زلزله، تهران را کن‌فیکون نمی‌کند
در روزهایی که به نظر می‌آید شدت بلایای رنج‌آور و بحران‌های طبیعی ایران کاهش پیدا کرده و طبیعت روی خوش خود را با بارش برف و باران به ۲۴ استان ایران نشان داده، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از عملکرد این سازمان در ماه‌های گذشته و برنامه‌ها برای آینده سخن می‌گوید.
روزنامه شهروند: «اسماعیل نجار» در نشست خبری دیروز خود توضیحاتی درباره وضع کنونی مناطق زلزله‌زده کرمانشاه داد و با تکذیب مرگ ۵ کودک در این مناطق بر اثر سرما، از مرگ دو کودک به دلایل ژنتیکی و سرماخوردگی سخن گفت.
در روزهایی که به نظر می‌آید شدت بلایای رنج‌آور و بحران‌های طبیعی ایران کاهش پیدا کرده و طبیعت روی خوش خود را با بارش برف و باران به ۲۴ استان ایران نشان داده، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از عملکرد این سازمان در ماه‌های گذشته و برنامه‌ها برای آینده سخن می‌گوید.
«اسماعیل نجار» در نشست خبری دیروز خود توضیحاتی درباره وضع کنونی مناطق زلزله‌زده کرمانشاه داد و با تکذیب مرگ ۵ کودک در این مناطق بر اثر سرما، از مرگ دو کودک به دلایل ژنتیکی و سرماخوردگی سخن گفت.
واکنش به جمع‌آوری کمک‌های مردمی از سوی صادق زیباکلام و سلبریتی‌ها، توضیح در مورد مرگ نوزاد، بررسی و آسیب‌شناسی دستگاه‌ها در برف اخیر، توضیح درباره حضورنداشتن دو رئیس‌جمهوری در شورای‌عالی مدیریت بحران، اعلام مقصر نهایی انفجار شهران و… ازجمله مهمترین سخنان مطرح‌شده در نشست خبری رئیس سازمان مدیریت بحران کشور بود.
او ابتدای این نشست، توضیحاتی درباره وظایف سازمان مدیریت بحران کشور بیان کرد و گفت: «سازمان مدیریت بحران یک سازمان هماهنگ‌کننده، سیاستگذار، هدایت‌کننده و نظارت‌کننده است اما این سازمان، سازمانی با حدود ۱۰۰نفر پرسنل است و مسئولیت‌هایی دارد، بنابراین انتظاراتی که برخی دوستان بیان می‌کنند، درباره اینکه در هرحادثه درکشور ما باید موضوع را پیگیری کنیم، انتظار درستی نیست؛ چراکه بعضی از این انتظارات در حوزه وظایف این سازمان نیست.»
بخش زیادی از سوالات این نشست به وضع مناطق زلزله‌زده غرب کشور اختصاص داشت و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد این سازمان در مدیریت بحران این زلزله گفت: «در این زمینه یک رکورد ثبت شد و من با سال‌ها مسئولیت چنین موردی را ندیدم که در مدت این زمان کوتاه و ظرف ۴۸ساعت اقداماتی در یک منطقه انجام شود. در این زلزله برای ترمیم شریان‌های حیاتی ۱۱۰ اکیپ از اداره آب و برق با تجهیزات پای کار آمدند.»
در زلزله کرمانشاه گور دسته‌جمعی نداشتیم
اخبار و حاشیه‌های زیادی درباره نحوه دفن جانباختگان زلزله کرمانشاه در ماه‌های گذشته مطرح شد و بعضی رسانه‌ها از دفن جانباختگان در گورهای دسته‌جمعی نوشته بودند که نجار این موضوع را رد کرد. او با تأکید بر اینکه تمام کشته‌شدگان زلزله کرمانشاه با رعایت اصول شرعی دفن شدند، گفت: «ما که در آن منطقه بودیم، چیزی ندیدیم. گور دسته‌جمعی یعنی یک گودال را حفر کنند و عده‌ای را بدون کفن و دفن آن‌جا خاک کنند درحالی که در زلزله کرمانشاه چنین چیزی نداشتیم و تمام کشته‌شدگان با رعایت اصول شرعی دفن شدند.»
