روشهای تربیت کودک؛ وقتی پدر و مادر اختلاف دارند
اگر شما و همسرتان، بر سر روشهای تربیت فرزندان توافق نظر ندارید بدانید که تنها نیستید. شما و همسرتان دو انسان متفاوت هستید با دو زمینه و شخصیت متفاوت، پس طبیعی است که دیدگاه‌ها و خلق و خوهای متفاوتی هم داشته باشید.
شما و همسرتان دو انسان متفاوت هستید با دو زمینه و شخصیت متفاوت، پس طبیعی است که دیدگاه‌ها و خلق و خوهای متفاوتی هم داشته باشید.
ممکن است شما خونسرد و سهل گیر باشید اما همسرتان سخت گیر و جدی‌تر. هر چند این تفاوت‌ها گاهی می‌توانند کامل کننده باشند اما می‌توانند منجر به اختلاف نیز بشوند.
اگر به عنوان یک پدر و مادر، شیوه‌های فرزندپروری متفاوتی با همسرتان دارید چه باید بکنید؟
وقتی که پدر و مادر اختلاف دارند
وقتی صحبت از نظم و انظباط می‌شود بیشتر همسران تا حدودی اختلاف‌هایی دارند. مثلا پدر و مادرها اغلب در مورد اینکه رفتاری نادرست از جانب کودک را گوشزد کنند یا نادیده بگیرند اختلاف نظر دارند.
یکی از والدین ممکن است عقیده داشته باشد اگر کودک تکالیفش را به موقع انجام نمی‌دهد نباید مدام به او یادآوری کرد و فقط باید از امتیازی که قرار بوده به دست بیاورد محروم شود.
اما آن دیگری ممکن است عقیده داشته باشد «باید» به کودک فرصت‌های مکرر و بیشتر داد.
مشکلی که در چنین مواقعی بروز می‌کند این است که مشکل اصلی (در مثال ذکر شده، انجام ندادن به موقع تکالیف)، کنار گذاشته شده و مشکلی جدید به وجود می‌آید: اختلاف و ناهماهنگی پدر و مادر و داد و قال‌های زن و شوهری!
وقتی مشکل و ناسازگاری به وجود می‌آید باید در مورش بحث و گفتگو کرد، وگرنه منجر به مشکلی بزرگ‌تر در آینده خواهد شد.
در ادامه به این می‌پردازیم که اختلافات والدین در مورد روشهای تربینی فرزندان چرا و چگونه بروز می‌کند، و شما برای اینکه پدر و مادر هماهنگی برای فرزندان‌تان باشید چه می‌توانید بکنید.
پیامدهای ناهماهنگی والدین
عدم توافق و ناهماهنگی در مورد شیوه‌های تربیت فرزند می‌تواند منجر به مشکلات و اختلافات زناشویی بشود. گاهی یک از والدین ممکن است از کودک جانبداری کرده و با هم در مقابل آن دیگری قرار بگیرند.
در چنین شرایطی به جای اینکه پدر و مادر با هم به عنوان یک تیم عمل کنند، روبروی هم قرا می‌گیرند.
ضمنا اگر پدر و مادر مکررا اختلاف و بگومگو بر سر تربیت فرزند داشته باشند، برای بچه‌ها نیز خوب نیست. اگر شما نسبت به فرزندتان سخت گیرتر باشید، احتمالا آدم بده خواهید شد و فرزندتان هم یاد می‌گیرد برای درخواست‌هایش فورا سراغ همسرتان برود.
این موقعیت باعث مشکلات ارتباطی نه فقط میان همسران بلکه بین یکی از همسران و فرزند نیز خواهد شد.
اما عواقب ناهماهنگی‌های والدین از این ها نیز فراتر است: عدم توافق شما و همسرتان در مورد روشهای برخورد با فرزندان‌تان می‌تواند موجب اضطراب‌شان شود زیرا آنها مطمئن نیستند انتظار چه چیزی را باید داشته باشند.
وقتی با همسرتان صحبت می‌کنید یادتان باشد مشکل شما فقط همین موضوع مورد بحث‌تان نیست. پشت این موضوع، عشق پدر و مادر به بچه‌ها نیز نهفته است.
وقتی یکی از والدین با اطمینان و قاطعیت فکر می‌کند روشش بهتر از روش آن دیگری است، تمام احساسات و هیجانات نیز وارد میدان می‌شوند.
حمله به روش و طرزفکر همسرتان می‌تواند این احساس را به او بدهد که به عشق و محبت و توجه او نسبت به بچه‌هایش حمله کرده‌اید.
