دیدار با هنرمند درودگر

به گزارش خبرنگار مهر، مدتی است فضایی را در سایت‌های گردشگری شیراز چون حافظیه، مسجد وکیل، سرای مشیر و ارگ کریمخانی به غرفه‌های صنایع دستی اختصاص داده‌اند. برخی از این غرفه‌ها زیر نظر اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس فعالیت می‌کنند و برخی دیگر، مستقل به نظر می‌رسند چرا که هر دو دسته، باید از قوانین اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس پیروی کنند.

اگر به ارگ کریمخانی بروی، چند غرفه را به هنرمندان پیشکسوت صنایع دسنی اختصاص داده‌اند. عبدالحمید عدالت که نشان درجه یک هنری را از آن خود کرده، یکی از این هنرمندان است. او آرام و به دور از هیاهو گوشه ای نشسته و دندانه‌های شانه ای را می‌تراشد. به سراغش می‌روی و می‌پرسی، کاری که شما انجام می‌دهید گونه ای خراطی است؟ و او در پاسخ می‌گوید: من درودگر هستم و پس از ان درودگری را برایت توضیح می‌دهد و می‌گوید: یکی از شغل‌هایی که در قدیم وجود داشته دوردگری بوده و گره چینی، خراطی، منبت، معرق، رنگ امیزی و مرمت را شامل می‌شده است.

او که خود را آخرین بازمانده درودگری سنتی می‌داند معتقد است: کسانی که تنها یکی از رشته‌های زیرمجموعه درودگری سنتی را به طور تخصصی دنبال می‌کند، کم می‌آورد. برای مثال کسی که می‌خواهد یک جعبه درست کند باید معرق یا گره چینی بداند و اگر با این دو هنر آشنا نباشد باید این بخش‌ها را به کس دیگری بسپارد.

عدالت تا به حال، نزدیک به ۳۰۰۰ هنرجو داشته است. او ۲۰ سال از عمر و انرژی خود را در جوار امام رضا(ع) گذرانده و هنرجویان بسیاری را در شهر مشهد با این هنر آشنا کرده است. چراکه احمد نوروزی، شهردار وقت مشهد فضای ثابتی را در اختیار او گذاشته بوده تا هنرش را به علاقه مندان آموزش دهد و حالا تمام کسانی که در این شهر، کار منبت یا معرق سنتی انجام می‌دهند شاگرد او یا شاگرد شاگردانش بوده اند.

از آخرین بازمانده درودگری سنتی درباره استقبال نوجوانان و جوانان شسرازی از هنر درودگری می‌پرسی و او در جواب می‌گوید: اینجا خیلی کم استقبال می‌کنند. گاهی گذر برخی افراد به اینجا می‌افتد اما سیبی از درخت می‌چینند و می‌روند چراکه نمی‌دانند اینجا یک باغ پر درخت است و می‌توانند بهره بیشتری ببرند. از سوی دیگر،   مسئولان میراث فرهنگی هم بهایی به هنر نمی‌دهند. خود من، بیمه و حقوق ثابت ندارم. ۵۰ سال استکار می‌کنم و نشان درجه یک هنری دارم اما چه فایده!؟

عدالت، دو دختر دارد که تا حدی با درودگری آشنا هستند اما نه آن قدر که باید و شاید چراکه پدرشان، به خاطر نوع کارش، همیشه از آنها دور بوده و در شهرهای مذهبی چون مشهد اقامت داشته است.

به گفته این هنرمند پیشکسوت، امروز مردم، به خاطر مشکلات مالی سعی می‌کنند، کارهایی را انتخاب کنند که هم هنری است و در شمار صنایع دستی؛ هم جنبه کاربردی دارد و تنها برای تزیین از آن استفاده نمی‌شود. به همین خاطر خود من تلاش کرده ام تا کارهای من هم کاملا کاربردی باشد.

عدالت به این که بعضی راهنمایان گردشگری به صنعت گردشگری لطمه می‌زند اشاره و بیان می‌کند: برخی تورلیدرها با هنرمندان ارتباط برقرار می‌کنند و به آنها می‌گویند ما گردشگران خود را به اینجا می‌آوریم؛ شما هم کارهاتان را چند برابر به خارجی‌ها بفروشید و سهم ما را که فلان مبلغ است پرداخت کنید؛ در حالی که این مساله، آبروی ما و صنعت گردشگری ما را می‌برد.

این هنرمند پیشکسوت در پاسخ به این که نمونه چینی شانه‌ها و آینه‌هایی که با چوب می‌سازد هم هست، می‌گوید: من جوان بودم و تازه انقلاب شده بود. از آن زمان تا الان یک نعلبکی داشته ام با تصویر امام خمینی که پشت آن نوشته: ساخت چین؛ ما از آن زمان تاکنون برای واردات محصولات چینی هیچ برنامه ریزی درست و دقیقی نداشته ایم.