سود دلالان از صادرات سنگ‌آهن
دلالی از آن دسته فعالیت‌هاست که متاسفانه در تمام صنایع کشور رسوخ و عرصه را بر فعالان قانونی تنگ کرده است.
به گزارش بازتاب به نقل از کسب و کار، دلالی از آن دسته فعالیت‌هاست که متاسفانه در تمام صنایع کشور رسوخ و عرصه را بر فعالان قانونی تنگ کرده است. در حوزه معادن و محصولات مرتبط با آن نیز سال‌هاست که شاهد فعالیت گسترده دلالان برای خرید و فروش و به تازگی صادرات محصولات به ویژه سنگ‌آهن هستیم که در این راستا این افراد توانسته‌اند سودهای کلان به جیب بزنند. همچنین از جمله مشکلاتی که امروز تولیدکنندگان سنگ‌آهن از آن یاد می‌کنند، وصول مطالبات خود از واحدهای فرآوری است، چراکه برخی از تولیدکنندگان سنگ‌آهن از مطالبات یکساله خود بعد از فروش سنگ‌آهن به فولادسازان خبر می‌دهند که به نظر می‌رسد در صورتی که سازوکار عرضه محصول در بورس کالا برای سنگ‌آهن به طور کامل در پیش گرفته شود، مشکلاتی از این قبیل به وجود نخواهد آمد.
موضوع تعرفه‌گذاری روی صادرات سنگ‌آهن نیز مشکل دیگری است که در این حوزه وجود دارد. موضوع تعرفه‌گذاری فقط بحث تولید را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد، بلکه می‌تواند با ارسال علامت‌های منفی بحث سرمایه‌گذاری در معادن و صنایع معدنی را نیز تحت‌تاثیر منفی قرار دهد. موضوعی که درباره وضع تعرفه صادراتی برای سنگ‌آهن از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح می‌شود، تامین مواد اولیه بازار داخلی است، چراکه این نظر وجود دارد که با وجود ایجاد ظرفیت‌های داخلی برای فرآوری سنگ‌آهن و راه‌اندازی واحدهای جدید که ظرفیت تولید کنسانتره را به ۱۹ میلیون تن و گندله را به 17.5 میلیون تن رسانده است، دیگر لزومی برای صادرات سنگ‌آهن وجود ندارد. در این رابطه یک صادرکننده سنگ‌آهن با اشاره به یکه‌تازی دلالان چینی و ایرانی در صادرات برخی مواد معدنی ایران به ویژه سنگ‌آهن، گفت: یک شرکت سوئیسی انحصار عیارسنجی محموله‌های صادراتی سنگ‌آهن به چین را در اختیار دارد که با اعلام عیار پایین‌تر از میزان واقعی، سالانه ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار فساد در این بخش ایجاد می‌کند.
سید فرید سیدخاموشی اظهار داشت: در حال حاضر تمام محموله‌های صادراتی مواد معدنی به ویژه در بخش نفت، پتروشیمی و سنگ‌آهن برمبنای گزارش یک شرکت بازرسی بین‌المللی عیارسنجی می‌شوند و بر همین اساس، قیمت محموله مشخص می‌شود. بدین‌ترتیب همزمان با بارگیری محموله روی کشتی، کیفیت و تناژ محموله مشخص و گزارش آن تهیه می‌شود. وی ادامه داد: پس از تشدید تحریم‌ها، فعالیت اکثر شرکت‌های بازرسی در ایران معلق شد و تنها شرکتی که در کشورمان به فعالیت خود ادامه داد، شرکت SGS بود که اصالتا سوئیسی است و شرکت‌هایی را در زمینه بازرسی کمی و کیفی کالا و خدمات در ایران ثبت کرده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر اکثر گزارش‌های شرکت SGS به نفع چینی‌ها تهیه می‌شود، گفت: اکثر صادرکنندگان ایرانی با این شرکت مشکل دارند و انحصار تهیه گزارش درباره محموله‌های صادراتی به این شرکت تعلق دارد که در زمینه سنگ‌آهن نیز شاهد اصرار چینی‌ها بر انجام کار توسط شرکت SGS هستیم. خاموشی تصریح کرد: سالانه بیش از 1.5 میلیارد تن سنگ‌آهن در چین مصرف می‌شود که حدود یک میلیارد تن آن وارداتی است و البته سهم ایران در