دوباره مجلس تازه، دوباره تلاش برای سدسازی؛ تا کی باید در مجلس شاهد نماینده های سدساز باشیم؟

از جمله وعده های رأی آوری که در برخی مناطق کشور به نامزدهای مجلس شورای اسلامی کمک می کند تا پیروز انتخابات شوند، می توان به وعده ساخت سدها اشاره کرد؛ سدهایی که می دانیم ظرفیت های طبیعی کشور دیگر توان چندانی برای احداث شمار بیشتری از آنها را ندارد، اما هنوز از سوی برخی نمایندگان مجلس یازدهم نیز دنبال می شوند و انگار قرار نیست برای این رویه اشتباه پایانی را متصور شد.

به گزارش «بازتاب»، وعده ساخت سد به ویژه با هدف توسعه کشاورزی در مناطق محروم کشور، از جمله وعده هایی است که برخی نامزدهای مجلس شورای اسلامی در دوران رقابت های انتخاباتی به مردم حوزه های انتخابی شان می دهند و پس از ورود به مجلس نیز به صورت جدی این وعده ها را دنبال می کنند.

این رویه ناصواب که در سال و دهه های گذشته به ساخت تعداد زیادی سد بدون توجه به ظرفیت های طبیعی کشور منجر شده و زمینه حذف حقابه تالاب و دریاچه های کشور را فراهم کرده بود، هنوز هم در دستور کار برخی نمایندگان مجلس قرار گرفته تا دورنمای تاریکی را پیش روی منابع آبی کشور قرار دهد.

از جمله نمایندگان تازه واردی که این بار و در مجلس یازدهم پرچم دار ساخت و ساز سد شده است و اتفاقاً این مطالبه را در یکی از حوزه های آبریزی حساس کشور دنبال می کند باید به حجه الاسلام و المسلمین سید سلمان ذاکر- نماینده مردم ارومیه در مجلس یازدهم اشاره کرد که اخیراً پیگیر ساخت و تکمیل چند سد در حوزه آبریز ارومیه و بر سر حقابه های دریاچه ارومیه شده است.

در همین رابطه سلمان ذاکر نماینده مردم ارومیه در مجلس در خصوص از سرگیری تکمیل دو سد نازلو و باراندوز چای ارومیه به ایسنا گفته است: با دستور وزیر نیرو و در راستای احیای دریاچه ارومیه، ساخت و تکمیل سدهای نازلو چای و باراندوز چای ارومیه انجام می‌شود. اعتبارات زیادی برای احداث این سدها هزینه شده و نباید بیت المال پایمال شود، احیای سدهای مذکور برای کشاورزی منطقه بسیار حائز اهمیت است و لازم است این پروژه‌های نیمه تمام به سرانجام برسند.

از سوی دیگر گفته می‌شود که با تقاضای برخی از نمایندگان مجلس وزارت نیرو برای تکمیل ساخت سیمینه رود، درخواست‌هایی انجام داده است.
این موضوع در حالی است که با تصویب طرح ملی نجات دریاچه ارومیه کلیه طرح‌های مطالعاتی و اجرایی توسعه بهره‌برداری از منابع آب حوضه و در نتیجه پروژه‌های چهار سد بزرگ سیمینه‌رود، لیلان، باراندوز و نازلو با ظرفیت تنظیم ۸۱۰ میلیون متر مکعب و ۲۹ سد استانی با سرجمع ظرفیت تنظیم ۴۶۰ میلیون متر مکعب متوقف شدند تا حق‌آبه دریاچه پرداخت شده و ارومیه در مسیر احیا قرار بگیرد.

رویه ای که می دانیم در سال های گذشته تا حدودی باعث شد تا دریاچه ارومیه جان بگیرد و از خطر قطعی نابودی نجات پیدا کند، اما دوباره و با فعال شدن پیگیری های نمایندگان مجلس برای ساخت و ساز سد با آینده ای پر ابهام و نگران کننده رو به رو خواهد شد.

چرا که با ساخت و تکمیل سدهای جدید بخش قابل توجهی از حقابه و منابع آبی مورد نیازی که روانه دریاچه می شد تا این اکوسیستم بی نظیر طبیعی را زنده نگاه دارد، از بین خواهد رفت و این اتفاق معنایی جز در پیش بودن روزهای سخت برای دریاچه ارومیه و پنبه شدن رشته های تاکنون ندارد.

به این موارد می توان این نظر کارشناسی را که مسعود باقرزاده کریمی – معاون وقت دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در همین رابطه شهریور ماه سال 1392 در گفت و گو با رسانه ها گفته بود، بیافزاییم.

جایی که این مقام مسئول از لزوم تخریب برخی سدهای موجود برای احیای دریاچه ارومیه گفت و افزود: در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه سه دسته سد داریم. تنها یک دسته از این سدها که برای زراعت‌های یک ساله احداث شده‌اند را می‌توان تخریب کرد و به سدهای دیگر که برای تامین آب شرب و کشاورز‌ی‌های دائمی مانند باغات احداث شده‌اند کاری نداریم.
معاون دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: با برداشتن سدهایی که برای زراعت‌های یک ساله احداث شده‌اند می‌توان دفعات شکست را از دوبار در سال به یک بار در سال کاهش داد.

باقرزاده کریمی اضافه کرد: از آنجا که با احداث سدها مدت‌هاست رودخانه‌های اطراف حوضه آبخیز دریاچه ارومیه، جریان سیلابی نداشته‌اند، در پشت این سدها رسوبات بسیاری جمع شده که باید همزمان با تخریب سدها لایروبی شوند.

وی ادامه داد: همچنین باید بلافاصله از برداشت‌های غیرمجاز آب در پایین دست توسط مردم جلوگیری کرد چرا که همزمان با تخریب سد و رهاسازی آب برداشت‌های غیرمجاز نیز آغاز می‌شود.

در حال حاضر نیز اگرچه به نظر نمی رسد وزارت نیرو و سازمان محیط زیست به آسانی تسلیم این پیگیری های نمایندگان مجلس در مسیر ساخت و ساز سد شوند، اما مسئله مهم تری که اینجا وجود دارد آن است که همچنان شاهد آنیم که برخی نمایندگان مجلس با وعده و وعیدهایی که پیرامون ساخت سد به مردم مناطق مختلف کشور می دهند، راهی مجلس شورای اسلامی می شوند.
این شرایط غیرقابل قبول در حالی است که مستند به آمار و ارقام موجود ظرفیت های محیطی و طبیعی کشور در حوزه ساخت سد بسیار کاهش یافته و غالب تالاب و پایانه های آبی کشور با حال و روز نگران کننده ای رو به رو هستند.

با این وجود به نظر می رسد مادامی که عموم مردم با این واقعیت که توان طبیعی کشور دیگر ظرفیت ساخت و ساز سدهای بزرگ و جدید را نمی دهد و نیز واقعیت دیگر که اساساً رسالت و وظیفه نماینده مجلس پیگیری و یا ساخت نیست، کنار نیایند و این دو مهم را باور نکنند، همچنان شاهد چنین رفتارهایی در بین نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواهیم بود.