سهم بازی‌سازان انقلاب از تی‌جی‌سی
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در واکنش به شائبه قهر گروهی از بازی‌سازان از رویداد «تی‌جی‌سی» از آن‌ها خواست انتقادات و گلایه‌های خود را به صورت رسمی اعلام کنند.
خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: نمایشگاه و همایش بین‌المللی Tehran Game Convention ۲۰۱۷ که به اختصار «تی‌جی‌سی» خوانده می‌شود را می‌توان مهمترین برنامه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در حوزه اجرایی کردن سیاست اساسی خود در زمینه برقراری ارتباط میان بازی‌سازان ایرانی و فعالان صنعت جهانی گیم قلمداد کرد. رویدادی که از سال گذشته زمزمه برگزاری آن در بنیاد ملی مطرح بود و حالا (از دیروز) به مرحله اجرا رسیده است.
به بهانه طرح برخی ابهامات و به جهت اهمیت میزبانی ایران از این رویداد بین‌المللی در قالب میزگردی در خبرگزاری مهر، میزبان حسن کریمی‌قدوسی مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و بابک کرباسی بازی‌ساز و کارشناس این حوزه بودیم.
در بخش نخست میزگرد بررسی رویداد «تی‌جی‌سی» در خبرگزاری مهر، پس از تشریح اهداف و برنامه‌های این رویداد از سوی حسن کریمی‌قدوسی، بابک کرباسی را انتقاداتی به ویژه در زمینه شاخص‌های تجاری و اقتصادی و ترکیب مدعوین مطرح کرد که مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در پاسخ به این انتقادات به تشریح فرآیند برگزاری این رویداد پرداخت. در بخش دوم نشست هم ضمن تشریح سازوکار دعوت از مهمانان خارجی نکاتی پیرامون نقش حامی فرانسوی در برگزاری تی‌جی‌سی مطرح شد.
بخش سوم و پایانی این نشست را در ادامه می‌خوانید؛
* جناب کرباسی تا به اینجا نکاتی را درباره کارکردهای اقتصادی رویداد «تی‌جی‌سی» مطرح کردید، از منظر فناوری و انتقال تجربیات تخصصی صنعت گیم جهان به بازی‌سازان ایرانی فکر می‌کنید این رویداد چقدر می‌تواند تأثیرگذار باشد؟
کرباسی: قطعا به طور خاص در رویداد تی‌جی‌سی چنین اتفاقی رخ نخواهد داد اما پل ارتباطی‌ای که این رویداد می‌تواند شکل دهد در بلندمدت به این نتیجه هم منتهی می‌شود. دقت و ظرافت‌هایی که جناب کریمی به آن اشاره می‌کنند اگر در همه مراحل برگزاری این رویداد محقق شود قطعا این اتفاق در بلندمدت رخ خواهد داد و می‌توانیم شاهد رشد کیفی تولیدات بازی‌سازان ایرانی از نظر فنی و محتوایی باشیم.
* شما به‌عنوان یک بازی‌ساز باسابقه برای حضور در این رویداد اقدام کرده‌اید؟
کرباسی: نه متأسفانه.
* دلیل مشخصی داشت؟
کرباسی: (با خنده) پنجشنبه و جمعه مشغله داشتم! این می‌شود جواب کلی، اما می‌پذیرم که در این زمینه نقدهایی هم به ما بازی‌سازها می‌تواند وارد باشد. بخشی از دلایل بنده و شاید برخی دیگر از بازی‌سازان شبیه من برای عدم حضور در این رویداد، ضعف در ارتباطات بین‌المللی است. من نوعی وقتی تسلطم بر زبان انگلیسی به اندازه‌ای نیست که بتوانم در یک جمع چند ده‌کشوری حضور فعالی داشته باشم، ترجیح می‌دهم خودم را در معرض این رویداد قرار ندهم و بعدها از طریق فیلم‌هایی که از رویداد منتشر می‌شود در جریان جزئیات نشست‌ها و کنفرانس‌های آن قرار بگیرم. این واقعا ضعف ما بازی‌سازان است که برای ارتباط با بازار جهانی باید آن را مرتفع کنیم.
