دست درازی ذوب آهن اصفهان به حق آبه کشاورزان/ تشدید گلایه ها از برداشت غیرمجاز آب دریاچه زرین‌شهر
اگرچه از ذوب‌آهن اصفهان به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه صنعتی کشور که مولد تولید و رونق اقتصادی است یاد می‌شود اما شواهد حاکی از آن است که اقدامات غیرقانونی این کارخانه در استان اصفهان بلای جان کشاورزان در این ناحیه شده است، کشاورزانی که خودشان نیز در شرایط فعلی جامعه نقش قابل توجهی در اقتصاد کشور ایفا می‌کنند.
در حال حاضر آنچه ذهن کشاورزان را به شدت به خود مشغول کرده این است که چرا اخطارهای قانونی، تخریب‌ها و … برای کشاورزان به طور کامل اجرا می‌شود اما شرکت‌هایی همچون ذوب‌آهن و دیگر صنایع آب‌بر در اصفهان که به نوعی به حریم زایندهرود دست‌درازی می‌کنند، مورد تنبیه دستگاه‌های نظارتی و مسوول قرار نمی‌گیرند.
همان‌طور که در شرایط فعلی با وجود برداشت غیرقانونی ذوب‌آهن از دریاچه قایقرانی زرین‌شهر که در حاشیه زایندهرود قرار دارد، نه تنها برخوردی با این واحد صنعتی صورت نمی‌گیرد بلکه حتی با حمایت برخی از دستگاه‌ها پای کشاورزانی که نسبت به برداشت غیرقانونی حق‌آبه‌شان از این دریاچه اعتراض دارند به دادگاه کشیده می‌شود.
به نوشته جهان اقتصاد، شواهد حاکی از آن است که در حال حاضر آب کارخانه ذوب‌آهن از دریاچه قایقرانی که در زرین‌شهر واقع شده، تامین می‌شود. این در حالی است که این کارخانه در حال لوله‌کشی مجدد برای برداشت جدید از آب مورد نیاز کشاورزان است؛ اقدامی که با اجتماع و حضور جمعی از کشاورزان اصفهان در اوایل سال جاری روبه‌رو شد و در نهایت ساخت خط انتقال آب از دریاچه قایقرانی ذوب‌آهن واقع در شهرستان لنجان به کارخانه ذوب‌آهن با این اقدام متوقف شد اگرچه پس از آن تحرکاتی از سوی این کارخانه در حال انجام است.
تحمیل هزینه بر کشاورزان
به گفته کارشناسان، بارگذاری غیراصولی، یکی از معضلات اصلی رودخانه زایندهرود است که حیات این شاهرگ حیاتی فلات مرکزی ایران را با مشکل مواجه کرده است. از این رو کشاورزان و حق‌آ‌به‌داران خواهان رسیدگی مسوولان کشوری و استانی در خصوص این موضوع هستند.
نکته قابل تامل اینکه بر اساس قانون و طبق بند ۲ مصوبه ۹ ماده‌ای شورای عالی آب که در سال ۱۳۹۲ تصویب شد، هر گونه بارگذاری جدید بر زایندهرود تا تعیین تکلیف حق‌آبه داران و جبران خسارات آنها، ممنوع است.
بر همین اساس دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان با بیان اینکه شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان هیچ مجوزی برای برداشت یا انتقال آب به کارخانه ذوب‌آهن نداده است، گفت: این در حالی است که از سال ۹۲ تاکنون شورای‌عالی آب مصوب کرده بارگذاری جدیدی روی رودخانه انجام نشود چراکه پیش از این بیشتر از ظرفیت رودخانه بارگذاری شده است.
اسفندیار امینی اظهار کرد: همه تجهیزاتی که از سوی کارخانه ذوب‌آهن در بستر رودخانه زرین‌شهر نصب شده، غیرقانونی است و شرکت آب منطقه‌ای از سال ۹۶ چندین بار در قالب تبصره ۴ ماده ۲ قانون توزیع عادلانه آب به این کارخانه اخطار داده تا این تاسیسات را جمع‌آوری کنند اما این اقدام با وجود اینکه به کشاورزان خسارت زیادی وارد کرده، از سوی این کارخانه عملی نشده است. از طرفی اخیرا نیز لوله‌گذاری جدیدی با عنوان پدافند غیرعامل از سوی ذوب‌آهن در حال انجام است.
شرکت آب منطقه‌ای مجوزی نداده است
وی با تاکید بر اینکه ذوب‌آهن اصفهان هیچ‌گونه مجوزی برای برداشت یا انتقال آب ندارد، گفت: شرکت آب منطقه‌ای که متولی صدور مجوزهاست نیز اعلام کرده شرکت ذوب‌آهن هیچ‌گونه مجوز قانونی برای برداشت ندارد.
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان افزود: دولت آب جدیدی وارد این حوضه نکرده است و قطعا آنچه برداشت می‌شود، حق‌آبه کشاورزان خواهد بود. بر همین اساس کشاورزان بارها اعتراض خود را نسبت به این موضوع اعلام کردند و علاوه بر مکاتبه با دستگاه‌های مسوول در این خصوص، تجمعاتی را نیز انجام دادند.
