سهم‌دهی روحانی به جوانان و زنان
رئیس‌جمهور، برگ برنده خود برای بانوان را رو کرد و تصمیم گرفت سهم آنها را از مدیریت دستگاه‌های اجرائی افزایش دهد.
به گزارش بازتاب به نقل از شرق ، حسن روحانی، دیروز دستورالعمل اجرائی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفه‌ای و افزایش تعداد مدیران زن و جوانان در دستگاه‌های اجرائی به ۳۰ درصد تا پایان برنامه ششم را ابلاغ کرد تا بخشی از خلف وعده در معرفی وزرای زن به مجلس و جوان‌ترشدن کابینه دوازدهم را جبران کند. بر اساس این دستورالعمل اجرائی، حسن روحانی تأکید کرده که «به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت زنان و جوانان توانمند کشور برای تصدی پست‌های مدیریتی، میزان تجربه موردنیاز برای تصدی هر یک از سطوح مدیریت حرفه‌ای (از تجربه خدمت دولتی) در مورد زنان و کارمندان کمتر از ١٥ سال سابقه در مواردی که سایر شرایط احراز شده باشد، به دوسوم زمان پیش‌بینی‌شده توسط شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه تقلیل می‌یابد». همچنین قرار است تا پایان برنامه ششم توسعه نسبت مدیران زن در پست‌های مدیریتی به ٣٠ درصد افزایش یابد. سهم بانوان در پایان برنامه پنجم توسعه، ٢٢ درصد پیش‌بینی شده بود که با ابلاغ این دستورالعمل و در صورت اجرا، به ٣٠ درصد افزایش می‌یابد. ابلاغ این دستورالعمل درست در شرایطی انجام شد که حسن روحانی انتقادات بسیاری را متوجه خود می‌دید. از سویی انتظارات بخش زیادی از جامعه برای معرفی وزیر زن به مجلس تحقق نیافت و از سوی دیگر، کابینه دوازدهم یک سال پیرتر از کابینه یازدهم شد. موضوعی که به گفته بسیاری از کارشناسان، می‌تواند موجب بی‌اعتمادی بانوان و جوانان به دولت دوم روحانی باشد.
برنامه‌ای برای توانمندسازی زنان
افزایش سهم بانوان از مدیریت دستگاه‌های اجرائی در حالی در برنامه ششم توسعه موردتوجه قرار گرفته که در برنامه‌های اول و دوم توسعه هیچ نامی از اشتغال زنان به میان نیامده بود. در برنامه سوم تأکید شده بود که طرحهای لازم برای افزایش فرصت‌های اشتغال زنان و ارتقای شغلی آنان در چارچوب تمهیدات پیش‌بینی‌شده از سوی دولت تهیه و تصویب شود. برنامه چهارم علاوه بر اینکه بر درنظرگیری آموزش‌های شغلی برای بانوان تأکید داشت، دولت را موظف کرده بود تا شرایط را برای حضور بانوان در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی، به‌ویژه در بخش تعاونی فراهم آورد. اما برنامه پنجم کمی گام خود را فراتر گذاشته بود. در ماده ٢٣٠ این برنامه قرار بود دولت با همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط، توسعه و ساماندهی امور اقتصادی معیشتی با اولویت ساماندهی مشاغل خانگی برای زنان و ارتقای توانمندی‌های زنان مدیر و نخبه را مدنظر قرار دهد تا بانوان سهم بیشتری در رویدادهای اجتماعی و اقتصادی ایفا کنند. اکنون و با ابلاغ دستورالعمل اجرائی جدید مبتنی بر برنامه ششم توسعه، بانوان امید بیشتری برای نقش‌آفرینی پررنگ‌تر در مناسبات اجتماعی و اقتصادی پیدا خواهند کرد؛ به‌ویژه اینکه آنها می‌توانند از توانایی‌های تحصیلی و مدیریتی خود استفاده کنند تا بر اساس اصل شایسته‌سالاری در سطوح عالیه مدیریتی دستگاه‌های اجرائی جای گیرند. مشاور رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نیز تأکید دارد که در سال‌های گذشته سهم بانوان از فضای جامعه به‌خوبی ارائه نشده و بر این اساس دولت دوازدهم به دنبال احقاق حقوق بانوان است. ابوذر ندیمی می‌گوید: «در٤٠ سال اخیر و به‌ویژه در دو دهه آخر، تغییرات بسیاری از نظر جمعیتی و جنسیتی در جامعه ایجاد شده که بخش زیادی از آن مربوط به حوزه بانوان بوده؛ بنابراین باید در تصویب ساختارهای مدیریتی و فعالیتی، سهم بانوان را به‌صورت ویژه محاسبه کرد». به گفته او، تعداد زیادی از بانوان در سال‌های اخیر به دانشگاه رفته و فارغ‌التحصیل شده‌اند و اکنون نیز با سهم ٦٠درصدیِ قبولی بانوان در دانشگاه‌ها روبه‌رو هستیم: «بانوان در رشته‌هایی تحصیل کرده‌اند که نیاز روز جامعه است؛ برای مثال آنها در رشته‌های فنی‌مهندسی فعال شده‌اند و توانسته‌اند فرصت‌های شغلی بخش معدن و حمل‌ونقل را در دست بگیرند؛ این موضوع نشان می‌دهد که بانوان توانا هستند و می‌توانند از پس وظایفی که بر عهده‌شان قرار می‌گیرد، برآیند». ندیمی بر این موضوع نیز تأکید می‌کند که جامعه ما در تاریخ خود به بانوان ادای وظیفه نکرده و بخشی از حق آنها را نادیده گرفته است: «حق این قشر که بخش زیادی از جامعه را نیز تشکیل می‌دهند به لحاظ استعداد، استحقاق و جمعیت ادا نشده؛ به‌ویژه اینکه میزان بی‌کاران جامعه زنان و دختران به دلایل مختلف رو به افزایش است؛ بخشی از این بی‌کاری مربوط به جوانان و مجردان است و بخشی هم متأهلان و بانوان سرپرست خانوار؛ پس باید برای آنها چاره‌ای اندیشید».
