سرنوشت خرید از بویینگ و ایرباس
اصغر فخریه‌کاشان مشاور وزیر راه و شهرسازی گفت: به دوستانی که می‌گویند سوخو و هواپیماهای دست دوم باید خریداری شود و یا اینکه باید به سراغ اجاره هواپیما برویم باید بگویم که تمام این مسیرها را طی کرده‌ایم و این اقدامات هم نیازمند مجوز آمریکا است.
به گزارش بازتاب به نقل از ایلنا، فخریه‌کاشان درباره علت به تعویق افتادن تحویل سفارش ایران توسط بویینگ،گفت: وقوع تمام این شرایط در قراردادهای خرید هواپیماهای جدید از ایرباس، بویینگ و ای تی آر پیش بینی شده و با بازگشت تحریم ها یک ریال از پول ایران در این قراردادها سوخت نمی‌شود.
او افزود: قرارداد خرید هواپیما از بویینگ به قوت خود باقی است و هیچ تغییری نکرده است. ایران ایر پیش پرداخت برای تحویل هواپیما را اگر چه با کمی تاخیر، اما فراهم کرد و این تاخیر در مهلتی بود که قانونا مجاز به آن بودیم و این تاخیر خارج از مهلت قانونی نبوده است.
مشاور وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: در قرارداد احتیاط‌های لازم پیش بینی شده به طوری که اگر پولی پرداخت می‌شود در مقابل ضمانت نامه بانکی باشد. بویینگ هم بانک مورد نظر را تعیین و متن ضمانت نامه را ارسال کرده بود و متن ضمانتنامه هم مورد تایید بانک مرکزی قرار گرفت.اما هفته گذشته زمانی که قرار شد این ضمانت نامه صادر کنند با این مشکل مواجه شدند بانک مورد نظر صدور این ضمانتنامه را به تاریخ پس از 22 اردیبهشت موکول و اعلام کرد برای بررسی شرایط فعلا دست نگه می دارد البته اعلام نکرده که قصد صدور ضمانت نامه را ندارد بلکه در حال بررسی شرایط هستند.
او افزود: در نتیجه این مساله باعث شد که ما هم پول پیش پرداخت را آزاد نکنیم چراکه شرط وازیر پیش پرداخت این بود در مقابل پرداخت آن ضمانت نامه بانکی دریافت کنیم.
فخریه کاشان گفت: بانکی که این ضمانت نامه را تنظیم کرده با بانک مرکزی هماهنگ است و درباره متن ضمانت نامه به توافق رسیده‌اند.بنابراین تمام اقدامات انجام شده اما در آخرین لحظه بانک اعلام کرد که در حال بررسی موضوع ضمانت نامه است. به این ترتیب پولی هم که بابت پیش پرداخت فراهم کرده بودیم را آزاد نکردیم.
او گفت: حال که بویینگ در آن موعد مقرر پیش پرداخت را دریافت نکرده باید برای تاریخ‌های بعدی پرداخت و تحویل سفارش مذاکره کنیم و تاریخ جدید تعیین کنیم بنابراین اتفاق خاصی نیفتاده که عده‌ای چنین هیاهویی را به راه انداخته‌اند.
سرنوشت بویینگ‌ها
او در پاسخ به این سئوال که اگر 22 اردیبهشت امریکا از برجام خارج شود سرنوشت قراردادهای خرید هواپیما چه خواهد شد؟ گفت: سخت است که از امروز شرایط احتمالی را پیش بینی کنیم و بگوییم چه شرایطی پیش می‌آید. اما این قراردادها بستگی به عکس العمل اروپایی‌ها دارد. اگر اروپایی‌ها مستقل از آمریکا و بدون نیاز به مجوزهای آمریکایی همکاری‌های خود را با ایران ادامه دهند در این صورت هیچ مشکلی پیش نمی‌آید و روال ورود هواپیماهای جدید ادامه خواهد داشت.
او افزود: اما اگر اروپاهایی‌ها به تبع اینکه امریکا از برجام خارج شده بگویند که تحریم‌های قبلی برگشته است و ما باید در همکاری با ایران احتیاط کنیم و برای ادامه همکاری‌ها از امریکا مجوز بگیریم، بسیاری از حوزه‌ها از جمله خرید هواپیما تحت تاثیر این عکس العمل قرار می‌گیرند. بنابراین سرنوشت قراردادها بستگی به رفتار اروپایی‌ها، چین، روسیه، هند کره و.. خواهد داشت.
او اضافه کرد: ممکن است شرکت بویینگ نتواند هواپیمایی را به ایران تحویل دهد. تفاوت قرارداد ایرباس با بویینگ این است که بویینگ یک شرکت آمریکایی است و ناچار است که مجوز همکاری با شرکت‌های ایرانی را از امریکا دریافت کند. اما ایرباس اگر مورد حمایت اروپایی‌ها قرار بگیرد نیاز به این مجوز ندارد و می‌تواند بدون مجوز از آمریکا هم همکاری‌ها را ادامه دهد.
مشاور وزیر راه و شهرسازی درباره زمان دار بودن مجوز اوفک هم گفت: اگر اروپایی ها از برجام خارج شوند و اوفک هم مدعی شود که این مجوزها در این شرایط جدید باطل است یا اینکه اروپایی محتاطانه عمل کنند، مشکلاتی پیش خواهد آمد. بنابراین باید منتظر رفتار و عکس العمل اروپایی‌ها باشیم. البته با توجه به فضایی که وجود دارد معتقدم فشار بر امریکا زیاد خواهد بود که اروپا معاملات و روابط اقتصادی خود را با ایران بتواند حفظ کند.
