شد آنچه نباید می شد؛ خداحافظی بورس با شاخص واعظی/ چرا خلاف هر آنچه مسئولان وعده می دهند، محقق می شود؟

بورس تهران امروز سه شنبه برابر با هجدهم شهریورماه 1399 و در ادامه ریزش های اخیر شاخص، حمایت یک میلیون و 600 هزارتایی خود را نیز از دست داد و وارد کانال پایین تر شد؛ رویه ای که برخی از آن به خداحافظی بورس با شاخص واعظی یاد می کنند و عقیده دارند دولت عملاً کنترل خود را بر بورس از دست داده است.

به گزارش «بازتاب»، استمرار ریزش شاخص بورس و بسیاری از سهم های بازار در روزهای اخیر بسیاری از فعالان این بازار که وعده و وعیدهای مسئولان دولتی اعتماد کرده بودند را متعجب و نگران کرده است؛ همان هایی که تصور می کردند وقتی رئیس دفتر رئیس جمهور در صدا و سیمای ملی حاضر شده و با اعتماد به نفس قابل تأملی وعده می دهد که بازار برخواهد گشت، یقیناً این اتفاق رخ خواهد داد.

محمود واعظی- رئیس دفتر رئیس جمهور در گفتگوی ویژه خبری در تاریخ 2 شهریور 1399 در سیمای ملی گفت: شاخص بورس بین ۱,۶۰۰,۰۰۰ تا ۱,۷۰۰,۰۰۰ واحد اصلاح و سپس به روند طبیعی خود ادامه می‌دهد.

واعظی در این گفت و گوی تلویزیونی تصریح کرد: ما به مردم این اطمینان را می دهیم که مسئولان به ویژه آقای دژپسند – وزیر امور اقتصاد و دارایی نهایت تلاش خود را برای تأمین امنیت بورس انجام خواهند داد و ان شالله بورس به فضایی بدل خواهد شد که مردم با خیال راحت سرمایه خود را آنجا ببرند و از آن سود بگیرند.

اگرچه پس از این گفته ها، بورس تهران چند روز کوتاهی دوباره مثبت شد، اما بلافاصله روندی منفی و ریزشی به خود گرفت و به سمت حمایت یک میلیون و 600 سقوط کرد.

این روند ریزشی در حالی بود که برخی به استناد گفته های مسئولان دولتی به ویژه آقای واعظی امیدوار بودند شاخص کل از عدد حمایتی یک میلیون و 600 پایین تر نرود و روند صعودی خود را دوباره آغاز کند.

با این همه امروز سه شنبه 18 شهریور 99 ، فعالان بازار سرمایه شاهد این بودند که شاخص کل از حمایت یک میلیون 600 هزارتایی نیز پایین تر رفت و روی عدد یک میلیون و 570 هزار واحد ایستاد؛ اتفاقی که به نظر می رسد منجر به استمرار ریزش شاخص تا عددهای به مراتب پایین تر را نیز به همراه داشته باشد.

این موضوع حالا جدا از اینکه بسیاری را عصبانی و نگران از ضررهای تحمیل شده کرده است، همچنین برای بسیاری دست مایه طنز شده تا بیان کنند که بورس تهران با شاخص واعظی نیز خداحافظی کرده است و یک بار دیگر وعده یک مسئول دولتی نه تنها محقق نشده، بلکه خلافش محقق شده است.

اما چرا این رخ داد را در بازار بورس شاهد بودیم؟ و آینده این بازار چگونه خواهد بود؟

دکتر علیرضا قارداشی، مدرس دانشگاه و فعال بازار سرمایه در همین رابطه به «بازتاب» گفت: مسئله بزرگ کنونی که در بازار رخ داده است ریشه در بی اعتمادی سرمایه گذاران حقیقی دارد. در روزهایی که خبر لغو و تکذیب لغو پذیرش دارا دوم به بازار مخابره شد، شاخص کل بورس با اصلاح دست و پنجه نرم می کرد.

