روایت مدرن دیپلماسی از جنگ پنهان میان ایران و اسرائیل

پایگاه خبری مدرن دیپلماسی در گزارشی می نویسد: «دامنه تنش ها و درگیری های ایران و اسرائیل در آینده با توجه به تشدید فضای درگیری در خاورمیانه و افزایش اجماع جبهه غرب و متحدان آن علیه تهران، بیش از پیش گسترده شود. درگیری هایی که می توانند آثار و تبعات به شدت مخربی را با خود به همراه داشته باشند».

بازتاب -جنگ میان ایران و اسرائیل یکی از از مهمترین منازعات و نبردهای جاری در منطقه خاورمیانه است. اسرائیلی ها ایران را متهم می سازند که این کشور به دنبال دستیابی به سلاح های اتمی است تا از این طریق نابودی رژیم مذکور را رقم بزند. در این راستا، اسرائیل که خود دارای سلاح های اتمی است وعده داده که هر کاری خواهد کرد تا به اصطلاح مانع از دستیابی ایران به تسلیحات مذکور شود. ایران و اسرائیل در سال های اخیر درگیر یک جنگ در سایه و مخفی گسترده بوده اند.

جنگی که در زمین، آسمان، و دریا در جریان بوده و گاه حتی دو طرف وارد نبردهای نیابتی نیز شده اند. البته که دو طرف عمدتا تلاش کرده اند تا از هرگونه تقابل و درگیری مستقیم که در نوع خود می تواند به جنگی تمام عیار ختم شود خودداری کنند. با این حال، منازعات اخیر میان اسرائیل و ایران توجهات زیادی را به خود جلب کرده اند. در این راستا، “وال استریت ژورنال” و “نیویورک تایمز” در تاریخ 28 ژانویه ادعا کرده اند که اسرائیل مسوول اصلی انجام یک حمله پهپادی به آنچه سیلوهای تسلیحاتی ایران عنوان شده، بوده است.

گفته شده که سه پهپاد جهت حمله به تاسیسات نظامی در شهر اصفهان مورد استفاده قرار گرفته اند. حمله ای که در قالب آن یکی از پهپادها آسیب های کمی را به تاسیسات نظامی ایران هنگام برخورد خود به یکی از ساختمان ها ایجاد کرد. این حمله در شرایطی رخ داده که غرب از ایران به دلیل آنچه ارسال تسلیحات از سوی تهران برای روسیه می خواند انتقاد می کند و معتقد است که ایران در جنگ اوکراین از موقعیت فعالی برخوردار است.

در دهه 1950 میلادی، هنگامی که محمد رضا شاه پهلوی حاکم ایران بود، ایران و اسرائیل دو دوست و متحد راهبردی بودند. با این حال، این اتحاد به نحو غیرمنتظره ای در سال 1979 و با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران خاتمه یافت. نظام سیاسی جدید ایران رویکرد تقابل جویانه محکمی را علیه اسرائیل اتخاذ کرد و رژیم اسرائیل را به عنوان یک رژیم استعمارگر در منطقه خاورمیانه آماج حملات خود قرار داد. ایران در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سازمان هایی که مخالف اسرائیل بودند نظیر حماس و حزب الله لبنان، حمایت های جدی انجام داده و می دهد.

اسرائیل حساسیت زیادی را نسبت به توانمندی های اتمی ایران دارد و کارزاری از حملات خرابکارانه علیه برنامه و تاسیسات اتمی ایران را در دستورکار خود قرار داده است. دلیل اصلی این موضوع نیز این است که اسرائیل معتقد است ایران می تواند با پیشرفت های فنی قابل توجه خود در حوزه هسته ای، در نهایت به بمب اتمی دست پیدا کند و بقای این رژیم را به خطر بیندازد.

قدیمی ترین جبهه در منازعه میان ایران و اسرائیل، لبنان است. جایی که نوعی منازعه غیرمستقیم میان دو طرف رخ می دهد. در این راستا، شیعیان لبنانی که احساس قرابت زیادی با ایران دارند، در پاسخ به تجاوزات مکرر رژیم اسرائیل به سرزمینشان، با حمایت های ایران در سال 1982 اقدام به ایجاد تشکیلاتی با عنوان “حزب الله لبنان” کردند. این سازمان همکاریهای زیادی را با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز دارد.