هزینه انفعال زنان ایرانی بالاست
اینکه زنان بخش زیادی از جامعه ایرانی را تشکیل می‌دهند، باعث می‌شود تقاضاهای بسیاری نیز بر مبنای نیازهای گسترده آنها شکل بگیرد. از جمله مهم‌ترین این تقاضاها، حق برخورداری از کنشگری و تأثیرگذاری در سطوح مختلف جامعه است. مشاور رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز معتقد است که حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور این حق را در نظر دارد و برای آن برنامه‌هایی در نظر گرفته: «رویکرد آقای رئیس‌جمهور در انتخابات اخیر نشان داد که دولت دوازدهم به دنبال فعال‌سازی جامعه جوان و به‌ویژه بانوان است و در این زمینه نیز شرایط جدیدی برای استفاده از ظرفیت‌های علمی و عملی آنها ایجاد خواهد شد». به گفته او، «دیگر نمی‌توان گفت که شاغلان فقط باید مرد باشند، چراکه اکنون بانوان هم به‌لحاظ تحصیلات و توانایی می‌توانند در بخش‌های مختلف فعالیت کنند». ندیمی تأکید می‌کند: «این یک رویکرد دینی، انقلابی و ملی است؛ اگر اشتغال بانوان فراهم نشود، با واکنش‌های منفی از سوی آنان روبه‌رو خواهیم بود که هزینه آن را دولت خواهد پرداخت». افزایش فرصت‌های شغلی برای بانوان این سؤال را ایجاد می‌کند که در شرایط مشکلات دولت با نیروهای مازاد، فرصت‌های شغلی دولتی چگونه برای بانوان ایجاد خواهد شد؟ ندیمی در این ارتباط هم می‌گوید: «قرار نیست هزینه جدیدی به هزینه‌های جاری دولت اضافه شود؛ چراکه از یک‌سو شاهد خروجی‌هایی از دولت شامل بازنشستگان خواهیم بود که فضای مناسب برای ورود بانوان را ایجاد می‌کند؛ همچنین در استخدام‌های جدید نیز برای بانوان اولویت‌های بیشتری در نظر گرفته خواهد شد؛ علاوه بر اینکه بخش‌های خصولتی، شبه‌دولتی‌ها و نهادها و شرکت‌های دولتی نیز شرایط لازم برای استخدام و به‌کارگیری بانوان را فراهم خواهند آورد تا آنها بتوانند به بهترین شکل ممکن در بدنه دولت فعال شوند و از رتبه‌های پایین به مدیریت بخش‌های میانی و عالی‌رتبه دست یابند».
دولت بانوان را بی‌اعتماد نکند
فعالان بخش خصوصی هم اعتقاد دارند که بانوان می‌توانند جای مردان در مدیریت قسمت‌های مختلف را پر کنند. یکی از این فعالان بخش خصوصی، زهرا اخوان‌نسب، رئیس شورای‌عالی بانوان اتاق بازرگانی اصفهان است که در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای توانمندسازی بانوان انجام داده؛ او موضوع به‌کارگیری بانوان را یک مسئله فرهنگی می‌داند که باید در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف شود: «بسیاری فکر می‌کنند که وقتی بانوان در جایگاهی مشغول به کار شوند، جای آقایان را اشغال می‌کنند و مردان نمی‌توانند در آن قسمت کار کنند؛ این تفکر اشتباهی است که باعث می‌شود اجازه فعالیت به بانوان داده نشود و در ابتدای کار باید این تصور غلط را اصلاح کنیم». او تأکید می‌کند: «اگر این دستورالعمل اجرائی شود، اتفاق بسیار مثبتی در سطح جامعه رخ خواهد داد؛ چراکه ما به‌اندازه‌ای بانوان متخصص داریم که می‌توانند در بخش‌های مختلف فعالیت و مدیریت کنند و به‌تدریج برای فعالیت در مناصب بالاتر و مدیریت‌های بزرگ‌تر آماده شوند». اخوان‌نسب تأکید دارد که دولتمردان باید شرایط لازم برای مدیریت بانوان را فراهم کنند، چراکه در غیر این صورت با بی‌اعتمادی آنها روبه‌رو می‌شوند: «اگر دولت این‌بار هم نتواند به وعده‌های خود درباره بانوان جامه عمل بپوشاند، جامعه زنان نسبت به دولت بی‌اعتماد می‌شود و پس از آن، به هیچ دولتی اعتماد نخواهد کرد؛ درمقابل، اگر این اعتماد جذب شود، آثار مشارکت بانوان را در بخش‌های دیگر و در رخدادها و رویدادهای دیگر شاهد خواهیم بود که سبب‌ساز ایجاد یک جامعه مستحکم و پرقدرت می‌شود؛ بنابراین، اکنون وقت آن است که دولت نگاه خود را به زنان عوض کند و شرایط را برای نقش‌آفرینی آنها در لایه‌های بالای مدیریتی فراهم آورد».