توضیح درباره وضع کنونی زلزله‌زدگان هم بخش دیگری از توضیحات رئیس سازمان مدیریت بحران کشور بود: «حقیقتا باید از صبر مردم زلزله‌زده کرمانشاه تشکر کرد. من می‌دانم که این شرایط بسیار سخت است البته ما در این منطقه در همان روزهای نخست، ۹۵ تخته چادر توزیع کردیم. ما به دنبال این بودیم که اسکان اضطراری با اسکان موقت را یکی کنیم.»
نجار با پذیرش اینکه هنوز در مناطق زلزله‌زده شرایط سختی حاکم است، برخی ادعاها مثل کمبود چادر را نادرست دانست: «در بازدید از مناطق زلزله‌زده موارد متعددی بودند که می‌گفتند ما چادر نداریم اما وقتی محل اسکان را می‌دیدم، می‌گفتند یک چادر داریم و چادر دیگر می‌خواهیم. ۹۵هزار چادر یعنی به ازای هر نفر ۳ چادر توزیع شده که اشکالی ندارد.»
چالش کانکس و اجاره‌بها
اگرچه در روزهای ابتدایی پس از زلزله، مقامات زیادی از تولید و توزیع کانکس تا دوماه آینده بین زلزله‌زدگان سخن گفته بودند اما به نظر می‌آید همچنان تعدادی از خانواده‌ها در چادر زندگی می‌گذرانند؛ این موضوع در نشست دیروز هم مطرح شد؛ نجار در پاسخ به این پرسش گفت: «تاکنون هزار و ۸۰۰ کانکس در مناطق زلزله‌زده مستقر شده‌اند.
از این تعداد بین ۸۳۰۰ تا ۸۴۰۰ کانکس توسط قرارگاه خاتم، ۲هزار کانکس توسط ارتش و ۱۰۰۰ کانکس توسط بنیاد مسکن تأمین شده که هزینه‌های این کانکس‌ها را دولت تأمین کرده و این دستگاه‌ها آن را اجرایی کرده‌اند؛ این درحالی است که ۳۵۰۰ کانکس نیز توسط مردم ساخته شده است.»
نجار در ادامه با بیان اینکه مقرر شد تا به زلزله‌زدگانی که خودشان می‌خواهند به جای کانکس اجاره‌بها داده شود، گفت: «ساکنان شهرها ۵میلیون و ساکنان روستاها ۳میلیون تومان اجاره‌بها دریافت کردند که در مجموعه ۲۶۳۴ مستأجر و ۱۳۴۸ مالک آمدند و به جای کانکس از ما اجاره‌بها دریافت کردند. در مجموع با احتساب ۱۴۸۰۰ کانکسی که مستقر شده، می‌توان گفت ۱۸۷۰۰نفر کانکس یا اجاره‌بها دریافت کردند، البته در این میان افرادی که ممکن است در چادر یا کانکس باشند.»
توضیحات درباره مرگ کودکان زلزله‌زده
در روزهای گذشته اخباری مبنی بر مرگ ٥ کودک به علت سرمازدگی در مناطق زلزله‌زده منتشر شد و حتی خانواده یکی از این کودکان هم در ویدیویی این موضوع را تأیید کرد. نجار اما مرگ ۵ کودک را رد کرد و با اشاره به مرگ تنها دو کودک، گفت: «در ابتدا از فوت دو کودکی که در روزهای اخیر جان خود را از دست دادند، ابراز تاسف می‌کنم اما ماجرا این است که یکی از این کودکان به علت مشکلات ژنتیکی و عضلانی جان خود را از دست داده و کودک دیگر به علت دیررساندن به مرکزدرمانی فوت شده است، به‌طوری که کودک دوم پس از رسیدن به مرکزدرمانی مورد احیا قرار گرفته اما بعد از آن دچار ایست قلبی شده و به کرمانشاه اعزام شد. نخستین دلیلی که در ارتباط با مرگ این کودک مطرح می‌شود، سرماخوردگی بوده ولی در اصل مراجعه دیرهنگام این کودک به مرکزدرمانی موجب مرگ او شده است.»
