سلول های بنیادی معده، درمان گر دیابت می شوند

محققان سلول‌های بنیادی معده انسان را گرفته و آنها را به سلول‌های تولید کننده انسولین تبدیل کردند که مانند سلول سالم پانکراس به تغییرات سطح گلوکز خون پاسخ می‌دهد.

بازتاب- این کشف می‌تواند بدین معنا باشد که روزی بیماران دیابتی بتوانند به جای تکیه بر تزریق، انسولین مورد نیاز خود را تولید کنند. اگرچه علت دقیق دیابت نوع 1 مشخص نیست، اما تصور می‌شود که ناشی از یک پاسخ خود ایمنی باشد که در آن بدن به سلول‌های بتای پانکراس، سلول‌هایی که انسولین تولید می‌کنند، حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد.

برای سال‌ها، محققان به «درمان» دیابت با استفاده از سلول‌های بنیادی برای ایجاد سلول‌های تولیدکننده انسولین برای جایگزینی سلول‌هایی که توسط سیستم ایمنی تخریب شده‌اند، نگاه می‌کردند.

سلول‌های بنیادی روده انسان، سلول‌های بنیادی معده، هر 5 تا 7 روز یک‌بار شاهکار قابل توجه بازسازی پوشش روده ما را انجام می‌دهند. آنها همچنین به بافت‌های خاص روده، از جمله سلول‌های انترو غدد درون ریز (EECs)، که هورمون‌ها را ترشح می‌کنند، تمایز می‌یابند. توانایی تولید EEC‌هایی که هورمون انسولین را ترشح می‌کنند، برای بیماران دیابتی نوع 1 که سلول‌های بتا تولیدشان را متوقف کرده یا به اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کنند، ارزش درمانی زیادی دارد.

اکنون، محققان از Weill Cornell Medicine به این نتیجه رسیده‌اند که سلول‌های بنیادی معده انسان را به سلول‌های ترشح کننده انسولین تبدیل می‌کنند که به سطح گلوکز خون پاسخ می‌دهند، درست مانند سلول‌های بتای سالم پانکراس. معده سلول‌های ترشح‌کننده هورمون خود را می‌سازد و سلول‌های معده و سلول‌های لوزالمعده در مرحله جنینی رشد در مجاورت یکدیگر قرار دارند، بنابراین از این نظر کاملاً تعجب‌آور نیست که سلول‌های بنیادی معده می‌توانند به راحتی به انسولین بتا تبدیل شوند. جو ژو، نویسنده مسئول این مطالعه گفت:” سلول‌های ترشح می‌کنند.”

این هدفی است که ژو بیش از 15 سال برای رسیدن به آن تلاش کرده است. از طریق آزمایش‌های اولیه، او دریافت که می‌تواند سلول‌های معمولی پانکراس را در موش‌ها با فعال کردن سه فاکتور رونویسی، پروتئین‌هایی که بیان ژن را کنترل می‌کنند، به سلول‌های بتا ترشح‌کننده انسولین تبدیل کند. در سال 2016، دوباره با استفاده از موش، او و تیم تحقیقاتی دریافتند که سلول‌های بنیادی معده نیز به این روش فعال سازی سه عاملی بسیار حساس هستند.

در مطالعه جدید، محققان سلول‌های بنیادی معده را از طریق یک روش غیرجراحی ساده به نام آندوسکوپی، که در آن یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با دوربین روی آن (اندوسکوپ) از طریق دهان وارد معده می‌شود، خارج کردند. آندوسکوپ مجهز به ابزاری است که به اپراتور اجازه می‌دهد نمونه‌های بافت را بگیرد. پس از تبدیل سلول‌های بنیادی معده به سلول شبه بتا به نام سلول‌های ترشح کننده انسولین معده (GINS). محققان آن‌ها را به خوشه‌های کوچکی به نام ارگانوئیدها بزرگ کردند که به گفته آنها ظرف 10 روز به گلوکز حساس شد و با ترشح انسولین پاسخ داد.

هنگامی که GINS به موش‌های دیابتی پیوند زده شد، آن‌ها مانند سلول‌های بتای واقعی لوزالمعده رفتار کردند و با ترشح انسولین برای ثابت نگه داشتن سطح گلوکز خون، به افزایش گلوکز خون پاسخ دادند. سلول‌های پیوندی تا مدتی که محققان آنها را تحت نظر داشتند، یعنی شش ماه، به تولید انسولین ادامه دادند. آنها می‌گویند که این نشان دهنده استحکام آنها است. ژو گفت: «این یک مطالعه اثبات مفهومی است که به ما یک پایه محکم برای ایجاد یک درمان مبتنی بر سلول‌های خود بیمار برای دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 شدید می‌دهد.”

در سال 2021 حدود 8.4 میلیون نفر در سراسر جهان با دیابت نوع 1 زندگی می‌کردند. پیش بینی می‌شود تا سال 2040 این تعداد به 13.5 میلیون تا 17.4 میلیون افزایش یابد. در حال حاضر، بیماران دیابتی نوع 1 وضعیت خود را با انسولین درمان می‌کنند که به صورت دستی یا مداوم با استفاده از پمپ انسولین پوشیدنی تزریق می‌شود. برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 پیشرفته نیاز به مصرف انسولین برای تکمیل سطوح ناکافی بدن خود دارند.

حال باید دید این درمان جدید چه زمانی به کار گرفته خواهد شد.