سهم هر ایرانی و هر استان از بودجه ۹۷ چقدر است؟

دولت در حالی لایحه بودجه پیش نهادی کل کشور برای سال آینده را روانه مجلس شورای اسلامی کرده است که سهم هر ایرانی از هزینه‌های بودجه ۴۰۸ هزار تومان برآورد می‌شود.

لایحه بودجه ۱۳۹۷ کل کشور که ۱۹ آذر ماه تقدیم مجلس شورای اسلامی شد، نخستین بودجه عملیاتی دولت به شمار می‌رود که بودجه دستگاه‌های مختلف مبتنی بر عملکرد آنها تعیین شده است.

به گزارش ایرنا، در این لایحه مصارف بودجه عمومی سال آینده ۳۹۴ هزار میلیارد تومان است که حوزه وسیعی از هزینه‌های کشور از امنیت و امور دفاعی گرفته تا آموزش، بهداشت، رفاه ودرمان، آب، محیط زیست، خرید تضمینی محصولات کشاورزی و امور عمرانی را در بر می‌گیرد.

بر اساس ارقامی که مرکز پژوهش‌های مجلس محاسبه کرده است، هر ایرانی به طور متوسط در سال حدود یک میلیون و ۵۹۸ هزار تومان مالیات می دهد و در قبال آن سالیانه نزدیک چهار میلیون و ۹۰۰ هزار تومان خدمات دریافت می‌کند.

مقدار بودجه عمومی دولت که به ازای هر ایرانی در ماه در سال ۹۷ هزینه می شود شامل قانونگذاری ۷۶۸ تومان، امور قضایی ۹۲۲۸ تومان، دفاع ۳۵ هزار و ۴۳۸ تومان، نظم و امنیت عمومی ۱۷ هزار و ۳۲۳ تومان، آموزش و پژوهش ۲۸ هزار و ۸۷۳ تومان، بعداشت ۱۳ هزار و ۲۸۶ تومان، درمان ۴۵ هزار و یک تومان، فرهنگ و هنر هزار و ۸۴۹ تومان، منابع آب ۳ هزار و ۴۵۹ تومان، صنعت و معدن یکهزار و ۴۵۳ تومان، محیط زیست ۲۹۳ تومان، بازرگانی ۱ هزار و ۷۱۶ تومان، انرژی ۲ هزار و ۵۷۹ تومان، حمل و نقل ۶ هزار و ۶۳۷ تومان، ارتباطات و فناوری اطلاعات ۳ هزار و ۹۹۱ تومان، رفاه اجتماعی ۸۱ هزار و ۵۹۷ تومان است.
سهم هر استان از بودجه دولت

حدود ۲۵ درصد از منابع بودجه عمومی لایحه بودجه منابع استانی است؛ در طرف مصارف از کل اعتبارات (معادل ۳۶۸ هزار میلیارد تومان) حدود ۱۸ درصد اعتبارات یعنی ۶۶ هزار میلیارد تومان استانی است.

این رقم به این معنا نیست که بقیه بودجه مربوط به استان تهران است بلکه به این معنی است که این قسمت از بودجه در اختیار شورای برنامه‌ریزی توسعه استان قرار می‌گیرد و این شورا درباره هزینه کرد آن تصمیم می‌گیرد.

البته باید توجه داشت که بخشی از بودجه غیراستانی نیز که به صورت متمرکز تصمیم گرفته می‌شود، در استان‌ها هزینه می‌شود.

اعتبارات استانی در لایحه بودحه سال آینده نسبت به قانون امسال افزایش قابل توجهی داشته و از رقم ۲۳ هزار میلیارد تومان به ۶۶ هزار میلیارد تومان رشد کرده که معادل ۱۷۹ درصد رشد است.

دلیل افزایش شدید اعتبارات استانی در لایحه بودجه، انتقال ردیف سه دستگاه آموزش و پرورش، بنیاد شهید و سازمان برنامه و بودحه استان‌ها از جدول بودجه دستگاه‌های ملی به بودجه استانی و همچنین استامین شدن سه ردیف متفرقه است.

