دلالان یا سیاست‌های ارزی؛ مقصر اصلی گرانی برنج کیست؟
بازتاب– افزایش نجومی قیمت برنج در هفته‌های اخیر به یکی از جنجالی‌ترین مباحث بازار تبدیل شده است. محصولی که سال گذشته در چنین روزهایی با تورم منفی مواجه بود، حالا به روایت مرکز آمار ایران، با تورم سالانه بیش از ۲۰ درصد، رکوردهای تازه‌ای در گرانی ثبت می‌کند. سوال اصلی اینجاست: چه عاملی پشت پرده این افزایش قیمت است؟ آیا پای احتکار در میان است، یا سیاست‌های اقتصادی و سوءمدیریت دولتی برنج را به کالایی لوکس تبدیل کرده است؟
برنج در مدار گرانی؛ آمار چه می‌گوید؟
نگاهی به داده‌های رسمی نشان می‌دهد که قیمت برنج ایرانی به‌طور میانگین در دی‌ماه امسال به ۱۳۱ هزار و ۲۸۷ تومان در هر کیلو رسیده است، یعنی ۲۱.۸ درصد افزایش نسبت به دی‌ماه سال گذشته. البته این رقم میانگین است و در واقعیت، قیمت‌ها در برخی فروشگاه های آنلاین حتی به مرز ۳۰۰ هزار تومان هم نزدیک شده‌اند.
نمونه‌ای از این گرانی را می‌توان در فروشگاه‌های آنلاین دید، جایی که برنج طارم اشرافی گیلان کشت دوم، در کیسه‌های ۱۰ کیلویی، با قیمت ۲ میلیون و ۹۳۷ هزار تومان عرضه می‌شود؛ یعنی کیلویی ۲۹۳ هزار و ۷۰۰ تومان! جالب‌تر این‌که همین کیسه برنج، تنها یک ماه قبل، دو میلیون و ۲۲۵ هزار تومان قیمت داشت و ظرف یک ماه بیش از ۳۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. حال این پرسش مطرح می‌شود: آیا افزایش قیمت برنج ناشی از دلایل منطقی اقتصادی است یا پای منافع دلالان و سوداگران در میان است؟
دلایل افزایش قیمت برنج؛ سیاست‌های ارزی، احتکار یا دست‌های پشت پرده؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که افزایش قیمت برنج به عوامل متعددی مرتبط است. برخی کارشناسان، تغییر سیاست‌های ارزی دولت را دلیل این گرانی می‌دانند. حذف ارز ترجیحی و جایگزینی آن با ارز نیمایی و ارز توافقی، هزینه واردات برنج خارجی را افزایش داده و در نتیجه، قیمت برنج داخلی نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. در کنار آن، افزایش نرخ ارز نیز مزید بر علت شده است. اما شاید مهم‌ترین دلیل این آشفتگی، کاهش عرضه برنج به بازار باشد. برخی کارشناسان پا را فراتر گذاشته و از احتکار گسترده برنج توسط سوداگران خبر می‌دهند؛ اقدامی که مستقیماً به کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها منجر شده است.
راهکار دولت؛ برنج تنظیم بازاری، مسکنی برای بحران؟
در واکنش به این گرانی، مسئولان سازمان جهاد کشاورزی تصمیم گرفته‌اند که با عرضه برنج تنظیم بازاری، بازار را کنترل کنند. این برنج با قیمت ۵۰ هزار تومان به فروش خواهد رسید. اما آیا این اقدام، تاثیری پایدار بر بازار خواهد داشت یا تنها مُسَکنی موقت برای آرام کردن افکار عمومی است؟
در حالی که قیمت برنج داخلی همچنان در حال رکوردشکنی است، سوال اساسی اینجاست که آیا دولت می‌تواند با سیاست‌های کنترل بازار و جلوگیری از احتکار، قیمت‌ها را به وضعیت متعادل برگرداند یا این روند صعودی همچنان ادامه خواهد داشت؟