تامین نیاز واردات چین حدود 2 درصد از مصرف سنگ‌آهن در این کشور است که رقم بالایی نیست، ولی باز هم همین میزان کم توسط چند دلال چینی و ایرانی از کشورمان به چین صادر می‌شود. به گفته وی، اکثر سنگ‌آهن صادراتی از ایران به چین توسط دلالان خریداری می‌شود و هیچ محموله‌ای به طور مستقیم به فولادسازان چینی فروخته نمی‌شود. تنها یکی دو شرکت ایرانی به صورت مستقیم صادرات سنگ‌آهن به چین دارند و بقیه صادرات توسط دلالان صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به صادرات ماهانه 2 میلیون تن سنگ‌آهن از ایران، گفت: سالانه حدود 20 میلیون تن سنگ‌آهن از کشورمان صادر می‌شود که با یک حساب سرانگشتی، 50 تا 100 میلیون دلار از محل اختلاف ارزش محموله نصیب دلالان می‌کند. وی با بیان اینکه حدود 5 سال است این اتفاق در صادرات سنگ‌آهن ایران صورت می‌گیرد، گفت: در زمان صادرات محموله سنگ‌آهن، افرادی در بندر به ما پیشنهاد می‌دادند که اگر فلان مقدار پول پرداخت کنید، هر آنچه بخواهید در گزارش عیارسنجی ذکر خواهیم کرد.
فرار سرمایه‌گذاران با وضع عوارض صادراتی سنگ‌آهن
قدیر قیافه، رئیس سابق هیات‌مدیره انجمن سنگ‌آهن ایران
همواره در تمام بخش‌هایی که توان صادراتی دارند، سعی شده است تا در کنار توجه به کیفیت و استانداردهای تولید، قوانین صادراتی تسهیل شود تا راه برای ارزآوری در این زمینه مهیا باشد. اینکه قرار است در حوزه صادرات سنگ‌آهن که مشکلات خاص خودش را نیز دارد عوارض صادراتی وضع شود تنها می‌تواند رغبت سرمایه‌گذاران و فعالان این صنعت را برای ادامه فعالیت در این بخش کاهش دهد. به عبارت بهتر، وضع عوارض صادراتی بر محصولات سنگ‌آهنی فقط باعث خروج سرمایه‌گذاران از این حوزه خواهد شد. همچنین هنگامی که شاهد هستیم تولیدکنندگان کوچک و متوسط سنگ‌آهن به سمت عرضه محصول حرکت کرده‌اند هیچ دلیلی وجود ندارد که وضع عوارض صادراتی اتفاق بیفتد. سرمایه‌گذاران باید بتوانند برای سرمایه خود تصمیم‌گیری کنند. وقتی سرمایه‌گذار پشتیبانی بانک‌های داخلی در اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت و مناسب به تولیدکنندگان را مشاهده نمی‌کند و هزینه تولید هم هر سال بالاتر می‌رود، تنها راه پیش‌روی خود برای تامین مالی را صادرات محصول خود یافته و نیاز دارد با صادرات سنگ‌آهن دانه‌بندی به بازارهای صادراتی و استفاده از درآمد ارزی حاصله به خرید تجهیزات و ماشین‌آلات برای ایجاد واحد فرآوری خود بپردازد.
مشتریان پر و پا قرص چینی به دنبال سنگ‌آهن ایرانی
ابوذر منطقی، فعال بازار سنگ‌آهن
وجود دلالان را در تمامی بخش‌های صنعتی نمی‌توان انکار کرد. در بخش معدن و به ویژه معادن سنگ‌آهن شاهد فعالیت دلالان برای خرید و فروش و حتی صادرات این منابع باارزش هستیم که متاسفانه گستره فعالیت دلالان در ماه‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. در حال حاضر دلالان و واسطه‌هایی که سنگ‌آهن را از معدن‌داران خریداری و صادر می‌کنند نیز به ازای هر تن سنگ‌آهن صادراتی میلیون‌ها تومان سود کرده و رانت نصیب آنها می‌شود که تعداد این افراد نیز افزایش یافته است. دلیل سود بالای صادرات سنگ‌آهن خام وجود مشتریان پر و پا قرص چینی و تقاضای بالای آنهاست. البته در کنار فروشندگان داخلی خریداران خارجی نیز با فرآوری سنگ‌آهن خریداری از ایران و از ناحیه ارزش افزوده آن سود زیادی به دست می‌آورند.
