادی در حال نابودی هستند.

این مدیر سینمایی درباره وضعیت تولید در سینماها گفت: تولید در سینمای ایران به کمتر از یک سوم نسبت به سال گذشته رسیده است. شورای پروانه ساخت هم فقط برای اینکه بیلان کاری را بالا ببرد هر هفته برای ساخت چند فیلم مجوز صادر می‌کند ولی در حال حاضر کمتر گروهی به سمت تولید فیلم رفته است. قرار است با این وضعیت به کجا برویم؟ مانند دهه شصت و هفتاد که شنونده موسیقی وارداتی لس‌آنجلسی بودیم امروز هم به تماشای فیلم‌های ایرانی وارداتی بنشینیم؟ این حجم از بی‌تفاوتی نسبت به وضعیت فعلی واقعا تعجب‌آور است. ما حتی مانند کشورهای اروپایی پشتوانه نهادهای مدنی و صنفی را هم برای ادامه فعالیت‌ها نداریم. متاسفانه در زمینه صنوف هم دچار مشکلات بسیاری هستیم. خانه سینما در طول این مدت تنها حرکتی که انجام داد رایزنی برای اعطای وام چهار درصد به صاحبان فیلم‌ها بود در حالی که به سالن‌های سینما هیچ ندادند. من از این لفظ مجبورم استفاده کنم که سالن‌های سینما در شرایط کرونا «زهرمار» هم نصیبشان نشد.

منطق بساز بفروشی سینماگران

مدیر سینما آزادی با اشاره به وضعیت بد اقتصادی و تعدیل نیرو در سینماهای کشور گفت: چاره‌ای جز تعدیل نیرو پیش رویمان نبود. وقتی کل فروش شهریورماه سینما آزادی ۱۶ میلیون تومان است و پول برق و آب در همین ماه ۴۶ میلیون تومان است طبیعی است که نمی‌توانیم با این وضعیت ادامه دهیم. چرخش مادی سینمای ایران در یک سال به اندازه ارزش مادی ملک سینما آزادی نیست. آنوقت با سهل‌انگاری و در نظر نگرفتن چنین سرمایه‌هایی راه را برای تعطیلی همیشگی سینماهایی مثل آزادی هموار می‌کنند. این وسط چه کسی ضرر می‌کند؟ غیر از این است که سینمای ایران و هنرمندان از تعطیلی سالن‌های سینما ضرر می‌کنند؟ آقایان اگر نمی‌خواهند سینما ادامه پیدا کند رسما اعلام کنند تعطیل است که ما هم در سینما را ببندیم. این بازی فرسایشی که سینما دار را مجبور می‌کنند خودش تعطیل کند تا ضرر و زیانی از جیب دولت خرج نشود، بی‌معرفتی است. مطالبه‌ ما برای چرخیدن چرخ سینماها و پرداخت حقوق افرادی است که چشم امیدشان به شغلی است که دارند وگرنه قرار نیست این مبلغ در جیب سینمادار بماند.

وی در پایان گفت: منطق بساز بفروشی برخی از شبه سینماگران هم در شرایط فعلی مایه تعجب است. هنوز در پی جذب سرمایه‌های شبه‌ناک هستند و گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است. باید به اطلاع این حضرات رسانده شود که تا چند صباح دیگر سالن سینمایی وجود ندارد که آنچه ساخته‌اید را در آن «بفروشید».