راه‌اندازی موزه جانوران زهرآگین دریایی در ایران

تدوین نقشه راه علوم زیست پزشکی دریایی و راه اندازی موزه جانوران زهرآگین دریایی اقداماتی هستند که در قالب یک کرسی پژوهشی در حال انجام است.

به گزارش بازتاب به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ایرج نبی پور دارنده کرسی پژوهشی «پزشکی دریایی» از سوی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران درباره ضرورت ایجاد این کرسی اظهار کرد: پزشکی دریایی یک گسترۀ میان رشته ای است که از برون داده های علوم پزشکی، بیولوژی دریایی، توکسیکولوژی، میکروبیولوژی، علوم زیستی، اقیانوس شناسی و فیزیک زیستی استفاده می کند.

وی افزود: پزشکی دریایی به مباحثی در خصوص شناسایی زیست مندان دارویی دریایی، کشف و استخراج مواد فعال زیستی از زیستمندان دریایی، اثر اقلیم دریایی برسلامت، میکروبیولوژی و عفونت های دریایی، توکسیکولوژی مسمومیت های غذایی دریایی، جانوران زهرآگین و خطرناک دریایی، دریازدگی و غرق شدگی، پزشکی غواصی، موادغذایی دریایی، دریا درمانی و داروهایی با منشاء دریایی می پردازد.

نبی پور ادامه داد: با توجه به گستردگی این رشته و مباحث متنوعی که به آن پرداخته می شود و نیز گستردگی مرز های دریایی ایران وجود یک کرسی در این زمینه غیر قابل اغماض است. از سوی دیگر توسعه دریا محور در رأس سیاست های کلان جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و در اسناد بالادستی نظام به آن اشاره شده است و برتری در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و علمی توسعة دریا محور موجب ایجاد غرور ملّی و برتری جویی کشور در مقابل کشورهای عرب حاشیة جنوبی خلیج فارس می شود.

بهره‌برداری از کلاژن دریایی و ایجاد صنعتی پاک در خلیج فارس

وی بیان کرد: بی شک با رشد تند فناوری های نو در کشور و تلفیق آن با علوم جدید دریا محور در عرصه های پزشکی می توان به تولید محصولات زودبازده و ارزش افزوده بالا در یک چشم انداز کوتاه مدت امید بست. برای مثال اگر در یکی از فعالیت های کرسی که بهره‌برداری از کلاژن دریایی است چنانچه به محصول منتهی شود، خود می تواند یک صنعت پاک را در گستره خلیج فارس نوید دهد. از سوی دیگر با چاپ مقالات بین‌المللی با نام سرافراز خلیج فارس می توان از دید سیاسی و سرزمینی نیز بر نام بلند این آبراه استراتژیک تکیه کرده و غرور ملّی را ایجاد کرد.

نبی پور درباره اهداف این کرسی پژوهشی نیز گفت: در فاز اول پنج ساله کرسی پزشکی دریایی که به میکروبیولوژی دریایی پزشکی و توکسینولوژی دریایی پزشکی اختصاص دارد روی پروژه های در مرز دانش این دو شاخه از پزشکی دریایی تاکید ورزیده شده است که شامل جداسازی، استخراج و بهینه سازی ترکیبات فعال زیستی با توان آنتی بیوتیکی، داروهای ضدسرطان است.

به گفته وی، با راه‌اندازی پژوهش های نوآورانه نانوبایوتکنولوژیک دریایی پزشکی می توان به نوآورترین گستره های تلفیقی علوم نائل شد که شامل طراحی مولکولی، ساخت ذرات نانویی با کمک از ماکروملکول های زیستی دریایی است.

چاپ نخستین کتاب جامع پزشکی دریایی

وی بیان کرد: به طور معمول ورود یک دارو به عرصه تجاری حداقل ۱۵ سال نیاز به انجام فازهای مختلف کارآزمایی های بالینی دارد ولی بافعالیت کرسی احتمال ورود حداقل یک فراورده دارویی به مرحله تجاری سازی محتمل است. امّا در خصوص فرآورده‌های نانوبیوتکنولوژیک پزشکی دریایی، احتمال ساخت کیت تشخیص طبی یا ردیاب زیستی و تجاری سازی آن حداقل برای یک محصول نیز وجود دارد.

به گفته وی، در زمینه استخراج مواد زیستی مانند کلاژن دریایی و ورود آن به محصولات پر رونق دارویی-آرایشی افق تجاری سازی پنج ساله نیز محتمل است.

دارنده کرسی پژوهشی پزشکی دریایی با اشاره به دستاوردهای کرسی پزشکی گفت: چاپ نخستین کتاب جامع پزشکی دریایی برای آشنایی با مباحث این رشته و کتب فراوان در زمینه شناسایی زیستمندان دارویی خلیج فارس از فعالیت های ترویجی کرسی بوده است.

وی با بیان اینکه سند و نقشه راه علوم زیست پزشکی دریایی تدوین شده است، خاطر نشان کرد: نخستین مرکز تحقیقات زیست فناوری دریایی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بنیان گذاشته شده است و توسط کرسی دو رشته میکروبیولوژی دریایی پزشکی و توکسینولوژی دریایی پزشکی نیز در همین مرکز در مقطع PhD برای نخستین بار در منطقه غرب آسیا راه اندازی شد.

راه‌اندازی موزه جانوران زهر آگین دریایی در موزه پزشکی خلیج فارس

نبی پور بیان کرد: هم اکنون در مرکز تحقیقات زیست فناوری دریایی با همکاری پژوهشگران در حوزه های شیمی تجزیه، شیمی-فیزیک، مهندسی ژنتیک و فارماکولوژی به تحقیقات پایه در شناسایی و استخراج مواد فعال زیستی مشغول بوده و دو دانشجو نیز در مقطع پسا دکتری در زمینه مهندسی بافت و شناسایی باکتری های مفید دریایی فعالیت می کنند.

وی افزود: طراحی و بارگذاری تارنمای Website پزشکی دریایی نیز به عنوان بانک اطلاعاتی انجام شده است. از طریق کرسی اکتشاف در اعماق خلیج فارس و تهیه فیلم مستند نیز در جریان است که محصولات آن از شبکه مستند پخش شده است. بخش موزه جانوران زهر آگین دریایی در موزه پزشکی خلیج فارس راه اندازی شده است.