رمزگشایی از یک ادعا؛ آیا انگلستان خط لوله نورد استریم را منفجر کرد؟

از کار انداختن پروژه خطوط لوله نورد استریم و همچنین توسعه میدان جنگ اوکراین به خطوط انتقال انرژی روسیه با هدف تضعیف موقعیت و جایگاه این کشور و شخص رئیس جمهور روسیه، دو محرک و مولفه اصلی و عمده ای هستند که تئوری خرابکاری انگلیس در خط لوله انتقال انرژی نورد استریم در همکاری و هماهنگی با آمریکا را به یک تئوری واقع بینانه تبدیل می کنند.

بازتاب– مدت زمان زیادی از انفجار خط لوله نورد استریم که کانال اصلی صادرات گاز روسیه به اروپا بود نمی‌گذرد و همچنان گمانه زنی های مختلفی در این رابطه مطرح می شود. در این راستا به طور خاص اخیرا برخی منابع به افشاگری از این نکته پرداخته اند که “لیز تراس” نخست وزیر سابق انگلستان پس از انفجار در خط لوله نورد استریم، در پیامی به آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا گفته است که، کار انجام شد.

مساله ای که جنجال های زیادی را در فضای رسانه ای ایجاد کرده و تحلیل و تفسیرهای مختلفی را نیز برانگیخته است. این در حالی است که پیشتر منابع مختلف (به طور خاص منابع غربی) این ادعا را داشتند که خودِ روسیه خط لوله گاز صادراتی اش را به اروپا منفجر کرده است. ادعایی که به دو دلیل عمده دور از ذهن به نظر می رسد.

اولا، مساله انرژی یک اهرم موثر برای روسیه در رابطه با کشورهای غربی و مخصوصا اروپایی ها است و روس ها حاضر نیستند که این اهرم خود را که جدای از کسب منافع اقتصادی فراوان، اهمیت راهبردی و سیاسی قابل توجهی را نیز به آن ها می دهد، به این راحتی ها و به دست خود از بین ببرند و تضعیف کنند.

جدای از این ها، اگر روسیه بخواهد جریان صادرات گاز به اروپا را قطع کند بهترین راه حل برای این اقدام، بستن شیرهای گاز این کشور است و هیچ نیازی به ایجاد انفجار در خطوط انتقال انرژی نیست. رویکردی که حتی می تواند به روسیه قدرت چانه زنی هم بدهد. با این همه، جبهه غرب و به طور خاص آمریکا و انگلستان در همکاری با یکدیگر منافع متعددی در آسیب زدن به خط لوله نورد استریم و صادرات گاز اروپا به روسیه دارند. در این رابطه به صورت خاص می توان به دو محرک و انگیزه اصلی نیز اشاره کرد:

1- کشتن ایده عملیاتی خطوط انتقال انرژی “نورد استریم”

آمریکا و انگلستان سال هاست که با فعالان خطوط لوله نورد استریم و به طور خاص خط لوله نورد استریم 2 مخالفت دارند و به انحای مختلف سعی در بی اثر کردن آن ها داشته اند. در این راستا نباید تهدیدات مکرر ترامپ علیه آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان و دولتش را فراموش کرد که در قالب آن ها واشینگتن به صورت جدی به برلین هشدار می داد که اگر بر عملیاتی شدن خط لوله نورد استریم 2 تاکید کند، این مساله تاثیرات مخربی را بر روابط دو طرف برجا خواهد گذاشت.

جالب اینکه دولت وقت آمریکا حتی ایده تحریم شرکت ها و پیمانکارانی را که در پروژه ساخت خط لوله مذکور نقش داشته باشند را نیز مطرح کرد. در این فضا، آمریکایی ها با استفاده از التهاب بین المللی ایجاد شده ناشی از جنگ اوکراین، فرصت مناسبی را جهت از کار انداختن خط لوله انرژی نورد استریم پیدا کردند. اقدامی که نه تنها خسارت های جدی اقتصادی و در عین حال سیاسی را به این کشور(روسیه) وارد می کند بلکه در عین حال، منافع اقتصادی قابل توجهی را به دلیل هموار شدن مسیر جهت فروش گاز به اروپایی ها، به طور ویژه نصیب آمریکا می کند.

البته که در این رابطه انگلستان به عنوان اصلی ترین متحد آمریکا در اتحادیه اروپا، می تواند از مزایای ویژه همکاری خود با آمریکا نیز سود ببرد. با این همه همانطور که پیشتر گفته شد، انفجار در خط لوله نورد استریم، تا حد زیادی دغدغه های دیرینه مخصوصا آمریکا در بحث انتقال انرژی روسیه به اروپا و وابسته شدن اروپایی ها به این مساله را رفع کرد.

2- توسعه میدان جنگ اوکراین به خطوط انتقال انرژی روسیه

دومین منفعت مهم و اصلی که منفجر کردن خط لوله انتقال انرژی روسیه به اروپا برای قدرت های غربی نظیر انگلستان و آمریکا به همراه دارد رساندن این پیام مهم به کرملین دال بر این مساله است که غرب اراده ای جدی جهت توسعه میدان های نبرد اوکراین با روسیه به خطوط انتقال انرژی این کشور دارد. مساله ای که در نوع خود تا حد زیادی می تواند موقعیت و جایگاه “ولادیمیر پوتین” رئیس جمهوری روسیه را نیز تضعیف کند.

از این رو، کنشگری انگلستان جهت خرابکاری در خط لوله انتقال انرژی نورد استریم از این جهت محتمل و واقع‌بینانه به نظر می رسد، زیرا اقدامی در راستای به تسلیم واداشتنِ پوتین در چهارچوب های کلان تر جنگ اوکراین و معادلات نظام بین الملل است. اقدامی که در نوع خود نه تنها می تواند دست میدانی پوتین را در میدان های جنگ اوکراین تضعیف کند، بلکه چالش های قابل توجهی را نیز برای او در عرصه سیاست داخلی کشورش ایجاد می کند و می تواند دستورکارهای خاص قدرت های غربی علیه رئیس جمهوری روسیه را وارد مرحله ای تازه و البته جدی تر کند.