سلام ادبیات سیاسی ایران به منقل با کنش و واکنش دو روحانی

ادبیات سیاسی برخی مسئولین کشورمان از دیرباز با مشکلات و حواشی فراوانی در حوزه گفتمان رو به رو بوده است و این مشکل علی رغم گذشت زمان همچنان وجود دارد؛ مشکل بزرگی که بعضاً گریبانگیر اساتید دانشگاه و شخصیت های فرهنگی نیز می شود. مثل یکی از اساتید دانشگاه که اخیراً با ادبیاتی زشت و سخیف، رئیس جمهور کشورمان را مخاطب قرار داد و حاشیه ساز شد.

«بازتاب»؛ آرش خداپرست– هفته گذشته و در برنامه زاویه شبکه 4 سیما، حجت السلام احمد جهان بزرگی- که در این برنامه نویسنده کتاب هایی چون اصول سیاست و حکومت و احکام فقهی رفتارهای حکومتی  و عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و اندیشه معرفی شده بود-  با ادبیاتی تند که خیلی زود واکنش های تندی را به راه انداخت، شخص دوم کشور یعنی رئیس جمهور را مخاطب قرار داد و از کم کاری های او در حوزه سیاست و اجرا انتقاد کرد.

جهان بزرگی در برنامه زاویه و در انتقادات تندی که علیه حسن روحانی مطرح کرد، گفت: مسئولی که در خانه نشسته و شاید پای منقل هم باشد، جایی سر نمی‌زند و وزرایش نمیتوانند با او تماس بگیرند، این مسئول است؟

وی در ادامه افزود: من یادم می آید از مسئولی که گفت من بخاطر این آمدم مسئولیت گرفتم که در بچگی و وقتی مریض شدم، یک لیوان شیر خر به من دادند خوردم. من فکر می کنم خیلی از مسئولان کشور هر وقت می آیند مسئولیت می گیرند، یک لیوان شیر خر می خورند.

این ادبیات سخیف و زننده که توسط یک استاد دانشگاه آن هم علیه یکی از مسئولان رده بالای کشور مورد استفاده قرار گرفت، خیلی سریع با واکنش های قابل تأملی رو به رو شد و روابط عمومی نهاد ریاست جمهوری نیز اعلام کرد که معاونت حقوقی ریاست جمهوری از گوینده این جملات، سازمان صدا و سیما و کلیه عوامل پخش برنامه زاویه شکایت خواهد کرد.

حسام الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور نیز در واکنش به این اظهارت در صفحه توئیتری خود نوشت: مردم اهل ملاقه و منقل را به خوبی می شناسند. ای کاش در کنار ریش و عمامه، جهان تان را هم بزرگ تر می کردید تا بدانید که در این وانفسا اهانت به مردم شریف ایران و شخص دوم کشورتان نه خدمت به اسلامیت و جمهوریت بلکه هم آوایی با یاوه گویان ترامپی است.

کار به جایی رسید که حتی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی هم با انتشار نامه ای از عدم ارتباط و رابطه استخدامی آقای جهان بزرگی با این پژوهشگاه خبر داد.

در پی همین حواشی به وجود آمده شبکه چهار سیما نیز بیانیه ای صادر کرد و در بخشی از آن نوشت: شبکه چهار وظیفه خود می‌داند که از سخنان نادرست مهمان برنامه تبری جوید و صراحتاً آن را مخالف اهداف رسانه ملی و شبکه چهار در توسعه گفتگوی مومنانه، منصفانه و مودبانه می‌داند.