علی رغم وعده مسئولان ذی صلاح در راستای حمایت از بازار، وعده ها در عمل رنگ باخت. این وعده ها با فروش سهام توسط سهامدار عمده، عدم نظارت در فروش سهام عدالت توسط کارگزاری ها و دستورات مبنی بر کاهش سقف سرمایه گذاری صندوق های درامد ثابت از 10 درصد به 5 درصد اوضاع بازار سرمایه در روزهای ملتهب، با مفهوم حمایت از بازار در تعارض بود.

این رویه صحبت های آقای واعظی و دیگر مسئولان دولتی را نیز زیر سئوال می برد و این پرسش را ایجاد می کند که چرا مسئولان از طریق حقوقی ها از بازار حمایت نکردند و اتفاقاً بر عکس بر حجم فروش ها افزودند.

قارداشی افزود: به طور مثال در نماد فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) دیدیم که در برخی روزها عرضه آبشاری از طرف حقوقی ها به 150 تا 160 میلیون سهم می رسید. نماد های دیگر مثل فولاد، خودرو، بانکی و… نیز چنین رویه ای را با عددهایی کمتر و یا بیشتر در پیش گرفته بودند و حجم های بزرگ و سنگینی را در مجموع به فروش رساندند.

این فعال بازار سرمایه ادامه داد: وقتی مسئولین سخن از حمایت زدند اما در واقعیت آن حمایتی که بازار نیاز داشت را انجام ندادند و خریدهای محدود خود را نیز بلافاصله با 10 درصد بیشتر به فروش رساندند، ترسی در بازار ایجاد شد. خیلی از سهام داران با تعارض در روند بازار روبرو شدند و بازار در مسیر افت خود ادامه داد.

قارداشی تصریح کرد: آنچه اکنون شاهد هستیم نیز تابع همان روند آشفته تصمیم گیری های متناقض است. از سویی دیگر در این روزها نماد های کوچک بدون خریدار در صف فروش هستند و مفهوم نقد شوندگی در بازارهای مالی زیر سوال رفته است. اگرچه این اتفاق از افت قیمت سهام جلوگیری کرده است.

وی اضافه کرد: به نظر می رسد مسئولانی مثل واعظی برای اظهار نظر قطعا از افراد تکنیکالیستی بهره برده بودند ولی در ادامه روند معاملات در بازار به گونه ای رغم خورد که بر خلاف تصورات بود.

قارداشی در بخش دیگری از سخنانش در مورد افق آتی بورس گفت: با توجه به افزایش نرخ دلار و افزایش قیمت جهانی کامودیتی ها مثل مس، فولاد، مشتقات شیمیایی (اتیلن، اوره، پلی اتیلن) و… سودآوری شرکت ها، سال مالی پیش رو بسیار مثبت و امیدوار کننده خواهد بود. از این جهت به نظرم سهم های دارای پتانسیل و بنیاد خیلی خوب روند صعودی و آینده خوبی دارند، اما این مهم نیازمند دور شدن فضای ترس و التهاب کنونی و اعتماد در بازار است که باید ببینیم چه زمانی رخ خواهد داد.

به هر صورت آنچه مورد اشاره قرار گرفت، بخشی از حال و روز این روزهای بورس تهران است که به زعم بسیاری دچار یک بحران بزرگ شده و به زعم برخی دیگر فرصتی برای خرید سهم های ارزنده است.

اینجا آنچه قابل تأمل و شایسته نقد است، عدم تحقق وعده افرادی مثل مسئول دفتر رئیس جمهور و نیز رفتار دو گانه حقوقی سهم های شاخص ساز است که بر التهاب بازار دمیده و نگرانی ها را افزایش داده است؛ التهاب و ترسی که برخی فعالان بازار سرمایه را نا امید از کسب سود ترغیب کرده تا داشته های خود را نقد کنند و در بازارهای دیگری چون مسکن، خودرو و یا ارز سرمایه گذاری کنند.