ریشه های سیاسی حادثه تروریستی روز شنبه در افغانستان/ چرا طالبان یکی از متهمان جنایت دشت برچی است؟

ساعت 4:27 عصر روز شنبه هجده اردیبهشت در مدرسه سیدالشهداء که یک مدرسه دخترانه در ناحیه سیزدهم شهر کابل است، انفجار خودرو بمب گذاری شده و پس از آن دو عدد مین در محدوده این مدرسه باعث کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از دانش آموزان این مدرسه شده است.

«بازتاب»؛ سعادت شریفی پور– طبق اطلاعات مقدماتی که توسط طارق آرین سخنگوی وزرات امورداخله افغانستان اعلام شده است بیش از 50 تن کشته و بیش از 100 تن زخمی شده اند، همچنین تاکید شده است که این آمارها رو به افزایش است.

اشخاص، گروه ها و دولت های مختلف درباره این انفجار اعلام موضع کرده اند، دبیرکل سازمان ملل این حمله را وحشت‌ناک خوانده است و با خانواده های قربانیان ابراز همدردی کرده و خواستار مجازات عاملان حمله شده است.

گروه طالبان نیز در حساب های توئیتر اعضای این گروه حمله اخیر را محکوم کرده است، از جمله حساب توئیتر ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی این گروه چنین نوشته است.

اتفاقی دردناک و تأسف بار که حالا پرسش های متعددی را پیش روی ما گشوده است. اینکه زمینه های چنین خشونت های تلخی در کشور همسایه یعنی افغانستان چیست، پیامد آن چه خواهد بود اساساً چگونه می توان از چنین اتفاق هایی جلوگیری کرد.

محسن روحی صفت، یکی از کارشناسان مسائل افغانستان در این زمینه به «بازتاب» گفت: عملیات در مدارس و مراکز علمی که به نوعی تظاهر آموزش های نوین و سطحی از مدرن شدن در جامعه سنتی افغانستان است، طی سال گذشته افزایش پیدا کرده است.

وی افزود: یکی از دردناک ترین حوادث در این زمینه را می توان انفجار در دانشگاه کابل دانست که با موج همدردی و همدلی فراوانی در سراسر افغانستان همراه بود و همچنین در شبکه های اجتماعی ایران نیز اندوهی فراوانی را در پی داشت. نمود عینی این همدلی و همراهی را می توان در هشتگ(#جان پدرکجاستی) به خاطر سپرد.

روحی صفت بر این باور است که اکنون در حادثه اخیر جنبه های دردناک تری از تروریسم جلوه گر شده است، عملیات علیه کودکان در مدرسه نمی تواند هیچ توجیه داشته باشد. حتی برای گروه های ددمنش تروریستی نیز پذیرش مسئولیت این گونه عملیات غیرانسانی دارای سطحی از هزینه است. اما به عنوان یک رفتار از سوی شبکه های تروریستی قابل فهم است، هر گروه تروریستی سعی دارد با وحشت آفرینی دو خواسته خود را مرتفع کند. اولاً جامعه را در هراس از خود فرو ببرد و دوماً پیروان رادیکال خود را به ادامه مبارزه امیدوار کند.

این کارشناس مسائل افغانستان همچنین در پاسخ به این سوال که زمینه های بروز این گونه حوادث در در افغانستان چیست، به خبرنگار ما گفت: باید از این منظر نگاه کنیم که وضعیت انتقالی و یک نوع خلاء امنیتی وجود دارد که گروه های مختلف برای بهره برداری از آن آماده هستند، این جنایت برای اینجاد ترس اتفاق افتاده است تا از این طریق جامعه مدنی را منفعل کنند و جایگاه آن را تضعیف کنند و از نفوذ بین المللی آن جلوگیری کنند و آن ها را ودار به عقب نشینی کنند، بر اساس برآورد ها حدود 20 گروه تروریستی در افغانستان وجود دارد که برخی اتباع افغانستان هستند و برخی اتباع سایر کشورها هستند.

او تأکید کرد: انفجار در منطقه “لوگر” هم در همین راستا صورت گرفته است و آن جا هم دانش آموزان هدف قرار گرفتند و گروه حقانی متهم بود و باید دید آن ها در این اقدام هم دست داشته اند و این که در “دشت برچی” که محل سکونت شیعیان هزاره است. در واقع به نوعی دشمنی خود را با این قوم نشان داده اند و میدانیم که یکی از موانع افراطی‌گری در افغانستان هزاره های جنگجو هستند که می توانند حملات افراطیون را در دوران پس از خروج نیروهای خارجی خنثی کنند، لذا هدف قرار دادن آن ها می تواند به نوعی پیش دستی باشد.

روحی صفت ادامه داد: فکر می کنیم افرادی که در بیست سال گذشته اقدام به اشغال افغانستان کرده اند باید مسئولیت پذیر باشند و مسئولیت خود را انجام دهند تا این چنین حوادثی تکرار نشود.

این دیپلمات کشورمان همچنین در پاسخ به این سئوال که به نظر او چه گروهی  عامل انجام عملیات بودند، اضافه کرد: نمی شود به طور قطع گروهی را به عنوان مسئول حوادث اخیر معرفی کرد و باید منتظر نتایج بررسی ها ماند، اما به عنوان تحلیل از نوع عملیات و مسائل جاری می توان بیان کرد که گروه هایی که در حوادث مشابه متهم بوده اند اکنون نیز در مظان اتهام قرار دارند.

او در مورد اینکه آیا طالبان در این عملیات تروریستی دست داشته است یا خیر گفت: طالبان زمانی می توانند ادعای برائت از این گونه عملیات را داشته باشند که آتش بس را پذیرفته باشند، تا زمانی که آن ها در برابر درخواست ملت افغانستان و جامعه بین الملل برای آتش بس مقاومت می کنند آن ها یکی از متهمان اصلی این گونه حوادث خواهند بود. نمی توانند با لفاظی در رسانه ها از پذیرش مسئولیت طفره بروند.

وی در پاسخ به این سوال که تبعات این عملیات چه خواهد بود، نیز افزود: با توجه به حوادث مشابه در غرب کابل و این که خروج نیروهای آمریکایی در جریان است و به زودی خروج تکمیل می شود، علاوه بر این که دولت و دستگاه امنیتی مسئولیت امنیت را بر عهده دارند مردم هر منطقه باید خودشان به صورت محلی نسبت به تامین امنیت اقدام کنند و حساسیت بیشتری نسبت به گذشته در برابر ناامنی داشته باشند تا خسارت کمتری را تجربه کنند. در واقع لازم است نوعی آماده باش در جامعه افغانستان در هر منطقه ای برای بروز چنین حمله هایی وجود داشته باشد.

این کارشناس مسائل افغانستان در پایان اینگونه نتیجه گرفت که جامعه افغانستان درگیر یک فضای خاص ناشی از خلاء قدرت و امنیت است که با حمله های تروریستی که علیه اصحاب رسانه، دانشجویان و کودکان بی گناه انجام می شود، خود را نشان می دهد. در این میان گروه های تروریستی برای جذب نیروهای افراطی در رقابت هستند و هر کدام سعی دارد با افزایش سطح خشونت در اقدامات خود افراد تندرو را به سوی خود جذب کند، متاسفانه شیعیان هزاره یکی از اهداف اصلی در چنین حملات وحشیانه ای هستند.