زیباکلام کمک‌های دریافتی را در اختیار نهادهای مسئول قرار دهد
مرگ دست‌کم دو کودک در مناطق زلزله‌زده اگرچه منجر به انتقادات فراوانی نسبت به دستگاه‌های مسئول شد اما عملکرد چهره‌های شناخته‌شده را هم که برای کمک به زلزله‌زدگان از مردم کمک دریافت کردند، زیر سوال برد. «صادق زیباکلام» کارشناس سیاسی و مدرس دانشگاه یکی از این افراد است که پیش از این، عنوان کرده بود می‌خواهد با کمک‌های دریافتی یک دهکده امید در مناطق زلزله‌زده بسازد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور دیروز و در پاسخ به پرسش درباره عملکرد این افراد هم گفت: «جمع‌آوری کمک توسط هنرمندان و شخصیت‌های سیاسی، هنری و ورزشی قابل ستایش است و مردم در زلزله اخیر سنگ‌تمام گذاشتند اما ما خواهش و انتظارمان این است که کمک‌هایی که سلبریتی‌ها و شخصیت‌های سیاسی و… جمع‌آوری کرده‌اند را در اختیار دستگاه‌های متولی قرار دهند. ساخت دهکده امید در دستور کار ما نیست بلکه برنامه اولویت اصلی ما بازسازی خانه‌های مردم است و باید هرچه سریع‌تر سرپناهی دایر شود.»
نجار در ادامه از حساسیت دستگاه قضا روی این موضوع هم سخن گفت: «درحال حاضر دستگاه قضا روی این موضوع حساس شده و ما درحال پیگیری هستیم و تأکید می‌کنیم که هرکس پولی جمع‌آوری کرده، در اختیار دستگاه‌های متولی قرار دهد. در این زمینه با دادستان کل کشور مذاکره داشته‌ایم و ایشان تأکید کردند که این پول‌ها باید در مسیر اصلی خودش قرار گیرد. تاکنون من نشنیده‌ام هنرمندی کمک‌های جمع‌آوری‌شده را به دستگاه‌های متولی داده باشد.»
دکان‌های پیش‌بینی زلزله
بازکردن دکان پیش‌بینی زلزله در ماه‌هایی که ایران زلزله کم‌سابقه‌ای را از لحاظ تعداد تجربه می‌کند، یکی دیگر از محورهای نشست خبری معاون وزیر کشور بود که نجار در این‌باره گفت: «پس از وقوع زلزله در تهران و کرمانشاه عده‌ای دکان پیش‌بینی زلزله راه انداختند. ما یکی از این افراد را خواستیم، او مدعی بود که می‌تواند زلزله را پیش‌بینی کند. با او صحبت کردم و او می‌گفت، طی ۵۰روز آینده زلزله‌ای در فلان استان رخ می‌دهد. ما به او گفتیم که زلزله پیش‌بینی نمی‌شود؛ در ایران روزانه ۷۰ زلزله رخ می‌دهد و اگر بنا به این کار باشد، من می‌گویم طی ۷۰روز آینده یک زلزله در کرمانشاه رخ می‌دهد. اگر کسی می‌تواند زلزله را پیش‌بینی کند، در یک شعاع ۵۰کیلومتر یک هفته قبل از وقوع و زلزله‌های بالای ٥ ریشتر را پیش‌بینی کند؛ در غیراین صورت مردم نباید به این موارد توجه کنند.»
