سازمان‌های منطقه‌ای و مهار افراط‌گرایی هند؛ پاشنه آشیل «دهلی» کجاست؟
«حسین اسوبعلی اف» کارشناس مسائل سیاسی منطقه در یادداشتی که در اختیار فارس در دوشنبه قرار داد، به بررسی اقدامات اخیر افراطی‌های هندی علیه مسلمانان این کشور و پیامدهای آن برای منطقه آسیای مرکزی پرداخت.
در این یادداشت آمده است: در ماه‌های اخیر اقدامات خشونت آمیزی علیه مسلمانان در هند صورت گرفت ولی اخیراً هندوهای افراطی پا را فراتر گذاشته به مناطق سکونت مسلمانان در این کشور و به خصوص در حومه «دهلی نو» تعرض کرده، تعداد زیادی را کشته و زخمی و مساجد، منازل، تاسیسات تجاری و سایر زیرساخت‌های موجود را تخریب کردند.
این جنایات با خشم و تنفر نسبت به مسلمانان و هتک حرمت ارزش‌های اعتقادی آنان انجام شد.
در 2 سال گذشته در جامعه هند احساسات ناسیونالیستی رو به افزایش بوده و عده‌ای از کارشناسان از آن به عنوان فاشیسم هندی علیه مسلمانان این کشور نام می‌برند.
اقدامات این چنینی در هند چندان هم جدید نیست. قبلاً در اوایل سال 2002 در «گجرات» و «احمدآباد» هند بر اثر قتل و کشتار خونین، 2500 نفر مسلمان جان خود را از دست دادند.
نکته قابل توجه این است که همزمان با سفر رسمی «دونالد ترامپ» در 24 فوریه سال جاری میلادی به دهلی نو رشد احساسات ضد اسلامی هندوهای متعصب و افراطی اتفاق افتاد.
این گروه‌ها که از سیاست‌های ضد اسلامی «واشنگتن» روحیه گرفتند، در اوج هیجان زدگی از رئیس جمهور آمریکا استقبال کردند و سفر وی به کشورشان را در راستای تحقق اهداف جنایتکارانه خود به فال نیک گرفتند.
علیرغم اینکه مقامات هندی ادعای کنترل کامل مناطق درگیر در دهلی نو را دارند، شمار آوارگان مسلمان از پایتخت این کشور در حال افزایش بوده و وضعیت همچنان پرتنش باقی مانده و گروه‌های متعصب هندی به حملات خود به مسلمانان ادامه می‌دهند.
اقدامات افراطی‌های هندی علیه مسلمانان زمانی تشدید شد که در ماه دسامبر سال 2019 لایحه پیشنهادی حزب حاکم «بهاراتیا جناتا» در خصوص اعطای شهروندی که از سوی «کاپیل میشرا» یکی از رهبران این حزب معرفی شده بود، از سوی مجلس اعیان پارلمان هند به تصویب رسید.
طبق این لایحه، پناهندگان و مهاجران کشورهای همسایه از جمله پاکستان و بنگلادش از حق دریافت شهروندی هند برخوردار خواهند بود، فقط مشروط به اینکه غیر مسلمان باشند.
همزمان در بسیاری از ایالت‌های هند از مسلمانان محلی خواسته می شود تا ثابت کنند که آنها در واقع شهروندان هند هستند و اگر موفق به ثابت کردن این موضوع نشوند، مجبور به خروج از کشور خواهند شد.
لایحه یادشده موجب خشم مسلمانان هند شد و علیه تبعیض آشکار و اهانت به اصول برابری در قانون اساسی کشور، اقدام به برگزاری تظاهرات گسترده کردند.
«میشرا» از هواداران خود خواست تا در منطقه‌ای از دهلی که عمدتاً محل سکونت مسلمانان می‌باشد، حضور یابند تا از اعتراضات علیه اصلاح قانون شهروندی جلوگیری کنند.
اقدامات آشکار ضد اسلامی هند فقط محدود به این کشور نشده و می‌تواند برای سیاست دهلی نو در آسیای مرکزی پیامدهای منفی در پی داشته و حتی گفت‌وگو با اعضای سازمان همکاری‌های شانگهای را پیچیده کند.
منظور نه فقط پاکستان بلکه سایر کشورهای منطقه نیز می‌باشد که اکثریت جمعیتشان مسلمان هستند.
البته نباید انتظار داشت که اعضای این سازمان تصمیماتی اتخاذ کنند که (به ویژه با توجه به موضع خاص چین نسبت به این موضوع) بتواند به عنوان دخالت در امور داخلی کشور مستقل تلقی شود.
با این وجود این بحث بر فضای گفت‌وگو و تعاملات در چارچوب سازمان همکاری‌های شانگهای و همچنین روابط دوجانبه تاثیر گذاشته و به نگاه و شناخت هند در آسیای مرکزی آسیب جدی وارد خواهد کرد.
این در حالی است که در این اواخر هند در آسیای مرکزی فعال شده و به دنبال تقویت همکاری‌های تجاری و اقتصادی با کشورهای منطقه و به خصوص ازبکستان می‌باشد.
هرچند هنوز دولت‌های آسیای مرکزی نسبت به اقدامات ضد اسلامی هند موضع گیری نکردند ولی بدون تردید افکار عمومی منطقه می‌تواند بر حوزه سیاسی تاثیر گذارد.
به ویژه اینکه این موضوع از ابعاد وسیعی برخوردار است که به عنوان مثال می‌توان به حضور گسترده دانشجویان هند در قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان و همچنین فعالیت‌های شهروندان این کشور در بخش کسب‌وکارهای متوسط و خرد منطقه اشاره کرد.
چنانچه هند نتواند در اسرع زمان وضعیت را به حالت عادی برگرداند و با اقدامات کشورهای مسلمان شرایط پیچیده‌تر شود، پس می‌توان افزایش احساسات ضد هندی در جوامع مسلمان آسیای مرکزی از جمله قزاقستان و قرقیزستان را قابل پیش بینی دانست.
بر خلاف سایر کشورهای منطقه، در قزاقستان و قرقیزستان مسلمانان در عرصه‌های اجتماعی کشورهایشان نقش فعالی داشته و از این طریق بر تصمیم گیری‌های مقامات تاثیر می‌گذارند.
گذشته از این عمده آنها کاربران فعال شبکه‌های اجتماعی بوده و بخشی هم دارای روحیه رادیکال می‌باشند.
با این حال در صورت ادامه اذیت و آزار مسلمانان در هند، آسیای مرکزی نیز با وضعیت نسبتاً نگران کننده‌ای مواجه خواهد شد زیرا اگر تلاش‌ها برای استفاده از موضوع هند به عنوان عاملی در جهت تحریک مسلمانان آسیای مرکزی صورت گیرد، پس می‌تواند در منطقه دلیلی برای شکل گیری منازعات دینی و قومی باشد.