حزب الله لبنان تاکنون بارها و بارها در واکنش به حملات مداوم اسرائیل به اهداف لبنانی و تشکیلات مذکور، اقدام به شلیک راکت و حمله به سربازان اسرائیلی کرده است. هنگامی که جنگ داخلی سوریه نیز در سال 2011 آغاز شد، جبهه جدیدی از منازعه میان دو طرف ایجاد گشت.

ایران سعی داشته تا دامنه نفوذ و قدرت نظامی خود در سوریه را جهت حمایت از نظام سیاسی این کشور توسعه بخشد. مساله ای که به ویژه در چهارچوب کلان تر خود نوعی حمایت از محور مقاومتِ تحت رهبری ایران نیز در نظر گرفته می شود.

با این حال، اسرائیل حملات هوایی را در سوریه به آنچه سایت های ایرانی می خواند در دستورکار قرار داده تا به زعم خود مانع از تحرکات ایران جهت تقویت تسلیحاتی متحدانش شود و به نوعی مرزهای خود را نیز تا جای ممکن امن نگه دارد.

سال 2019، حملات پینگ پنگی به کشتی های تجاری دو طرف آغاز شد. اینطور تصور می شود که ایران و اسرائیل در پسِ حملات علیه کشتی های متعلق به دو طرف در سال مذکور بوده اند اگرچه هیچکدام از آن ها به این مساله اذعان نکرده اند. میزان تلفات در نتیجه این حملات کم بوده است. در این راستا، هم ایران و هم اسرائیل کشتی های تجاری و البته بعضا نظامی یکدیگر را هدف حملات مختلف قرار داده اند.

اینطور تصور می شود که نیروهای ایرانی در پسِ یک حمله موشکی گسترده به اهداف اسرائیلی در بلندی های جولان در سال 2018 بوده اند. در نقطه مقابل، اسرائیلی ها نیز گاه و بیگاه اهداف ادعایی ایرانی را در خاک سوریه هدف حملات خود قرار داده اند.

در عین حال، اسرائیل مسوول انجام اقدمات خرابکارانه علیه سایت های اتمی ایران و همچنین ترور شماری از دانشمندان هسته ای این کشور نیز است (از سال 2010، 5 دانشمند شناخته شده اتمی ایران توسط عوامل صهیونیست ترور شده اند). پس از وقوع یک انفجار در ماه آپریل سال 2021 در بزرگترین تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم ایران در نطنز(حمله ای که آسیب های جدی را به سانتریفیوژهای ایران وارد کرد)، ایران، اسرائیل را به عنوان متهم ردیف اول معرفی کرد و وعده انتقام داد. در کمتر از یک سال بعد نیز اسرائیل بار دیگر دست به اقدامات خرابکارانه در سایت اتمی نطنز زد. در کنار این ها، اسرائیلی ها متهم اصلی انجام یک حمله سایبری گسترده به تاسیسات فروش بنزین در ایران نیز هستند.

با این همه، اسرائیلی ها همچنان برنامه اتمی ایران را اصلی ترین تهدید علیه خود می پندارند. ایران بارها اعلام کرده که به دنبال ساخت تسلیحات هسته ای نیست اما طرف اسرائیلی ادعا می کند که برخی اسناد را در اختیار دارد که نشان می دهند ایران چنین نیتی را دارد.

در این راستا، مقام های اسرائیلی از هرگونه ادعا مبنی بر حمله گسترده هوایی به تاسسات اتمی ایران خودداری کرده اند. کاری که پیشتر آن ها در سال های 1981 و 2007، علیه تاسیسات اتمی عراق و سوریه انجام دادند.

با این همه، انتظار می رود که دامنه تنش ها و درگیری های دو طرف در آینده با توجه به تشدید فضای درگیری در خاورمیانه و افزایش اجماع جبهه غرب و متحدان آن علیه تهران، بیش از پیش گسترده شود. درگیری هایی که می تواند آثار و تبعات به شدت مخربی را با خود به همراه داشته باشد.