هواشناسی درباره برف اخیر هشدار داده بود نه اخطار
مدیریت روزهای برف در تهران و راه‌های کشور، در روزهای گذشته محل صف‌آرایی موافقان و مخالفان دولت تدبیر و امید و مدیران شهری پایتخت بوده است. درحالی که استانداری از نمره بالای شهرداری تهران در مدیریت این بارش در تهران گفته بود اما گروهی معتقدند که علیرغم قابل پیش‌بینی‌بودن این برف، عملکرد مسئولان درتهران و شهرهای اطراف بسیار ضعیف بوده است.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در پاسخ به پرسش در این‌باره و در مورد اقدامات انجام‌شده در پی بارش برف اخیر گفت: «ما قطعا برای انجام بهتر وظایف دستگاه‌ها نظارت می‌کنیم؛ در مورد برف اخیر سازمان هواشناسی چندین‌بار هشدار داده و این هشدارها به مردم اطلاع داده شده بود. پیش‌بینی‌هایی نیز انجام شده بود اما موارد مطرح‌شده از سوی هواشناسی هشدار بود و اخطار نبود. هواشناسی گفته بود؛ در ارتفاعات بارش برف رخ می‌دهد، البته این دلیل نمی‌شود که ما برای بدترین شرایط خود را آماده نکنیم و دستگاه‌های مختلف مدیریت بحران باید خود را برای بدترین شرایط آماده کنند.»
نجار در ادامه آمارهایی از امدادرسانی صورت‌گرفته در این چند روز بیان کرد: «در ۲۰۹محور امدادرسانی انجام شد، بیش از ۶۵هزار و ۵۰۰نفر مورد امدادرسانی قرار گرفته، ۲۳هزار نفر اسکان داده شدند و طی همین مدت ۳هزار خودرو رهاسازی شد. نیروهای امدادی همه پای کار بودند و ۶۸نفر نیز در این حادثه مصدوم و ۱۶۴نفر خدمات‌درمانی سرپایی دریافت کردند. علاوه براین، ۹۴هزار کلیومتر از راه‌ها برف‌روبی شده است. ۱۰ سورتی پرواز و ۶هزارنفر از پرسنل راهداری و عوامل امدادونجات در این عملیات حضور داشتند.»
توضیح درباره مقصر حادثه شهران و همچنین خسارات احتمالی زلزله تهران هم از دیگر موارد مطرح‌شده در این نشست بود. نجار در پاسخ به پرسش درمورد اعلام مقصر نهایی شهران گفت: «در این زمینه با توجه به اینکه دستگاه قضائی وارد عمل شده بود، هیچ اظهارنظری نکردیم، البته دستگاه‌های مختلفی نظر دادند اما در آخر گزارش دستگاه قضائی خبر داد که مقصر اصلی این حادثه متروی تهران بود. خاطرم هست آقای درویش، مدیرعامل مترو آن زمان گفت که نجار با ما خرده‌حساب سیاسی داشته، درحالی که ما نظر دستگاه قضائی را اعلام کردیم.»
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در پاسخ به پرسش دیگری در مورد ایمنی تهران در برابر زلزله هم گفت: «من به شخصه اعتقاد ندارم که زلزله تهران را کن‌فیکون می‌کند؛ اگر حادثه‌ای در تهران رخ دهد، یکی از گسل‌ها فعال می‌شود و حدود ۲میلیون نفر تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند، البته ما باید آمادگی داشته باشیم و بر ساخت‌وسازها نظارت باشد و همانقدر که مردم نسبت به نمای خانه‌شان حساس هستند، به ایمنی آن نیز حساسیت داشته باشند. البته در کنار سیمان، ایمان هم لازم است و باید تمامی این موارد را در ساخت‌وساز مدنظر قرار داد و وجدان کاری داشت.»
