رفع بیکاری با جذب سرمایه خارجی
بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۰ساله و بیشتر نشان می‌دهد که 12/6درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند.
روند تغییرات این نرخ حاکی از آن است که این شاخص نسبت به بهار ۱۳۹۵، 0/4درصد و نسبت به زمستان ۱۳۹۵، 0/1درصد افزایش داشته است. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ۱۳۹۵) 1/1درصد و نسبت به فصل قبل 1/7درصد افزایش داشته است. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ساله حاکی از آن است که 26/4درصد از فعالان این گروه سنی در بهار ۱۳۹۶ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل 1/5درصد و نسبت به فصل قبل0/9درصد افزایش یافته است.
به گزارش بازتاب به نقل از آرمان ، محمد صادق جنان صفت، کار شناس اقتصادی در مورد راهکارهای کاهش نرخ بیکاری در کشور می‌گوید: «اگر قرار است برنامه‌هایی برای رشد و افزایش نرخ اشتغال داشته باشیم باید زمینه رشد اقتصادی را فراهم کنیم و موانع آن را از بین ببریم. می‌توان گفت بر اساس آمارهایی که وجود دارد حدود 30درصد از سرمایه‌گذاری در بخش اقتصاد باید از طریق منابع خارجی تامین شود که در حال حاضر برای چنین راهکاری مشکلاتی وجود دارد.»
با توجه به اینکه نرخ بیکاری در بهار سال جاری نسبت به سال گذشته 4/0درصد افزایش پیدا کرده است، به نظر شما دلیل این امر چه عواملی می‌تواند باشد؟
دلیل این امر را می‌توان این موضوع دانست که عرضه نیروی کار نسبت به تقاضای نیروی کار افزایش یافته است، به این معنا که در حقیقت ما در بخش‌هایی از فعالیت‌های اقتصادی که باید با رشدهای بالا و شتابان همراه باشد تا بتواند نیروی انسانی بیشتری را جذب کند، رشدی شاهد نبودیم. ایران سرزمینی تاریخی است که اقلیم مناسبی دارد، مزیت‌های حمل ونقل میان قاره‌ها در آن مشهود است، منابع غنی نفت و گاز دارد، سرمایه انسانی ایران در مقایسه با کشورهای همسایه و حتی متوسط جهان در سطح بالایی قرار دارد، فرصت‌های خوبی برای جذب گردشگر جهانی دارد و از همه مهم‌تر اینکه ایرانیان انگیزه کافی و بالایی برای پیشرفت مادی دارند که از عوامل اصلی عبور از توسعه نیافتگی است. به نظر من چالش اصلی ایران در حال حاضر در حوزه بیکاری در این است که نمی‌‌تواند به اندازه کافی با بهره وری مناسب و قابل قبول از ثروت‌های مزبور استفاده کند. چالش اصلی ایران را باید در این حوزه جست‌و‌جو کرد و یاد آور شد این ثروت‌ها و فرصت‌ها همیشگی و ابدی نیستند و دولت باید بتواند زمینه استفاده از این منابع را برای رفع بیکاری فراهم کند و همچنین منابع تولید ثروت و درآمد ایران بلا استفاده نماند. آمارهایی که به تازگی از طرف قائم مقام بانک مرکزی و در یک همایش اعلام شد، نشان می‌دهد که رشد بخش صنعت یکی از بخش‌های پر تقاضا برای نیروی کار است که در شش ماه اول سال خیلی بالا نبوده و در مجموع نسبت به کل رشد اقتصادی در سطح مناسبی نبوده است. ما بیشترین رشد اقتصادی را در حوزه نفت داشته‌ایم که آن هم به لحاظ اشتغال‌زایی در سطح قابل قبولی نیست و در واقع می‌توان آن را کالایی تلقی کرد که با صادرات گره خورده است.
چه راهکارهایی وجود دارد تا وضعیت بیکاری ساماندهی شود و چه برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی در این زمینه باید در نظر گرفته شود؟
کاهش اشتغال یک راهکار مشخص در تمام دنیا دارد و آن هم رشد مناسب سرمایه‌گذاری صنعتی در بخش‌های کاربر است. این یک تجربه شناخته شده جهانی است. در واقع ما باید موانع رشد سرمایه‌گذاری در ایران را شناسایی کنیم. یکی از موانع مربوط به سرمایه‌گذاری خارجی و درآمدهای دولت می‌شود که خود دولت را باید در طول تاریخ اقتصاد ایران یک سرمایه‌گذار عمده محسوب کرد و دیگری مربوط به سرمایه‌گذاری داخلی است که چون انگیزه‌های کافی برای کسب سود وجود ندارد، نتوانسته رشد مورد نظر را داشته باشد. یک راه برای رشد اقتصاد کشور و در نتیجه کاهش نرخ بیکاری جذب سرمایه‌گذاری خارجی است که در این زمینه هم به دلیل مشکلات تحریم و باقی ماندن برخی مسائل مربوط به آن رشد خوبی نداشته‌ایم. اگر قرار است برنامه‌هایی برای رشد و افزایش نرخ اشتغال داشته باشیم باید زمینه رشد اقتصادی را فراهم کنیم و موانع آن را از بین ببریم. می‌توان گفت بر اساس آمارهایی که وجود دارد حدود 30درصد از سرمایه‌گذاری در بخش اقتصاد باید از طریق منابع خارجی تامین شود که در حال حاضر برای چنین راهکاری مشکلاتی وجود دارد.
به نظر شما چه ظرفیت‌هایی برای ایجاد اشتغال در کشور وجود دارد؟
دولت راهکارها، حوزه‌ها و ظرفیت‌هایی را برای ایجاد اشتغال در کشور معرفی کرده است که نمی‌توان آنها را راهکارهای مناسب در این زمینه دانست و دولت بهتر است به دنبال فراهم کردن ظرفیت در حوزه‌هایی باشد که بتوانیم همیشه به بازار کالاهای آن امیدوار باشیم. بازارهایی که دولت در زمینه اشتغال‌زایی در نظر گرفته است، بازارهای صادراتی هستند که متاسفانه تولیدات ایران کیفیت لازم را برای رقابت با بازارهای جهانی ندارد و ما باید بیشتر به سمت رشد فعالیت‌های صادراتی و توسعه‌ای برویم که قابل رقابت با بازارهای جهانی باشد و همچنین باید در پی افزایش کیفیت کالاهای ایرانی باشیم، چرا که از این طریق می‌توانیم تقاضای خارجی برای محصولات داخلی را افزایش دهیم و در نتیجه این کار باعث جذب تعداد زیادی از بیکاران در بخش تولید برای صادرات خواهد شد.
