رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی در روسیه
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به بخشی از وظایف حاکمیتی دولت برای بستر سازی توسعه صادرات، از توافقات گسترده با اتحادیه اوراسیا خبر داد و گفت: «بر اساس این توافقات چنانچه ایران به کشورهای عضو اوراسیا همچون روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان صادرات کالا داشته باشد از بخشی از این کالاها سود بازرگانی صفر یا با تخفیف‌های ۲۰ تا ۸۰درصد دریافت می‌شود.»
به گزارش بازتاب به نقل از آرمان ، با توجه به این اظهارات، مسعود دانشمند، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در مورد این توافق می‌گوید:«در صورتی که چنین توافقی انجام شود کالاهای ایرانی در بازار روسیه رقابت پذیر می‌شوند، در غیر این صورت ما نخواهیم توانست در بازار روسیه رقابت داشته باشیم. بنابراین اگر قائم مقام وزیر صنعت چنین توافقی را انجام داده است از آن استقبال می‌کنیم و به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم این اتفاق هرچه سریع‌تر بیفتد.»
با توجه به توافقاتی که برای گسترش صادرات به اوراسیا انجام شده و بر اساس این توافقات از بخشی از این کالاها سود بازرگانی صفر یا با تخفیف‌های 20 تا 80درصد دریافت می‌شود، به نظر شما چنین توافق‌هایی چقدر در افزایش صادرات کالاهای ایران تاثیر گذار است؟
از مشکلات عمده‌ای که در صادرات با روسیه وجود داشت این بود که کالاهایی که از کشورهای اوراسیا وارد می‌شد به لحاظ قوانین تعرفه با ما تفاوت داشتند. سال‌ها پیش در مورد صادرت مذاکراتی با دولت روسیه انجام شد که یا برای کشور ما تخفیف ویژه در نظر بگیرند یا ما را هم وارد شرایط اوراسیا کنند. این مذاکرات وجود داشت و همچنان ادامه دارد. این توافقات صورت نگرفته اکنون دوباره مطرح شده است و به این معناست که با این توافق ما عضو شرایط اوراسیا می‌شویم یا دولت روسیه تخفیف ویژه‌ای برای کالاهای ایرانی در نظر می‌گیرد. در صورتی که چنین توافقی انجام شود کالاهای ایرانی در بازار روسیه رقابت پذیر می‌شوند، در غیر این صورت ما نخواهیم توانست در بازار روسیه رقابت داشته باشیم. بنابراین اگر قائم مقام وزیر صنعت چنین توافقی را انجام داده است از آن استقبال می‌کنیم و به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم این اتفاق هرچه سریع‌تر بیفتد.
در حال حاضر تسهیلات صادراتی بیشتر برای کدام کالاها وجود دارد؟ در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی چه اقداماتی صورت گرفته و صادرات این خدمات چقدر اهمیت دارد؟
تسهیلات صادراتی بستگی به روابط دارد. در صورتی که روابط خوبی وجود داشته باشد این تسهیلات پرداخت می‌شود. به‌طور مثال گفته می‌شود تسیهلات کشاورزی پرداخت می‌شود، ولی در عمل شاهد دریافت آنها نیستیم. برای مثال دولت تصویب می‌کند که تسهیلات ویژه برای کالاهای کشاورزی در نظر گرفته شود و آن از طریق معاون اول رئیس‌جمهوری و بانک مرکزی ابلاغ می‌شود، اما زمانی که مشتری مراجعه می‌کند در صورتی که او را نشناسند و روابط خوبی هم نداشته باشد به بهانه‌های مختلف تسهیلات به او پرداخت نمی‌شود، اما در صورتی که روابط خوبی داشته باشد و مورد شناسایی بانک باشد مشمول دریافت تسهیلات می‌شود. بنابراین دریافت تسهیلات بستگی به روابط دارد. در مورد صادرات خدمات فنی و مهندسی در ابتدا نیاز به وجود نظام بانکی است. فرض کنید شرکت ساختمانی ایران قصد داشته باشد در پروژه جاده سازی برای مثال درکشور ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان یا سایر کشورها شرکت کند. برای انجام این کار ابتدا باید ضمانتنامه شرکت در مناقصه ارائه دهد. در حال حاضر هیچ‌کدام از بانک‌های ایرانی نمی‌توانند در کشورهای دیگر برای مثال در بانک قزاقستانی ضمانتنامه صادر کنند. در این صورت دولت باید منابع مالی را به عنوان سپرده در بانک‌های قزاقستانی قرار دهد تا ما بتوانیم از طریق محل سپرده دولت ایران ضمانتنامه شرکت در مناقصه را ارائه دهیم. بنابراین طبیعی است تا زمانی که دولت این کار را انجام ندهد و ما نتوانیم در این مناقصات شرکت کنیم و حمایت بانکی داشته باشیم صادرات خدمات فنی و مهندسی ما کاهش پیدا می‌کند. صادرات خدمات فنی و مهندسی از اهمیت بالایی برخوردار است. فرض کنید زمانی که ما بتوانیم در یک کشور خارجی پروژه جاده سازی بگیریم، هم برای نیروی انسانی ما ایجاد اشتغال می‌شود هم مواد اولیه ما وارد آن کشور می‌شود و از این طریق ما توانایی خود را در یک کشور خارجی به نمایش می‌گذاریم و این امکان به وجود می‌آید که ما بتوانیم در کشورهای دیگر این صادرات خدمات را داشته باشیم. در صورتی که ما این فعالیت‌ها را در کشورهای مختلف نداشته باشیم آنها از توانمندی ما مطلع نخواهند شد. در صورتی که ما بتوانیم یکی دو پروژه در خارج از کشور انجام دهیم توانمندی خود را به نمایش می‌گذاریم. در حال حاضر در قطعات اتومبیل صادرات داریم و کشورهایی نیز به قطعات ما احتیاج دارند. بنابراین اگر حمایت‌های دولت وجود داشته باشد صادرات خدمات فنی مهندسی افزایش پیدا می‌کند و پروژه‌های ما در خارج از کشور به عنوان آیینه‌ای چگونکی کیفیت کار و سطح خدمات فنی و مهندسی ما را نشان می دهد و از این طریق پروژه‌های بعدی را دریافت می‌کنیم.
با توجه به پیش‌بینی‌هایی که برای افزایش 25درصدی صادرات در سال 96 صورت گرفته، به نظر شما تا چه اندازه امکان تحقق چنین پیش‌بینی‌هایی وجود دارد؟
اکنون که چهار ماه از ابتدای سال گذشته است اگر نسبت به چهار ماه ابتدای سال گذشته 25درصد افزایش صادرات داشته باشیم می‌توانیم امیدوار باشیم این افزایش صادرات تا پایان سال ادامه خواهد داشت.اگر این افزایش و جهش را در صادرات داشته باشیم برای ما بسیار خوشایند خواهد بود. در حال حاضر حدود 35میلیارد دلار صادرات غیر‌نفتی داریم که با افزایش 25درصد هشت‌میلیارد دلار افزایش پیدا می‌کند، یعنی صادرات غیر نفتی ما را به 43میلیارد دلار می‌رساند، اما همان‌طور که مشاهده می‌شود این اتفاق نیفتاده و حتی کاهش پیدا کرده است. بنابراین اگر چنین اتفاقی بیفتد ما بسیار خوشحال خواهیم شد.