نکته دیگر اما این است که احساس کردم جنس تولیداتی که بنده در این حوزه داشته‌ام نسبتی با بازار جهانی ندارد و با توجه به اینکه اساسا نگاهی هم به فروش جهانی نداشته‌ایم شاید حضورمان باعث اشغال ظرفیت یک بازی‌ساز دیگری می‌شد. تولیدات شرکت ما در سال‌های گذشته اصلا به گونه‌ای نبوده که امکان صادرات داشته باشد و فکر می‌کنم شاید عرضه‌شان به ناشران خارجی آن‌ها را با این واکنش مواجه کند که چقدر از جنگ می‌سازید!؟ چرا که نوعا بازی‌های ما جنگی و سفارشی بوده و شاید خیلی باب میل ناشران خارجی نباشد…
* البته ژانر جنگی از ژانرهای محبوب در بازار جهانی بازی‌های رایانه‌ای است!
کرباسی: بازی‌های جنگی خنثی یا متناسب با ذائقه این بازار جهانی، شاید مشتری داشته باشد. اتفاقا یکی از سوالات من درباره تی‌جی‌سی در همین حوزه است و آن اینکه باتوجه به تغییر سیاست‌های حمایتی بنیاد در حوزه تولید بازی‌های رایانه‌ای که تبدیل به حمایت‌های غیرمستقیم شده است، چقدر برای تجربیات بازی‌سازان ارزشی که در طول دوره‌های مختلف به‌عنوان تجربه در کارنامه بازی‌سازی ایران ثبت شده، در رویداد تی‌جی‌سی سهم حمایتی قائل بوده‌اید. مثلا بازی «پروانه» که به‌عنوان یک بازی مستقل و در عین حال هدفمند و ارزشی تولید شده و امروز می‌توان از آن‌ها به‌عنوان امضا و سند «بازی‌سازی ایرانی» یاد کرد. این‌ها آثار با محتوایی است که قطعا در دیگر نقاط دنیا وجود ندارد و مختص فرهنگ ایرانی است. این‌ها بالاخره یک بخشی از تجربیات بازی‌سازان ایرانی محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر چیزی فراتر از «سرگرمی» برای عرضه داشته‌اند و می‌خواهم بدانم سهم این جنس تولیدات و این دسته از بازی‌سازان از غرفه‌های نمایشگاه تی‌جی‌سی چه بوده است؟
کریمی قدوسی: فکر می‌کنم پاسخ شما به سوال قبلی به گونه‌ای نقیض این سوال خودتان باشد؛ شما اعلام می‌کنید که من جزو بازی‌سازان ارزشی هستم اما تمایلی برای حضور در تی‌جی‌سی نداشتم و به‌رغم آنکه می‌توانستم در این رویداد حاضر نشدم، بعد حالا از من می‌پرسید آیا برای حضور این دست بازی‌سازان پیش‌بینی‌ای صورت گرفته است!؟
کرباسی: آیا شما از من نوعی برای حضور دعوت کردید؟
کریمی قدوسی: ما هیچ کس را غیر از مسئولان و مدیران فرهنگی برای حضور در تی‌جی‌سی دعوت نکردیم. تمام بازی‌سازان متقاضی فرصت داشتند فرم ثبت‌نام را پر کنند و در رویداد حاضر باشند.
* برای بازی‌سازان ایرانی که فرم ثبت‌نام پر کرده بودند هیچ فیلتری وجود نداشت؟
کریمی قدوسی: حتما اینگونه نبوده است. اتفاقا یک سالن ویژه در نمایشگاه به بازی‌سازان مستقل ایرانی اختصاص داده‌ایم. غرفه‌هایی که یا هزینه اندکی برای آن‌ها اخذ شده و یا به صورت رایگان در اختیار بازی‌سازان قرار گرفته است.
