دو شاخص هشداردهنده نیروی کار

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه با افزایش میانگین سال های تحصیل شاغلان مواجه هستیم گفت: «کاهش جمعیت تکنسین» و «بیش آموزی» را دو شاخص هشدار دهند بازار کار عنوان کرد.

سلیمان پاک سرشت در گفتگو با مهر، با اشاره به لزوم پایش فراوانی بیکاران از لحاظ «بیکاران بدون مهارت» و «بیکاران دارای مهارت» اظهار داشت: ارزیابی این موضوع بسیار مهم است؛ ضمن اینکه در یکی از جلسات ارزیابی وضعیت بنگاه‌های مشکل دار پیشنهاد دادیم تا یکی از موارد قابل بررسی مؤثر در آسیب شناسی بنگاه‌ها این باشد که «شاغلان بدون مهارت» چه تأثیری در کاهش بهره وری یک بنگاه دارند که چنین آماری وجود ندارد و این یک خلأ جدی محسوب می‌شود.

رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور افزود: تفکر و برداشت «شاغلان بدون مهارت» از آنجا حاصل شد که کارفرمایان با جذب نیروی کار تحصیلکرده بیکار مواجه شدند که البته برداشت غلطی نیست چراکه کارفرمایان به عنوان بهره برداران نیروی کار در ارتباطات خود به این نتیجه رسیدند که بخشی از این نیروی کار دارای تحصیلات دانشگاهی مهارت ندارند و چون آنها بهره بردار هستند باید داوری آنها را بپذیریم. کارفرمایی که می خواد یک فرد با مدرک مهندسی را جذب کند طبیعتاً نمی‌تواند معطل آموزش فرد باشد؛ چراکه این فرد با ادعای اینکه دارای مدرک دانشگاهی هست به بازار کار جذب شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بخشی از نگرانی بی مهارتی نیروی کار تحصیلکرده، هدر رفت بخشی از منابع کشور در حوزه نظام آموزش عالی است، ادامه داد: آمارها به ما نشان میانگین سال‌های تحصیلی شاغلان در حال افزایش است.

پاک سرشت با اشاره به طبقه بندی استاندارد بین المللی مشاغل (ISCO)، گفت: در حالی که در یک گروه شغلی حداکثر تحصیل مورد نیاز «سیکل» است اما در ایران میانگین تحصیلی در برخی گروه‌های شغلی بیش از حد مورد نیاز است.

با پدیده «بیش آموزی شاغلان» مواجهیم

رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور با بیان اینکه در حوزه کاهش بهره وری نیروی کار دو داده و شاخص هشداردهنده وجود دارد، افزود: نخست مقایسه حجم تکنسین‌ها از نسل دهه ۴۰ تا نسل دهه ۶۰ است که نتایج این مطالعات نشان می‌دهد حجم تکنسین‌ها از ۱۰ درصد شاغلان به ۵ درصد کاهش پیدا کرده است. به این معنا که «آموزش» در سطح بالاتر از «تکنسین ها» قرار گرفته است و این یعنی اینکه با پدیده «بیش آموزی» مواجه شده ایم.

وی گفت: شاخص دیگر، میانگین تحصیل در ۱۰ گروه شغلی است که مدیران، قانون گذاران و سیاستگذاران در بالاترین سطح گروه‌های شغلی قرار دارند و سایر مشاغل نیز به ترتیب در گروه‌های پایین‌ترین قرار می‌گیرند. طبیعتاً طبقه مدیران باید سطوح عالی آموزش عالی را طی کنند که ۱۵ درصد از شاغلان را در بر می‌گیرند؛ ما بقی گروه‌های شغلی نیاز چندانی به گذراندن سطوح عالی آموزش عالی ندارند.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: هشدار را باید آنجا داد که آموزش در کشور وجود دارد، منابع و هزینه نیز صرف می‌شود اما به تناسب این میزان آموزش، نیروی کار دارای مهارت نداریم.

پاک سرشت علت افزایش سال‌های تحصیل شاغلان را جذابیت‌های سازمانی و حقوقی برای نیروی کار عنوان کرد و گفت: نظام تشویق و پاداش و پرداخت حقوق و دستمزد در بخش دولتی انگیزه «بیش آموزی شاغلان» را افزایش می‌دهد که این مشکل ناشی از مجموع مقرارات و قوانین خدمات استخدامی و مدیریت خدمات کشوری است که اگر طبقه بندی شغلی اجرا شود عملاً این مشکل برطرف خواهد شد.

رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور گفت: واقعیت این است که از مجموع حدود ۲۴ میلیون نفر جمعیت شاغل حدود ۳ میلیون نفر کارمندان بخش دولتی هستند اما غالب این جمعیت در حوزه بخش خصوصی مشغول هستند.

وی با بیان اینکه اگر اقتصاد کشور وابسته به نفت نبود، این حجم از منابع برای تحصیل بیش از نیاز شاغلان از چه منابعی باید تأمین می‌شد، افزود: به نظر می‌رسد اگر می‌خواهیم به موضوع بهره وری، تولید و مهارت باید مجموع مقررات به گونه دیگر سازماندهی شوند.