رونمایی از مبحث ناگشوده ریتم در آواز

 به گزارش خبرنگار مهر، علی شیرازی خواننده و کارشناس مجری نشست تخصصی «آیین آواز» در ابتدای این برنامه گفت: ریتم در آواز ایرانی مبحثی ناگشوده و شاید هم برای بسیاری نامکشوف است که تا کنون از آن بسیار کم سخن به میان رفته است. مثلاً وقتی خود من در زمستان سال گذشته برنامه‌ای برای سخنرانی توأم با اجرای آوازهای مثالی و تحلیلی در فرهنگسرای ولا داشتم، وقتی به جستجو درباره این موضوع پرداختم تنها چیزی که دستم را گرفت، مقاله‌ای با همین عنوان نوشته گن ایچی تسوگه پژوهشگر ژاپنی علاقه‌مند فرهنگ و موسیقی ایرانی بود که دهه‌های قبل در ایران تحصیل می‌کرد و با استاد زرین‌پنجه نیز ارتباط داشت. البته کتاب تازه جناب آذرسینا نیز به تازگی منتشر شده و در آن اشاره‌هایی به این موضوع بسیار مهم رفته است که متأسفانه کتاب هم به سرعت نایاب شده و امیدوارم به زودی تجدید چاپ شود تا ما در این زمینه تا این حد با فقر تئوریک روبه رو نباشیم.

مهدی آذرسینا نوازنده کمانچه و پژوهشگر موسیقی نیز در ادامه صحبت های شیرازی  بیان کرد: ما موسیقی ایرانی و ملی  بر مبنای ردیف را به دو گونۀ آوازی و سازی می‌شناسیم که آوازهای ما دست کم تا امروز  بر مبنای شعر کلاسیک اجرا شده است. ریتم آوازهای برآمده از ردیف در سه بخش مهم و اصلی شناخته می‌شود: بخش یکم یا اصلی که همانا بر مبنای اوزان عروضی شعر پارسی است، بخش دوم یا همان ضربی‌ها یا گوشه‌های ضربی ردیف و بخش سوم نیز شامل ۸۵ درصد از ردیف است که شباهت بسیاری به شعر سپید ما دارد.

وی که با اجرای آواز هم آشنایی دارد با خواندن چند بیت در دستگاه سه‌گاه و با آوردن مثال‌های عملی و اجرایی به تکمیل توضیحاتش پرداخت.

مرتضی غزنوی هم یادآور شد: فراموش نکنیم عنصر مهمی که باعث قوام کار هر هنرجو و رسیدن او به جایگاه خوانندگی و اجرای آواز می‌شود همانا عنصر نظم و انضباط در آواز است. بی‌شک آشنایی با مقوله نظم و انضباط در آواز باعث می‌شود هنرجو در طول زمان و بر اثر تمرین، مطالعه و ممارست به ریتم قابل قبول در اجرای آواز دست پیدا کند.

اجرای حسین اسماعیلی یکی از دو هنرجوی برتر مرتضی غزنوی مدرس باسابقه حوزه موسیقی در مایه بیات اصفهان با هنرمندی  آرمان غزنوی نوازنده تار، مهدی مظاهری نوازنده سنتور و مهدی مدواری  نوازنده تمبک، اجرای مرتضی غزنوی (استاد مهمان دهمین نشست آئین آواز) با همراهی کمانچه فرزاد جلیل زادگان  و تمبک رضا ریاضی در مایه ابوعطا، اجرای رضا علیزاده با نوازندگی سنتور مهدی مظاهری با بازخوانی چند تصنیف قدیمی، اجرای امیر مسعود امیری در مایه ابوعطا از مکتب اصفهان با همراهی مسعود جاهد به عنوان نوازنده نی و اجرای تصنیف قدیمی «آتش دل» با یاد و خاطره استاد جلال تاج اصفهانی از بخش های مختلف این برنامه بود.

یازدهمین نشست تخصصی آموزشی «آیین آواز» ساعت ۱۸ روز سه‌شنبه ۲۷ تیرماه در فرهنگسرای ارسباران برگزار خواهد شد.