حل اختلاف‌ها
روشن است که اختلاف داشتن در مورد روشهای تربیت فرزندان نه به نفع بچه‌هاست و نه به نفع پدر و مادر. اما اگر با همسرتان اختلاف نظر دارید چه می‌شود کرد؟
توصیه‌هایی برای‌تان داریم که چگونه بتوانید با همسرتان متحدتر و هماهنگ‌تر شوید. یادتان باشد که تربیت و پرورش بچه‌ها و هماهنگ بودن شما و همسرتان یک پروسه‌ی طولانی (به اندازه‌ی تمام عمرتان!) است.
نکات و ریزه‌کاری‌های تربیتی با بالا رفتن سن تغییر می‌کنند و والدین نیز به دلیل تجربیاتی که در این مسیر کسب می‌کنند دستخوش تغییراتی می‌شوند.
تفاوت‌های‌تان را بپذیرید
باید بپذیرید که شما و همسرتان چه بخواهید و چه نه، گهگاه دچار اختلاف نظرهایی در مورد تربیت بچه‌ها خواهید شد، مگر اینکه یکی از شما عقیده‌اش را بیان نکند!
که این هم مشکلی است که باید بررسی شود. برای پرورش فرزندان، راههای گوناگونی وجود دارد.
وقتی شما و همسرتان در مورد اینکه چه روشی برای فرزندتان بهترین است، ایده‌های متفاوتی دارید، باید بدانید که احترام به نظر همسر، از ضروریات است.
این احترام به معنی این نیست که چشم بسته با همسرتان موافقت کنید، بلکه باید این آزادی را داشته باشید که نظر مخالف‌تان را بیان کنید.
اگر با اظهار نظر مخالف همسرتان مشکل دارید، فراموش نکنید که تفاوت‌ها در روشهای تربیتی نشاندهنده‌ی این است که هر دوی شما می‌خواهید بهترین پدر یا مادر ممکن باشید و این برای شروع عالیست!
می‌توانید با بررسی شیوه‌های تربیتی گوناگون شروع کنید و فکر کنید کدام‌شان با طرزفکر شما جورتر است. سپس مشخص کنید آیا همسرتان هم نظرش با شما یکیست یا متفاوت است.
فهم و درک اینکه هر کدام از شما چگونه مشکل واحدی را با نظر و دیدگاه متفاوت‌تان حل می‌کنید، می‌تواند بسیار مفید باشد.
ضمنا شما و همسرتان به احتمال زیاد خلق و خوهای نسبتا متفاوتی از جهت پدر یا مادر بودن نیز دارید. شاید شما نسبت به رفتاری صبورتر باشید و همسرتان نسبت به رفتاری دیگر این ویژگی را داشته باشد.
ببینید خلق و خوی هر کدام‌تان چگونه با خلق و خوی فرزندتان سازگار است؛ این یکی از پنج فاکتوری است که موثر بودن روشهای انظباطی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
جنبه‌های مشترک را پیدا کنید
وقتی تفاوت‌های‌تان را شناسایی کردید، به دنبال زمینه‌های مشترک نیز بگردید. مثلا ممکن است شما و همسرتان هدف‌های مشترکی برای بچه‌ها داشته باشید.
احتمالا هر دوی شما برای بیمه یا آینده‌ی فرزندان‌تان سرمایه گزاری می‌کنید و دوست دارید فرزندان‌تان در آینده بزرگسالانی بامسئولیت باشند.
با همسرتان بنشینید و برنامه‌ای بریزید که هر دو بتوانید بر سر پیگیری آن توافق کنید. لزوما نباید سر هر موضوع کوچکی با هم موافق باشید، بلکه باید بر سر اینکه جلوی بچه‌ها بتوانید پیگیر برنامه‌تان باشید توافق داشته باشید.
برای رسیدن به این سطح لازم است که هر دو طرف انعطاف پذیری و کمی گذشت داشته باشند.
مثلا شاید هر دوی شما بتوانید سر این موضوع هماهنگ شوید که به فرزند 10 ساله‌تان هر شب فقط یک بار یادآوری کنید که تکالیفش را انجام دهد. و اگر انجامش نداد، از امتیازی یا اجازه‌ای که قرار بوده بگیرد محروم شود.
این رویکرد پیامدی مثبت دارد و به فرزندتان انگیزه خواهد داد تا شب بعد، تکالیفش را به موقع انجام دهد.
قوانینی برای خانه وضع کنید
همه با هم قوانینی برای خانه وضع کنید. لیستی ساده از قوانینی تهیه کنید که برای هر دوی شما مهم هستند. معمولا تقریبا 10 قانون کافیست. قوانین کلی شامل احترام گذاشتن، انجام به موقع تکالیف و کمک در کارهای خانه را حتما در این لیست بیاورید.