کرباسی: یعنی شما اعلام می‌کنید که هیچ کس نبوده که فرم ثبت‌نام تکمیل کرده باشد و برای حضور، شما او را تأیید نکرده باشید؟
کریمی قدوسی: اصلا امکان ندارد چنین اتفاقی افتاده باشد.
* اما این شایعه به صورت جدی در روزهای اخیر به گوش ما هم رسید که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای فرصت حضور در این رویداد را از برخی منتقدان خود در سال‌های اخیر، دریغ کرده است!
کریمی قدوسی: نکته‌ای را می‌گویم که پاسخ همه این شایعات و ابهامات باشد. بازی‌سازان که جای خود دارد، ما از تمام سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای که در این سال‌ها بعضا تندترین نقدها را هم خطاب به ما داشته‌اند برای حضور در تی‌جی‌سی دعوت کردیم و همین امروز مسئول دفتر مدیرعامل یکی از همین نهادها به مسئول دفتر بنده پیام داد که احتمال زیاد در رویداد حاضر خواهد بود. وقتی در این سطح ما به استقبال حضور منتقدان خود در این رویداد رفته‌ایم طبیعتا منعی برای میزبانی از بازی‌سازان منتقد هم نداشته‌ایم. این حرف‌ها چه معنی می‌دهد؟ اگر کسی برای حضور در این رویداد دچار مشکلی شده‌است حتما در فرآیند سخت‌افزاری ثبت‌نام خود دچار مشکلی شده و یا اشتباهی داشته است.
کرباسی: از این شایعه بگذریم، بحث عدم حضور برخی از بازی‌سازان را توضیح می‌دادید…
کریمی قدوسی: از تمام سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای که در این سال‌ها بعضا تندترین نقدها را هم خطاب به ما داشته‌اند برای حضور در تی‌جی‌سی دعوت کردیم. وقتی در این سطح ما به استقبال حضور منتقدان خود در این رویداد رفته‌ایم طبیعتا منعی برای میزبانی از بازی‌سازان منتقد هم نداشته‌ایم.
کریمی‌قدوسی: شما به برخی بازی‌ها اشاره کردید که امضای ایرانی دارند و در پاسخ من شما را ارجاع می‌دهم به فهرست بازی‌های برگزیده‌ای که در اختتامیه همین رویداد تی‌جی‌سی مورد تقدیر قرار خواهند گرفت و حتما تعجب خواهید کرد که هر چهار بازی صددرصد روایت و داستانی ایرانی دارد. شاید جمعه متعجب شوید که چطور ناشران جهانی دست روی این چهار بازی تا این اندازه ایرانی گذاشته‌اند. به شخصه معتقدم این بازی‌ها (که برای شناخت آن‌ها باید تا روز اختتامیه صبر کنید) امضادارترین بازی‌های ایرانی سال‌های اخیر هستند.
کرباسی: این قطعا اتفاق مهمی است و حتما نتایج اختتامیه را هم رصد خواهیم کرد. اما نکته‌ای که به آن اشاره داشتم این بود که در این ۱۰ سالی که از تولد صنعت گیم ایران می‌گذرد، تجربیات ریز و درشتی داشته‌ایم تا امروز به جایگاهی برسیم که شما در مقام مدیر بنیاد بتوانید برای برگزاری یک رویداد بین‌المللی از مدیران بالادستی خود بودجه بخواهید. پس بازی‌های رایانه‌ای ایران عقبه‌ای دارد که بخشی از آن‌ها امروز ایران را ترک کرده‌اند و بخشی دیگر کماکان در کشور حضور دارند. در دولت قبل حمایت‌هایی از آثار ارزشی و سفارشی می‌شد اما در این دولت حمایت‌ها به طور کامل قطع شد و بیشتر دستگاه‌های حاکمیتی مانند سازمان بسیج، سپاه، ناجا و ارتش وارد میدان شدند، از بازی‌سازان حمایت کردند و اتفاقا آثار خوبی هم تولید شد. این تولیدات با هر قضاوت و داوری امروز جزو کارنامه و عقبه صنعت گیم ما محسوب می‌شوند.
