دینار و روپیه جای یورو را می‌گیرند؟
دریافت پول نفت از مشتریان ایران موضوعی است که به‌صورت مستقیم تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران قرار گرفته و از آنجاکه آمریکا روابط بانکی ایران را تحریم کرده، ممکن است در این فرایند محدودیت‌های ایجاد شود. البته مذاکره ایران و اروپا برای تاسیس کانال بانکی در جریان است و چنانچه به نتیجه برسد، این مساله با چالش کم‌تری روبه‌رو خواهد بود.
از زمانی‌که آمریکا از برجام خارج شد و ترامپ اعلام کرد قصد دارد میزان صادرات نفت ایران را به صفر برساند، رسانه‌ها گرد و خاک به پا کردند و کارشناسان و تحلیل‌گران هیاهو؛ اما مردان نفتی ترجیح دادند با تاکید بر ناتوانی آمریکا در حذف نفت ایران از بازارهای جهانی، سکوت پیشه کنند .این سکوت شامل حال موضوع نحوه دریافت پول نفت از مشتریان نیز شد. البته در آن سوی ماجرا و در عرصه بین‌الملل مشتریان پیشنهادهای خود را برای نحوه پرداخت پول نفت به ایران مطرح می‌کردند که از میان آن‌ها، عراق و هند که پیشنهاد کردند پول گاز و نفت ایران را به دینار و روپیه پرداخت کنند، قابل توجه است.
ادامه مذاکره ایران و عراق
ماجرای نحوه پرداخت پول گازی که از ایران به عراق صادر می‌شود، سر دراز دارد و حتی پرونده دریافت غذا در ازای پول گاز نیز در این ماجرا باز شد. پرونده‌ای که در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و اگرچه سیدحمید حسینی – عضو هیات نمایندگان اتاق ایران – آن را تکذیب کرد، امیرحسین زمانی‌نیا درباره اخباری مبنی بر این‌که عراق در ازای پول گاز به ایران اقلام بشردوستانه و غذا بدهد، توضیح داد: این حرف درست نیست. البته در این حد درست است که عواید حاصل از فروش نفت و احتمالا منابع دیگری که در خارج از ایران می‌ماند، بعید نیست با محدودیت‌هایی برای مصرف مواجه شود و این فقط محدود به اقلام انسان‌دوستانه که شامل غذا هم می‌شود، نیست و چیزهای دیگری هم شامل خواهد شد.
البته طبق قرارداد، عراق باید پول گاز را با دینار پرداخت کند اما به نظر می‌رسد رییس بانک مرکزی این کشور با پرداخت یورو موافق نیست و درحالی عراقی‌ها پیشنهاد دینار را مطرح کرده بودند که چندی پیش اعلام شد حتی این موضوع هم در عراق درحال بررسی است. در این راستا، یک منبع آگاه در وزارت نفت به ایسنا گفت: این موضوع هنوز بین ایران و عراق برطرف نشده است.
به گفته این منبع، این‌که گفته می‌شود عراق نمی‌خواهد پول گاز ایران را دینار پرداخت کند، صحت ندارد.
در هر حال، اکنون صادرات گاز به عراق از دو مسیر نفت‌شهر – بغداد و شلمچه – بصره انجام می‌شود.
جای پای روپیه محکم شد
از سوی دیگر، پیش از این، هند پول نفت را پیش‌تر ۴۵ درصد به روپیه و ۵۵ درصد به یورو پرداخت می‌کرد که بعد از اعمال تحریم‌های نفتی، هندی‌ها پیشنهاد پرداخت پول نفت با روپیه را مطرح کردند. موضوعی که اوایل مهرماه، علی کاردر – مدیرعامل پیشین شرکت ملی نفت ایران – درباره آن توضیح داد: این موضوع هنوز قطعی نشده است و هندی‌ها در حال حاضر پول نفت را به یورو پرداخت می‌کنند.
درباره این موضوع هم طبق گفته منبع آگاه، هند پول نفت را با روپیه پرداخت خواهد کرد و ایران قرار است این موضوع را بپذیرد.
طبق آخرین اخبار، هند پیش از تحریم‌ها، ۵۶۰ هزار بشکه در روز در فاصله ماه‌های ژانویه تا اکتبر سال ۲۰۱۸، از ایران نفت خریدند که بعد از تحریم‌ها با معافیتی که آمریکا به آن‌ها اعطا کرد، می‌توانند حداکثر ۳۰۰ هزار بشکه در روز از ایران نفت بخرند.
گشایش کانال مالی برای دریافت پول نفت
بر اساس این گزارش، این مباحث درحالی مطرح می‌شود که چندی پیش همتی – رییس کل بانک مرکزی – از دریافت خبرهایی مبنی بر باز شدن کانال‌های مالی با کشورهایی که نفت ایران را در این برهه برداشت می‌کنند، خبر داد.
مذاکرات برای گشایش این کانال ادامه دارد و آنطور که زمانی‌نیا توضیح داده است، احتمالا این کانال در فرانسه تشکیل شود و در مرحله اول، برای اقلام غیرتحریمی و از اواسط سال سال ۲۰۱۹ برای اقلامی که شامل تحریم می‌شود هم مورد استفاده قرار بگیرد.
