رقابت دو غول بزرگ اقتصاد آسیا در میدان ایران

میدان رقابت چین و هند این بار به منطقه ایران و آسیای میانه کشیده شده است. هر کدام از این دو غول نوظهور می خواهد ایجاد کننده نظم جدید منطقه ای باشد.

به گزارش پایگاه خبری آسیا ریویو، میدان رقابت چین و هند این بار به منطقه ایران و آسیای میانه کشیده شده است. هر کدام از این دو غول نوظهور می خواهد ایجاد کننده نظم جدید منطقه ای باشد. پیش از این دو کشور در حال رقابت برای افزایش نفوذ خود در کشورهای ساحلی اقیانوس هند یعنی مالدیو و سریلانکا بودند، اما این بار عرصه رقابت در ایران و کشورهای آسیای میانه قرار دارد.

به گزارش بازتاب به نقل از تسنیم، سلاح قدرتمند چین در این رقابت پروژه کمربند و جاده است که نیازمند سرمایه گذاری های زیرساختی عظیم در کشورهای آسیای میانه است. اما دهلی نو در تلاش است با ایجاد شبکه ای از مسیرهای دریایی و ریلی به نام کوریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب، در برابر طرح جاده ابریشم چینی ها قد علم کند.

سوشما سواراج، وزیر امور خارجه هند در جریان سفر اوایل آوریل خود به آذربایجان، از چشم اندازی که هند برای این کوریدور ترسیم کرده سخن گفت. وی گفت، هند و آذربایجان اتفاق نظر دارند که کوریدور شمال-جنوب «یک ابتکار مهم است که می تواند زمان و هزینه (تحویل کالا) را به میزان حدود 30 تا 40 درصد کاهش دهد.»

این کوریدور 7 هزار کیلومتری هند را از طریق ایران به روسیه متصل می کند، اما همچنان شکاف هایی در این مسیر وجود دارد که باید از طریق کامیون پر شود. بر اساس برآورد سازمان تجارت خارجی ژاپن، این کوریدور در مقایسه با مسیر سنتی عبوری از کانال سوئز، زمان حمل بار بین بمبئی و مسکو را از حدود 40 روز به حدود 20 روز کاهش می دهد.

این کوریدور پتانسیل آن را دارد که تجارت اوراسیا را متحول سازد و انعطاف پذیری بیشتری به هند بدهد. وجود پاکستان همواره مانع از دسترسی آسان هند به غرب و مرکز آسیا بوده است. با ایجاد این کوریدور، هند می تواند دشمن دیرینه خود را دور بزند و منابع مورد نیاز آسیای میانه را از طریق ایران تامین کند.

یکی از حلقه های ارتباطی کلیدی این کوریدور، خط ریلی ای است که از مرز میان ایران و آذربایجان عبور می کند. توافق هسته ای سال 2016 بین ایران و قدرت های جهانی که موجب لغو تحریم های ایران شد، به فراهم کردن زمینه سرمایه گذاری در خط آهن آستارا کمک کرده است.

ایران انتظار دارد راه آهن آستارا-رشت در طی حدود 2 سال آینده تکمیل شود و تمام حلقه های ریلی کوریدور شمال-جوب بعد از سال 2020 به صورت یکپارچه به یکدیگر متصل گردد.

ایران برای هند دروازه ورود کالاهای هندی اعم از پوشاک، مواد شیمیایی و محصولات کشاورزی به بازار آسیای میانه و اروپاست. هند در عین حال می تواند از این طریق، نفت، گاز و فلزات مختلف را از کشورهای محصور در خشکی آسیای میاه وارد نماید.

اما در این میان، چین نیز در حال تقویت مناسبات خود با ایران است. این کشور شروع به اعزام قطارهای باری خود به تهران از طریق آسیای میانه کرده و تهران را در مسیر اصلی حمل و نقلی خود به اروپا جانمایی کرده است. در داخل ایران برخی از قسمت های مسیر یک کمربند یک جاده و کوریدور شمال- جنوب با یکدیگر همپوشانی دارند. در صورتی که هند و چین بخواهند یک بازی حاصل جمع صفر را آغاز کنند، این همپوشانی علاوه بر رشد فعالیت های تجاری می تواند یک ریسک سیاسی نیز به دنبال داشته باشد.