این عقبه امروز کجای رویداد تی‌جی‌سی تعریف شده و مهمانان خارجی این رویداد چگونه می‌خواهند با این داشته‌ها آشنا شوند؟ در شرایطی که امروز به دلیل مسائل اقتصادی بسیاری از بازی‌سازان ما به سمت بازی‌های موبایلی و حتی زرد رفته‌اند آیا قرار است این جنس تولیدات تبدیل به ویترین بازی‌سازی ایران شوند؟ وقتی صحبت از بازی‌های ایرانی امضادار می‌کنم منظور همان بازی‌هایی است که احتمالا مشتری جهانی ندارند اما نباید به‌عنوان یتیم‌های حاشیه‌نشین صنعت گیم ایران از حضور در چنین رویدادی محروم باشند. مشخصا می‌خواهم بدانم چرا بنیاد به‌دنبال این بازی‌ها و بازی‌سازان نرفته است؟
کریمی قدوسی: خب چرا این دوستان خودشان برای این حضور اقدام نکردند و نمی‌کنند؟ وظیفه من فراهم آوردن بستر بوده و امروز این بستر برای همه به طور یکسان فراهم است؛ چرا نمی‌آیند و استفاده نمی‌کنند؟ اگر بازی خوب ساخته‌اید بیایید از این موقعیت استفاده کنید و برای ناشران خارجی خود را تبلیغ کنید.
کرباسی: چنین بستر صرفی را که بخش خصوصی هم می‌توانست ایجاد کند. شما در مقام نماینده رسمی دولت در این حوزه وظایف حمایتی و اولویت‌های دیگری هم باید برای خود داشته باشید…
کریمی قدوسی: حتما بخش خصوصی نمی‌توانست چنین بستری فراهم کند. خون دلی که ما برای فراهم آوردن این شرایط تا به امروز خورده‌ایم اگر هر نماینده‌ای از بخش خصوصی بود تا به امروز از پا درآورده بود. معلوم است که شکستن این تابو وظیفه ما و در توان بنیاد بود. حرف شما در حالی درست است که ما یک بازی بخصوص را حمایت کرده باشیم برای حضور در این رویداد و دیگرانی را از این حمایت محروم کرده باشیم. نه بازی ارزشی و نه غیرارزشی برای حضور در تی‌جی‌سی امکان ویژه‌ای نداشته است.
کرباسی: به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان این دست تولیدات می‌گویم که نگاهم این بوده و هست که باتوجه به مواضعی که نسبت به آثار ما در داخل و خارج وجود دارد، گویی آثارمان به درد این بازارها نمی‌خورد. مثلا یک ناشر خارجی هیچ وقت پای کار توزیع یک بازی ایرانی که تمام اعتقادات و باورهای سیاسی او را به چالش می‌کشد نمی‌آید! پس وقتی احساس می‌کند گاردها نسبت به این آثار بسته است پا هم پیش نمی‌گذاریم.
کریمی‌قدوسی: تی‌جی‌سی دو بخش دارد؛ تجارت و کنفرانس‌های علمی. چرا در بخش دوم حضور ندارید؟ مگر نمی‌گویید در این رویداد حاضر نشده‌اید چون بازی شما خریدار ندارد؟ عرض بنده این است که بخش تجاری این رویداد کمتر از نیمی از آن را تشکیل می‌دهد و نخ تسبیح اصلی تی‌جی‌سی کنفرانس‌ها و نشست‌ها علمی آن است. برنامه‌ریزی اساسی ما بر روی همین بخش علمی بوده است. خب کسانی که احساس می‌کنند آثار فرهنگی و محتوایی‌شان با استانداردهای بازارهای جهانی همخوانی ندارد، چرا در این بخش حضور پیدا نمی‌کنند؟
کرباسی: در شرایطی که امروز به دلیل مسائل اقتصادی بسیاری از بازی‌سازان ما به سمت بازی‌های موبایلی و حتی زرد رفته‌اند آیا قرار است این جنس تولیدات تبدیل به ویترین بازی‌سازی ایران شوند؟
رباسی: غیبت این تعداد از بازی‌ساز برای خود شما جای سوال نبود؟ بالاخره این گروه گروه کوچکی نیستند که امروز بصورت اعتراضی حاضر به حضور در این رویداد نشده‌اند.
