سه فرضیه درباره استعفای نخست وزیر لبنان

شیخ صادق نابلسی استاد علوم سیاسی دانشگاه لبنان سه فرضیه برای استعفای سعدالحریری مطرح کرد و درباره هرج و مرج اجتماعی و امنیتی خطرناک در کشور هشدار داد.

شیخ صادق نابلسی استاد علوم سیاسی دانشگاه لبنان سه فرضیه برای استعفای سعدالحریری مطرح کرد و گفت: فرضیه نخست این است که نیروهای مختلف لبنانی تاکنون به توافقی درباره ماهیت اصلاحاتی که انتظار می رود به مردم ارایه دهند، نرسیده اند.

وی فرضیه دوم فشارهای خارجی از جمله عربستان و امارت بر حریری برای کناره گیری از قدرت دانست و گفت: سعد حریری با فشار زیادی از طرف قدرت های خارجی و به طور مشخص از طرف امارات و عربستان مواجه شده است. بنابراین می خواهند که او را – برای ملتهب کردن بیشتر جامعه و فروپاشی بزرگ ساختار حکومتی و فشار بر رئیس جمهور برای استعفا- تحت فشار قرار دهند.

شیخ صادق نابلسی درباره فرضیه سوم، حریری را بخشی از توطئه علیه کشور دانست و تصریح کرد که هدف همه رویدادهای جاری امروز خلع سلاح حزب الله، حمله به مقاومت، سرنگون کردن رئیس جمهورِ همراهِ حزب الله است.

این استاد لبنانی طرف های خارجی را مسئول حمایت مالی از تحرکات خیابانی و ترغیب معترضین به باقی ماندن در خیابانها دانست و گفت آنها نمی خواهند که راه حل وجود داشته باشد بلکه می خواهند ساختار قدرتی را – که حزب الله و هم پیمانان مسیحی اش در آن نیرومند و دارای نفوذ مشخص است، تغییر دهند. (تداوم) این وضعیت (جایگاه حزب الله و هم پیمانانش در ساختار قدرت) نه برای آمریکا و نه دشمنان منطقه ای حزب الله بویژه عربستان و امارات راضی کننده نیست.

متن کامل این گفتوگو به صورت سوال و جواب در زیر می‌آید:

علل استعفای سعد ریری نخست وزیر لبنان و تاثیر آن بر وضعیت کلی لبنان و رویدادهای جاری چیست؟

شیخ نابلسی: چند فرضیه در این باره وجود دارد. فرضیه نخست این است که نیروهای مختلف لبنانی تاکنون به توافقی درباره ماهیت اصلاحاتی که انتظار می رود به مردم ارایه دهند، نرسیده اند. این اختلاف درباره ماهیت مرحله آینده خواه در سطح اقتصادی یا سیاسی عمیق است. اختلاف نظر بزرگی درباره ماهیت برون رفت از بحران کنونی وجود دارد لذا (سعد حریری) استعفا را به مسئولیت پذیری در سایه این پیچیدگی ها بین این نیروهای مختلف ترجیح داد.

فرضیه دوم این است که سعد حریری با فشار زیادی از طرف قدرت های خارجی و به طور مشخص از طرف امارات و عربستان مواجه شده است. بنابراین می خواهند که او را – برای ملتهب کردن بیشتر جامعه و فروپاشی بزرگ ساختار حکومتی و فشار بر رئیس جمهور برای استعفا- تحت فشار قرار دهند. احتمال زیاد می دهیم که فشارها خارجی است و مجموعه ای از پیچیدگی های داخلی استعفای حریری در این برهه از زمان را تحمیل کند.

اما درباره ماهیت مرحله آینده نمی توان الان پیش داوری کرد زیرا فضا کاملا ابری است و ابهام های واقعی درباره روند آتی اوضاع وجود دارد اما روشن است که نشانه های جنگ داخلی درحال علنی شدن است. کمبود شدید مواد غذایی وجود دارد. مردم تا این لحظه نمی توانند پول خود را از بانک ها خارج کنند. بانک ها بسته هستند. نگرانی واقعی درباره گشوده شدن بانک ها وجود دارد تا اینکه ارزش لیره در برابر دلار بالا نرود. این امر به یک فاجعه اجتماعی خطرناک و آمدن میلیون ها نفر به خیابانها منجر خواهد شد که از ساختار قدرت می خواهند که آنها را از این بحران خارج کند و این درحالی است که ساختار قدرتی وجود ندارد. این وضعیت باعث هرج و مرج اجتماعی و امنیتی خطرناکی خواهد شد. اگر به اوضاع رسیدگی نشود، این همان چیزی است که شاهد آن خواهیم بود. ما به سمت یک هرج و مرج بسیار بزرگ حرکت می کنیم و وقوع جنگی داخلی بین نیروهای لبنانی یک احتمال بسیار بزرگ است.