امینی اظهار کرد: مشخص نیست آقایان در شرکت ذوب‌آهن چه فکری می‌کنند که سرخود این اقدامات را انجام می‌دهند.
وی بیان کرد: شنیده‌ها حاکی از آن است که عوامل ذوب‌آهن از مسوولان زرین‌شهر اجازه برداشت و انتقال آب این دریاچه را اخذ کرده‌اند اما نکته اینجاست که طبق قانون به جز شرکت آب منطقه‌ای، کسی اختیار این کار را ندارد.
برداشت غیرقانونی
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان افزود: این رودخانه معبر آبی مردم است و این آبی که در آن جاری است، صاحب دارد. از این رو این سوال مطرح است که متولیان ذوب‌آهن اصفهان با کسب اجازه از کدام نهاد یا سازمان برداشت غیرقانونی از رودخانه انجام می‌دهند؟
وی با تاکید بر اینکه این کار غیرقانونی است و کشاورزان هم اجازه این کار را نمی‌دهند، گفت: کشاورزان از زمانی که یقین پیدا کردند دولت، دستگاه قضایی و… هیچ کدام به این مساله اهمیتی نمی‌دهند و اهتمامی برای حل مشکلات کشاورزان ندارند، خودشان وارد عمل شدند.
امینی ادامه داد: متاسفانه جریانات فراقانونی، فراشرعی و فراانسانی بر برخی از دستگاه‌ها حاکم است به طوری که کشاورزان تصمیم گرفتند برای جلوگیری از تعرض به این ناحیه خودشان حفاظت‌های لازم را انجام دهند.
وی اظهار کرد: حتی برای مسوولان استان هم پیغام فرستادیم که این کار ذوب‌آهن ادامه پیدا نکند و امیدواریم عاقلانه با این موضوع برخورد کنند.
به گفته امینی، آنچه قابل توجه است، این است که شرکت ذوب‌آهن علیه کشاورزان شکایت کرده در حالی که قشری که مورد ظلم قرار گرفته، خود کشاورزان هستند. در واقع شرکت ذوب‌آهن حق‌آبه کشاورزان را برداشت می‌کند و در واکنش به اعتراض بحق کشاورزان، شکایت هم می‌کند. از این رو با شکایت ذوب‌آهن، کشاورزان در حال رفت و آمد به دادگاه هستند.
شکایت جالب توجه ذوب‌آهن
بر اساس آنچه گفته شد با وجود اینکه ذوب‌آهن اصفهان به نوعی محور توسعه در زنجیره فولاد است اما اقدامات غیرقانونی این شرکت به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست و انتظار می‌رود دستگاه‌های مسوول در این خصوص پاسخگو باشند. در غیر این صورت نه تنها عواقب بدی در حوزه کشاورزی به وقوع خواهد پیوست بلکه برداشت‌های غیرقانونی از دریاچه‌ها و رودخانه‌ها توسط دیگر واحدهای صنعتی رواج پیدا خواهد کرد.
گفتنی است حسن ساسانی معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در واکنش به استعلام صنف کشاورزی این استان اعلام کرده است: بازگشت به نامه مورخ ۲۴ فروردین ۹۹ در خصوص اقدام شرکت ذوب‌آهن جهت لوله‌گذاری جدید از محل دریاچه قایقرانی به آگاهی می‌رساند شرکت ذوب‌آهن هیچ‌گونه مجوزی جهت برداشت و انتقال آب از محل دریاچه از این شرکت ندارد.
بر همین اساس اسفندیار امینی نیز خطاب به مسوولان شرکت ذوب‌آهن اصفهان اعلام کرده است: «به استحضار می‌رساند شرکت آب منطقه‌ای در نامه‌ای مورخ ۷ اردیبهشت سال ۹۹ در پاسخ به استعلام صنف کشاورزی استان اعلام کرده شرکت ذوب‌آهن هیچ‌گونه مجوزی از شرکت آب منطقه‌ای جهت برداشت و انتقال آب از دریاچه قایقرانی ندارد. کشاورزان هم در چند سال اخیر نظارت می‌کنند که برداشت جدیدی از رودخانه انجام نشود.
شورای‌عالی آب و شورای هماهنگی زایندهرود نیز این موضوع را تصویب کرده است. کشاورزان نیز از این مصوبات و مکاتبات مطلع هستند و بر همین اساس پیگیر توقف اجرای کلیه طرح‌های جدید در حوضه زایندهرود از جمله طرح جدید هستند. اما گویا شرکت ذوب‌آهن یا پیمانکار آن، شکایتی به طرفیت کشاورزان کرده و مزاحمتی برای چند نفر از کشاورزان و ماموران صنف کشاورزی، از جمله توقف یک دستگاه کامیون ایجاد کرده است.
با توجه به ضرب‌الاجل ۱۰ روزه‌ای که کشاورزان برای بعضی موارد که یکی از آنها موضوع طرح لوله‌کشی ذوب‌آهن است را به دولت داده‌اند، بیم آن است که اتفاقات ناگواری در خصوص شرکت ذوب‌آهن رخ دهد. بنابراین بنده وظیفه اطلاع‌رسانی داشته و فکر می‌کنم با مذاکره می‌توان از رخدادهای بعدی پیشگیری کرد. از این رو صنف کشاورزی استان اصفهان آماده مذاکره جهت حل مشکل است.»