کریمی‌قدوسی: ما بالغ بر دو هزار نفر ثبت‌نامی در این رویداد داریم و واقعا به شخصه نشسته‌ام آن را ارزیابی کنم که نام چه کسی هست و نام چه کسی نیست …
کرباسی: این دوهزار مدعو که غالبا گروه‌های دانشجویی هستند. من درباره بدنه اصلی و با سابقه بازی‌سازی ایران صحبت می‌کنم.
* البته این دو هزار نفر «مدعو» نیستند. آنطور که متوجه شدم همه به خواست خود فرم تقاضای حضور پر کرده‌اند…
کریمی‌قدوسی: بله همین طور است. حرف آقای کرباسی این است که چرا برای آن‌هایی که ثبت‌نام نکرده‌اند دارویی در نظر نگرفته‌اید!
کرباسی: اتفاقا بحث دارو هم نیست چراکه همین امروز هم این گروه حاضر به حضور در این رویداد نیستند. من در فکر یک وحدت و دوستی بیشتر هستم. امروز گاردی میان جامعه منتقدان و دولت وجود دارد. همزمان گاردی میان تعدادی از تولیدکنندگان که عنوان سفارشی به آن‌ها داده می‌شود با سایر تولیدکنندگان به وجود آمده است. شما در مقام متولی می‌توانید این مرزها را کمرنگ کنید. آیا نمی‌شد به بهانه این رویداد بین‌المللی آشتی بیشتری به وجود آورد؟
کریمی قدوسی: من سوالی دارم؛ ما نسبت به این دوستان موضع داریم یا آن‌ها نسبت به ما؟
کرباسی: هر دو طرف.
کریمی‌قدوسی: اصلا اینطور نیست. آیا ما تا به امروز کاری کرده‌ایم که خللی در کار این دوستان به وجود بیاید؟ آیا ما آن‌ها را تضعیف کرده‌ایم؟
کرباسی: دقیقا چنین مدعایی را همه این دوستان دارند!
کریمی‌قدوسی: پس ای کاش این‌ها را رسما مطرح می‌کردند. وقتی سازوکار حمایتی بنیاد تغییر می‌کند آیا همه کسانی که از حمایت خاص بنیاد محروم شده‌اند معترض می‌شوند یا فقط یک عده خاص؟ اگر مدعی نارضایتی این گروه هستید آیا تا به امروز یک نامه رسمی به بنده به‌عنوان مدیرعامل بنیاد ملی زده‌اند که اعتراض خود را مطرح کنند؟ اول باید این اعتراض مطرح بشود بعد انتظار پاسخگویی داشته باشید. دوستان بگویند ما به این دلایل معترض سیاست‌های شما هستیم و به همین دلایل هم حاضر به حضور در تی‌جی‌سی نیستیم. وقتی این فرآیند طی نشده چطور انتظار دارید من نوعی با این حجم کار بگردم در میان ثبت‌نام کنندگان رویداد تا پیدا کنم چه کسانی نیامده‌اند و چرا قهر کرده‌اند؟ این جنس عدم حضور بیشتر فرار به جلو است نه اعتراض. اینجا همان ضعف همیشگی خودنمایی می‌کند که بارها در این سال‌ها به آن اشاره کرده‌ام. متأسفانه بازی‌سازان ما از تشکیل یک صنف برنیامده‌اند! بالای سه سال است که زبان ما مو درآورده تا بگوییم آقایان بازی‌ساز مطالبه‌گری خود را صورت صنفی بدهید تا زودتر به نتیجه برسد. وقتی صنفی وجود ندارد، من امروز رواداری می‌کنم، فردا روزی کسی می‌آید که چنان پیش می‌تازد که هیچ کس جلودارش نخواهد بود.