سپس لیستی از پیامدهای احتمالی ِ عمل نکردن به قوانین تهیه کنید که هر دوی شما سر آن توافق داشته باشید. شاید لازم باشد برای هر کدام از فرزندان‌تان، عواقب جداگانه‌ای در نظر بگیرید. همچنین بابت عمل کردن به قوانین، پاداش‌هایی تعیین کنید.
خودتان هم تابع قوانین باشید
با همسرتان توافق کنید که شما نیز تابع قوانینی که وضع می‌کنید باشید. این کار شما به بچه‌ها احساس اطمینان خاطر می‌دهد که با هم در یک تیم هستید و خودتان هم به این اصول پایبندید.
خیلی مهم است که شما به عنوان پدر و مادر الگوی مناسبی از رفتارها برای فرزندان باشید. اگر بچه‌ها ببینند که با همسرتان می‌جنگید تا مشکلات را حل کنید، آنها نیز یاد می‌گیرند که اختلافات خود را اینگونه حل کنند.
مخالفت‌های‌تان با همسرتان را برای زمانی بگذارید که به دور از حضور بچه‌ها بتوانید خصوصی با هم حرف بزنید.
اگر فرزندتان درخواستی از شما دارد، در صورت ممکن تا زمانی که اول با همسرتان مشورت نکرده‌اید به او جوابی ندهید.
اگر پسرتان از شما اجازه می‌خواهد که فرداشب به خانه‌ی دوستش برود، به او بگویید اول باید با پدر یا مادرش مشورت کنید. این کار شما این پیام را به او می‌رساند که شما دو نفر با هم همفکری می‌کنید و تصمیم می‌گیرید.
درصورت نیاز، کمک بخواهید
شما حتی اگر بهترین هدف‌ها و روش‌ها را داشته باشید، با هم تلاش کردن برای پرورش بچه‌ها باز هم چالش برانگیز است. اگر شما هم به مشکل برخوردید و دو نفر به تنهایی نتوانستید راه حلی پیدا کنید، از درخواست کمک حرفه‌ای نترسید.
خیلی وقت‌ها پیش می‌آید که همسر شما حرف شما را را از زبان یک نفر دیگر، بهتر درک می‌کند و می‌فهمد! این موضوع بسیار متداول است!
کمک خواستن از مشاوران حرفه‌ای و باتجربه در این زمینه واقعا می‌تواند مفید باشد از فشاری که شما و همسرتان در زمینه‌ی تربیت بچه‌ها و مواجهه با چالش‌ها احساس می‌کنید کم کند.
رویکردهایی که مشاوران از آن استفاده می‌کنند نه تنها شما و همسرتان را به هم نزدیک‌تر و با هم هماهنگ‌تر می‌کند، بلکه از بروز مشکلات پیچیده‌تر در آینده نیز پیشگیری می‌کند.
برنامه‌های‌تان را هر هفته بازبینی کنید
هر هفته وقت بگذارید و با همسرتان در مورد برنامه‌ای که چیده‌اید و مشکلات احتمالی حرف بزنید. از امتحان کردن روشهای جدید نترسید و اگر لازم بود تغییراتی ایجاد کنید، پذیرا باشید. فقط قبل از اعمال هر گونه تغییری، از قبل بچه‌ها را مطلع کنید.
طبیعی است که بچه‌ها بزرگ می‌شوند و به طبع، اصول و شیوه‌ها نیز باید تغییر کنند. اگر روشی جواب نداد، با همفکری هم روش دیگری را امتحان کنید.
راههای بسیار زیادی برای حل مشکلات رفتاری وجود دارد و مهم است که در تمام مراحل، انعطاف پذیری را حفظ کنید.
حرف آخر
پدر و مادر بودن و تربیت بچه‌ها کار ساده‌ای نیست و با توجه به تفاوت‌های ریز و درشتی که میان آدمها وجود دارد، اگر پدر و مادری در انتخاب‌ها و نظرها پیرامون روشهای تربیتی بچه‌ها اختلاف نظر نداشته باشند باید تعجب کرد!
اما باید همزمان توجه داشته باشید که اگر این اختلاف‌ها به خوبی مدیریت نشوند می‌توانند اختلافات و بگومگوهای مکرر زناشویی ایجاد کرده و روی بچه‌ها تاثیر منفی بگذارند.
یاد بگیرید که می‌توانید بدون بی‌احترامی به همدیگر، نظرات متفاوت داشته باشید. این را هم بدانید که متحد و هماهنگ بودن به عنوان پدر و مادر، یکی از بهترین هدیه‌هایی است که می‌توانید به فرزندان‌تان بدهید.
هر دوی شما یک هدف دارید و آن هم عشق ورزیدن و هدایت بچه‌ها به بهترین نحو ممکن است، پس پیدا کردن زمینه‌های مشترک، توافق کردن و کمی هم گذشت داشتن نباید برای شما کار سختی باشد.