در بیانیه شبکه 4 اضافه شده است: امیدواریم دیگر شاهد چنین رفتار‌هایی از سوی مهمانان برنامه‌های زنده نباشیم تا خدای ناکرده عرصه گفتگو تنگ‌تر نشود و شکاف‌های فکری و اجتماعی بیش از این نگرد. در این میانه نکته مهم آنکه همان طور که بار‌ها اعلام شده، مسوولیت اظهارنظر مهمانان و کارشناسان برنامه زنده بر عهده خود آنهاست همان چیزی که مجری برنامه به درستی صراحتا در پایان برنامه بر آن تاکید کرد و مدیران و برنامه سازان پیش از برنامه همواره کارشناسان را به اتقان در سخنان، رعایت انصاف، اخلاق، نقد سازنده و دلسوزانه توصیه کرده و می‌کنند. این صحبت‌ها نه تنها مورد تایید رسانه ملی نیست، بلکه آن را مغایر فضای نقد منصفانه و اخلاقی می‌داند.

واکنش ها به ادبیات به کار گرفته شده توسط «احمد جهان بزرگی»، در حالی مطرح شد که از آنسو نیز برخی با یادآوری استفاده مشابه چنین ادبیاتی توسط رئیس جمهور کشورمان که در اسفند 1395، علیه مخالفان برجام مورد استفاده قرار داده بود، مدعی شدند اگر چنین سخنانی ناپسند است، این نقد در درجه اول به رئیس جمهور وارد است.

گفته این افراد ناظر به آن سخنانی است که آقای روحانی در سال 1395 و در انتقاد به مخالفان برجام به کار برد و گفت: برخی هم فکر کرده اند یک منقلی اینجا وجود دارد، یک قطعنامه ای است، این را می اندازیم در منقل، آتش می گیرد.

گذشته از همه حواشی پیش آمده در مورد کنش و واکنش هایی که در این رابطه پیش آمد، اینجا اشاره به چند نکته مهم خالی از لطف نیست.

نخست اینکه نقد عالمانه و کارشناسی با توهین و استفاده از ادبیات سخیف و زننده فرسنگ ها فاصله دارد و این مهم در مورد یک روحانی و مدرس دانشگاه به مراتبط جدی تر مطرح می شود.

از هر منتقد و یا مخالفی که بنا دارد در تریبون های رسمی و یا غیر رسمی علیه دولت مستقر و یا هر یک از مقامات مسئول دیگر کشور اظهار نظر کند، این انتظار می رود که عالمانه و مستند به انتقاد بپردازد و در ادامه نقد خود راهکارهای عملیاتی نیز ارائه کند. چرا که اگر جز این باشد آن گفته ها را دیگر نمی توان نقد نامید و آن فرد را نیز نمی توان کارشناس و یا منتقد معرفی کرد.

نکته دیگر این است که فارغ از ادبیات توهین آمیز آقای جهان بزرگی، به نظر می رسد اصل نقد به اینکه آقای روحانی ماه ها و چه بسا بیش از یک سال است که نه تنها سفر استانی نداشته بلکه حتی اعضای کابینه نیز به سختی می توانند با او قرار ملاقات داشته باشند، صحیح است؛ واقعیتی که ما را مجاب می کند به دور از آن ادبیات ناپسند تأکید کنیم اصل حرف های مطرح شده را نباید در میان همه هیاهوی به وجود آمده فراموش کرد.

نکته مهم دیگر را باید مستند به آنچه مورد اشاره قرار گرفت، خطاب به دوست داران رئیس جمهور کشورمان مطرح کنیم که چند روزی است به شدت علیه آقای جهان بزرگی در حال اظهار نظر هستند. از آنها می خواهیم این سئوال را بپرسیم که چگونه وقتی شخص آقای روحانی از ادبیات مشابه با ادبیات آقای جهان بزرگی استفاده کردند، امثال شما وی را تشویق کردند ولی حال استفاده از چنین ادبیاتی ناپسند تلقی می شود؟ این یک بام و دو هوای شما را چگونه می توان پذیرفت و آن را روی حساب حمایت شما از ادبیات محترمانه در فضای سیاسی کشور گذاشت؟

استفاده از این نوع عبارات و ادبیات در نقد کارشناسی و اظهارات سیاسی برای همه ناپسند است، فرقی نمی کند از قول یک روحانی باشد یا رئیس جمهور کشورمان.