بازار داغ گمانه زنی در مورد جزئیات مذاکرات وین/ آیا واقعاً به احیای برجام می توان امیدوار بود؟
دور سوم مذاکرات وین برای احیای برجام به پایان رسید. مذاکرهکنندگان به پایتختها برگشتند تا بعد از مشورت و هماهنگی، در هفته آینده وارد دور چهارم گفتگوها شوند. همه طرفها ضمن ابراز خرسندی از پیشرفت مذاکرات، بر دشوار بودن مسیر پیش رو تأکید کردهاند.
«بازتاب»؛ آرش صفار- سومین دور مذاکرات وین برای احیای برجام، در حالی به پایان رسید که طرفها ضمن اعلام رضایت از پیشرفت گفتگوها، تأکید کردهاند که راه دشواری پیش رو است.
در دور قبلی مذاکرات، دو کارگروه تخصصی شکل گرفته بود که یکی وظیفه بررسی سازوکار لغو تحریمها را بر عهده داشت و دیگری مسئول بررسی چگونگی بازگشت ایران به تعهدات خود در توافق هستهای بود.
در این دور از مذاکرات، طرفها در خصوص تشکیل کارگروه سوم برای برای مذاکره درباره گامهای عملی برای اجرایی شدن لغو تحریمها و سپس بازگشت آمریکا به برجام به توافق رسیدند.
سید عباس عراقچی پیشتر ضمن تأکید بر عزم ایران برای جلوگیری از فرسایشی شدن مذاکرات، اعلام کرده بود که تفاهم جدیدی در حال شکلگیری است و «مذاکرات به مرحله ای رسیده که طرفها میتوانند روی یک متن مشترک شروع به کار کنند و نگارش متن -حداقل در حوزههایی که اشتراک نظر وجود دارد- شروع شود».
با پایان این دور از مذاکرات، هیئتهای مذاکرهکننده به پایتختها بازگشتند تا پس از مشورت و هماهنگی، در روزهای آتی، وارد دور بعدی مذاکرات شوند.
همزمان با این تحولات، عدم بیان جزئیات تفاهمها و اختلافات از سوی اعضای رسمی هیئتها مذاکرهکننده، اگرچه قابل فهم است، سبب شده تا بازار گمانهزنیها میان تحلیلگران و رسانهها داغ شود.
در میان گمانهزنیها، آنچه چندان محل اختلاف نیست، موضوع تحریمهایی است که آمریکا آمادگی لغو آنها را دارد؛ ظاهرا ایالاتمتحده بر این موضع پافشاری میکند که حاضر است تحریمهای هستهای و سایر تحریمهایی که به هر شکل مانع اجرای موثر برجام هستند، رفع کند؛ اما سایر تحریمهای دوره ترامپ به قوت خود باقی خواهد ماند.
در مقابل هیئت ایرانی تأکید دارد که این دسته از تحریمها اساسا برای سخت شدن احیای برجام وضع شدهاند و بنابراین، احیای توافق، در گروه لغو آنها است.
«وال استریت ژورنال» از آمادگی آمریکا برای تسهیل تحریمها علیه نفت و بخش مالی ایران خبر داده است؛ این روزنامه از قول منابع خود در وین اعلام کرده است که «ایالاتمتحده آمادگی برداشتن تحریمهای مرتبط با تروریسم علیه بانک مرکزی ایران، شرکتهای ملی نفت و نفتکش و چندین بخش کلیدی اقتصادی از جمله فولاد، آلومینیوم و سایر بخشها را دارد».
به گفته «یک مقام ارشد اروپایی»، واشنگتن همچنین سیگنالهای برای لغو تحریمهای نساجی، خودروسازی، کشتیرانی و بیمه داده است.
وال استریت ژورنال مدعی است ایران و آمریکا در خصوص موضوع قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست «سازمانها تروریستی خارجی» و تحریمهای مربوط به آن علیه این نهاد، اختلاف نظر دارند؛ چرا که ایالاتمتحده حاضر به لغو این تحریمها نیست.
پیشتر، در پی ارائه نتایج ارزیابی موساد و آمان (واحد اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل) به کابینه امنیتی اسرائیل، مقامهای اسرائیلی از احتمال احیای سریع توافق هستهای ایران و قدرتهای بزرگ اعلام نگرانی کرده بودند.
ارزیابی مشابه این دو نهاد اطلاعاتی اسرائیل مبنی بر اینکه مذاکرات وین به احیای برجام منجر خواهد شد، سبب شد تا یک مقام ارشد در تلآویو اعلام کند «اگر طی چند هفته آمریکا و سایر قدرتهای جهانی توافقی را با ایران امضا کنند، ما شگفترده نخواهیم شد».
در شرایطی که تیمهای مذاکرهکننده ایران و آمریکا، هر دو به واسطه فقدان اجماع داخلی در خصوص توافق هستهای، تحت فشار قرار دارند، باید دید آیا مشورتهای هیئتهای مذاکرهکننده در پایتختها میتواند منجر به گام دیگری در جهت پیشرفت مذاکرات شود یا به سختتر شدن مواضع میانجامد.