بنابراین از رقم ۶۶ هزار میلیارد تومان اعتبارات استانی ۳۳ هزار میلیارد تومان آن موبوط به آموزش و پرورش، ۱۱ هزار میلیارد تومان به بنیاد شهید و ۲۹۰ میلیارد تومان مربوط به سازمان‌های برنامه و بودجه استانی است و در مجموع ۶۸ درصد اعتبارات استامی به خاطر این انتقال است.

اگر این اعتبارات از مجموع اعتبارات استانی کسر شود، فقط ۲۱۱ هزار میلیارد ریال برای استان‌ها می‌ماند که به معنی کاهش ۱۱ درصدی اعتبارات استانی است که اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (عمرانی) استانی نیز با کاهش ۳۱ درصدی همراه بوده است.

بر اساس محاسبات انجام شده از نظر درآمد (درآمدهای مالیاتی) استان‌های تهران، اصفهان، خوزستان و خراسان رضوی حدود ۶۷ درصد از بار مالی دولت در این بخش را به دوش می‌کشند.

به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سهم استان تهران از درآمدهای استانی به تنهایی بالغ ۵۱ درصد بوده و استان‌های اصفهان ۷٫۳ درصد ، خوزستان ۵ درصد خراسان رضوی ۴ درصد در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار گرفته‌اند.

نسبت مجموع اعتبارات استان ها (جاری و عمرانی) به درآمدهای استانی که ضریب بازگشت نامیده می شود، در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ برای ۲۳ استان بیش از ۱۰۰ بوده که به معنای برخورداری بیش از ۱۰۰ درصدی استان از درآمدهایش است؛ این نسبت برای هشت استان تهران، اصفهان، هرمزگان، بوشهر، البرز، یزد، قزوین و مرکزی کمتر از ۱۰۰ است.

رشد اعتبارات هزینه‌ای استانی به طور متوسط برای استان ها حدود ۹ درصد بوده است؛ این نرخ برای برخی استان‌ها بیشتر و برای برخی استان‌ها کمتر بوده است.

بیشترین رشد مربوط به استان البرز، سمنان و مرکزی با ۱۳٫۵ درصد، ۱۱٫۶ درصد و ۱۱٫۵ درصد بوده و کمترین رشد مربوط به استان همدان، خراسان جنوبی و چهارمحال و بختیاری با ۷ درصد، ۷٫۵ و ۷٫۸ درصد بوده است.

متوسط رشد اعتبارات عمرانی برای استان‌ها برابر با منفی ۳۱ درصد بوده است و در این بین استان خوزستان با ۱۰ درصد رشد همراه بوده و سایر استان ها رشد منفی داشته‌اند.

سرانه اعتبارات هزینه‌ای استانی (یعنی بودجه هزینه ای استانی تقسیم بر تعداد ساکنین استان) حدود۷۰۰ هزارتومان است و سرانه اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای (عمرانی) استانی برابر با حدود ۱۳۰ هزار تومان است؛ از نظر توزیع استانی، بیشترین سرانه اعتبارات هزینه‌ای برای استان های ایلام ۱٫۴ میلیون تومان، کهگیلویه و بویراحمد ۱٫۲ میلیون تومان و خراسان جنوبی یک میلیون تومان است.

کمترین سرانه اعتبارات هزینه‌ای استانی مربوط به استان‌های تهران ۴۴۰ هزار تومان، البرز ۴۶۰ هزار تومان و آذربایجان شرقی ۶۰۰ هزارتومان است.

از نظر اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای (عمرانی) بیشترین سرانه اعتبارات عمرانی مربوط به استان‌های کهگیلویه و بویراحمد ۵۰۰ هزار تومان، بوشهر ۴۸۰ هزار تومان و ایلام ۴۰۰ هزار تومان است.

کمترین سرانه اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای (عمرانی) نیز مربوط به استان‌های تهران حدود ۲۰ هزار تومان، البرز حدود ۴۰ هزار تومان و اصفهان حدود ۶۰ هزار تومان است.