کرباسی: به شخصه درباره این تأکید مدام شما در تمام این سال‌ها شهادت می‌دهم.
* وقت میزگرد رو به پایان است و می‌خواستم اگر نکته دیگری به طور خاص درباره تی‌جی‌سی قابل طرح است مطرح کنید.
کرباسی: من اتفاقا می‌خواستم به یکی از جدی‌ترین انتقادات به برگزاری این رویداد بپردازم و آن هم فرآیند انتخاب دبیر این رویداد است که با توجه به اینکه یکی از فعالان شناخته شده صنعت گیم ایران است و به نظر می‌رسد انتصابش در این سمت به نوعی یک امتیاز محسوب می‌شود. به خصوص که دنیای امروز دنیای اطلاعات است و اشراف یک شرکت بازی‌سازی به برخی اطلاعات باعث دست برتر او در رقابت با دیگر شرکت‌های بازی‌سازی می‌شود. انتصاب جناب آقای آشتیانی به دبیری رویداد تی‌جی‌سی از سوی خیلی از فعالان بازی‌سازی و به خصوص رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب قرار گرفت. نسبت به این انتقاد چه پاسخی دارید آیا آن را امتیاز ویژه برای یک شرکت بخش خصوصی خاص نمی‌دانید؟ به خصوص که این انتصاب تنش‌های بسیاری را هم به همراه داشته و آیا واقعا جایگزین بهتری برای این سمت وجود نداشت؟
کریمی‌قدوسی: چند نکته در این زمینه وجود دارد. یکی اطلاعات نادرستی که درباره انتساب برخی شرکت‌های حامی به افراد خاص و نسبت‌شان با تیم برگزارکننده تی‌جی‌سی مطرح می‌شود که به صورت جزئی وارد این بخش نمی‌شوم. ترجیح می‌دهم به جای این جزئیات سیاست‌های خود را تشریح کنم تا قضاوت شود. اصلی‌ترین موضع‌ام هم این است که در تمام مراحل انتخاب همکار چه در حضور بین‌المللی در رویدادهای معتبر سال‌های گذشته و چه در برگزاری رویداد تی‌جی‌سی، بنده بهترین‌های هر حوزه را انتخاب کرده‌ام و معتقدم هیچ گزینه‌ای بهتر از این افراد و شرکت‌ها وجود نداشته است. این که شما می‌گویید دنیای امروز دنیای اطلاعات است صددرصد گزاره درستی است اما به شخصه معتقدم آقای آشتیانی اگر در مقام دبیر تی‌جی‌سی هم نبود آنقدر رابطه و تجربه در این عرصه دارد که تمام اطلاعات امروزش را داشته باشد. نمی‌توانیم تخصص افراد را نادیده بگیریم.
کرباسی: اگر در یک جشنواره فیلم بین‌المللی، دبیر رویداد خودش مدیر شرکت فیلمسازی‌ای باشد که ۱۰ فیلم در این جشنواره عرضه کرده است؛ آیا نمی‌توان به این انتصاب اعتراض کرد؟ آیا این ایجاد شائبه نمی‌کند؟ قطعا آقای آشتیای از نظر فردی و شخصی گزینه بدی نیست، اما حرف ما این است که در این عرصه کاملا فعال است و رقیب دارد.
کریمی قدوسی: این انتصاب تنها یک دلیل داشته و آن اینکه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای یک مرکز کاملا تخصصی است و بنده تا حد امکان برای انتصاب مدیران این بنیاد سراغ متخصصان می‌روم. هرچند همزمان تمام تلاشم را هم می‌کنم که هیچ سوءاستفاده‌ای از این انتصابات صورت نگیرد. هنوز هم معتقدم بهتر از مهرداد آشتیانی برای دبیری رویداد تی‌جی‌سی در بازار بازی‌های رایانه‌ای ایران وجود ندارد. بارها گشته‌ام برای گزینه جایگزین اما واقعا پیدا نکرده‌ام.