 آیا سعد حریری به خاطر استعفا و ناتوانی در گوش فرا دادن به هشدارها درقبال روند آینده امور کشور مسئول خواهد بود.

شیخ نابلسی: در کنار دو فرضیه پیشین، فرضیه سومی نیز مطرح است. براساس این فرضیه، حریری بخشی از توطئه علیه کشور تلقی می شود زیرا هدف همه رویدادهای جاری امروز خلع سلاح حزب الله، حمله به مقاومت، سرنگون کردن رئیس جمهورِ همراهِ حزب الله، جلوگیری از هرگونه تلاش برای نزدیکی روابط بین لبنان و سوریه و حل شدن بحران آوارگان و نیز جلوگیری از بازگشایی مسیرهای زمینی و گذرگاههای مواصلاتی به سوریه و در نتیجه گشوده نشدن این مسیر است که لبنان را به تهران متصل می کند. درباره همه این مسائل، می توان گفت که حریری شاید اطلاعاتی درباره آن نداشته باشد اما بعید نمی دانم که بخشی از بازی کنونی باشد. درست است که ممکن است (حریری )صرف نظر از شرایط شخصی خود، زیر فشار باشد، اما وقتی شانه خالی کردن از مسئولیت را در سایه موافقت طرف های منطقه ای و بین المللی با استعفا می پذیرد، این امر گوشه ای از واقعیت را برملا می کند، یعنی او با بروز هرج و مرج در کشور و در نتیجه اجرای پروژه خارجی برای ایجاد تنگنای بیشتر علیه حزب الله و خسته تر کردن آن به علت این اوضاع اجتماعی و اقتصادی موافق است.

 آیا احتمال دارد که ماشین رسانه های مورد حمایت مالی عربستان برای تحریک مردم لبنان جهت درخواست برای استعفای سایر مسئولان از جمله میشل عون رئیس جمهور وارد عمل شود؟

شیخ نابلسی: ما از آغاز جنبش و تحرکات مردمی مشاهده کردیم که رسانه های کشورهای عرب حوزه خلیج فارس با قدرت در وهله اول برای تحریک مردم و در وهله دوم فشار بر سعد حریری برای استعفا وارد عمل شدند. سومین مورد نیز طرح درخواست های سیاسی دیگر در ارتباط با خلع سلاح حزب الله بود. آیا روزهای آینده شاهد فشار بیشتری به میشل عون رئیس جمهور خواهد بود. بله، به طور قطع نوک پیکان در مرحله آینده به سمت میشل عون برای استعفا خواهد بود. آنها به استعفای حریری اکتفا نکرده یا نخواهند کرد بلکه این تنها مقدمه و سرآغاز است. ساعات آینده شاهد خواهیم بود که تمرکز و نوک پیکان به طور گسترده به سمت عون و حتی نبیه بری رئیس مجلس برای استعفا و درخواست برای استعفای کامل مجلس خواهد بود. در نتیجه این وضعیت و خلأ وجود نهادهای قانونی که می تواند وطن ما را در چنین لحظاتی نجات دهد، ما به پیچ و خم های بزرگی کشیده خواهیم شد. این نشان می دهد که اهداف و مقاصد خارجی در کار است و (طرف های پشت پرده آنها) هستند که از این تحرکات خیابانی را حمایت مالی می کنند و مردم را به باقی ماندن در خیابانها سوق می دهند و نمی خواهند که راه حل وجود داشته باشد بلکه می خواهند ساختار قدرتی را – که حزب الله و هم پیمانان مسیحی اش در آن نیرومند و دارای نفوذ مشخص است، تغییر دهند. هم پیمانان مسیحی حزب الله خواهان اصلاح رابطه لبنان و سوریه هستند. (تداوم) این وضعیت (جایگاه حزب الله و هم پیمانانش در ساختار قدرت) نه برای آمریکا و نه دشمنان منطقه ای حزب الله بویژه عربستان و امارات راضی کننده نیست.