او تاکید کرد: این احتمال در تمام حوزه های همکاری با آمریکا وجود داشته اما در حوزه خرید هواپیما پیش پرداخت به ازای ضمانت نامه بانکی پرداخت می‌شد. اما یادمان باشد که آمریکایی‌ها پول‌های قانونی بانک مرکزی را بلوکه کردند در حالی که پول بانک مرکزی قانونا به هیچ وجه نباید بلوکه می شد. وقتی قاعده و قانونی وجود ندارد و وقتی معاهده برجام که در شورای امنیت تصویب شده و 5 کشور آن را امضا کرده‌اند توسط یک فردی که به هیچ چیز به غیر از قانون زور پایبندی ندارد نادیده گرفته می‌شود بنابراین احتمال هر رفتاری از وی وجود دارد.
او درباره نوبت بعدی تحویل سفارش هواپیمای بویینگ ایران ایر هم گفت: در سال های 2019، 2020 و … نوبت تحویل سفارش هواپیماهای بویینگ به ایران ایر است و سایر نوبت‌ها در صورت ارایه پیش پرداخت سر جای خود هستند.
فخریه کاشان گفت: طبیعی است که اگر هزینه خرید در موعد مقرر پرداخت نشود هواپیما به شرکت دیگری که در نوبت است، تحویل داده شود. کمااینکه این فرصت برای ایران هم به وجود آمد که برخی از رسانه‌ها مدعی شدند ایران قصد خرید هواپیمای مرجوعی را دارد. در سال 2018 نویت برای تحویل سفارش نداریم اما باید مذاکره کنیم که نویت شرکت دیگری را به ایران بدهند و این موضوع قابل مذاکره است.
فاینانس به کجا رسید؟
مشاور وزیر راه و شهرسازی درباره وضعیت فاینانسرهای هواپیما هم گفت: واقعیت این است که وقتی رییس جمهوری آمریکا و خزانه داری این کشور به صورت مستمر با شرکت‌ها و بانکهای خارجی به ویژه بانکهای کشور چین تماس می گیرند و می‌گویند با ایران همکاری نکنید طبیعی است که احتیاط هایی ایجاد می‌شود. اینکه بدانیم ما چه منابع و امکاناتی داریم به بعد از 22 اردیبهشت موکول می‌شودکه فضای جدید را ارزیابی کنیم و امکانات را بسنجیم.
او افزود: ما 10 سال در بدترین شرایط تحریم زندگی کردیم، خرید و فروش کردیم، فاینانس جذب کردیم و سرمایه گذاری های خارجی را به سمت کشور هدایت کردیم.
فخریه کاشان تاکید کرد: واقعیت این است که کشورمان در شرایط خاصی قرار دارد و هر روز شرایط ایران تغییر می کند و طبیعتا متناسب با شرایط خاص باید سرمایه گذاری کنیم چراکه رفتار دنیا با ایران رفتار یکسان و قابل پیش بینی نیست و یک‌طرفه و زورگویانه است. ما هم دفاع از منابع ملی را دنبال می کنیم بنابراین طبیعی است که با چنین رفتارهایی روبه رو باشیم.
او گفت: البته این شرایط تنها شامل حال خرید هواپیما نمی شود و در تمام حوزه های تجارت با چنین شرایطی مواجه هستیم.
فخریه کاشان گفت: با صراحت می گویم که همه دقت ها را در قراردادها انجام داده ایم که اگر تحریم ها بازگردد یک ریال از پول کشورمان از دست نرود. اگر پولی بابت پیش پرداخت ارایه شده صد درصد امن است به این معنا مطلقا امکان اینکه سوخت شود، وجود ندارد.
او گفت: در سال جاری میلادی انتظار داریم که ایرباس وارد شود اما واقعیت این است که در مورد ایرباس خدمات پس از فروش برای ما بسیار اهمیت دارد. باید مطمن باشیم هواپیمایی که تحویل می گیریم ضمانت و پشتیبانی دارد و اگر تحریمی هم رخ دهد مشکلی در این حوزه پیش نمی آید. مذاکرات درباره ایرباس بر روی این بحث ها است که ترامپ ایجاد کرده است و باید محکم کاری شود.
سوخو هم مجوز اوفک می‌خواهد
فخریه کاشان همچنین گفت: امسال دو فروند ای تی آر به زودی وارد کشور می شود و در اجرای قرارداد ای تی ار هیچ مشکلی وجود ندارد.
او در پاسخ به این سئوال که آیا قرار است که هواپیماهای شرقی مانند سوخو یا اجاره ای و یا دست دوم در شرایط جدید جای ورود هواپیماهای جدید غربی را بگیرند؟ گفت: صحبت هایی که درباره خرید هواپیماهای سوخو در میان است اما اگر سوخو هم بخواهد به ایران هواپیما بفروشد با مقررات فعلی باید مجوز آمریکا را دریافت کند اما اگر بخواهد از قطعات آمریکایی بکاهد تا نیازی به اخذ مجوز اوفک نداشته باشد، آن هواپیما دیگر نمی تواند سوخو باشد. اما می تواند راه حل باشد.
او افزود: 40 درصد قطعات سوخو از آمریکا تامین می شود بنابراین فروش این هواپیما روسی هم نیازمند مجوز اوفک است.
مشاور وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: آرزوی بنده نوسازی ناوگان هوایی کشورمان از طریق هواپیماهای نو، دست دوم جوان، سوخو و… است چراکه عمر ناوگان هوایی کشورمان بسیار زیاد است و می‌تواند ایمنی سفرهای هوایی را به خطر بیندازد. اما به دوستانی که می‌گویند سوخو و هواپیماهای دست دوم باید خریداری شود و یا اینکه باید به سراغ اجاره هواپیما برویم باید بگویم که تمام این مسیرها را طی کرده‌ایم و این اقدامات هم نیازمند مجوز آمریکا است.
