دستکاری در بودجه همچنان در صدر اخبار مجلس؛ پیامدهای منفی دستکاری جدول بودجه در حوزه اقتصاد چیست؟
یک ماه از افشای دست بردن هیأت رییسه مجلس در جدول بودجه سال 1400 پس از تصویب در صحن علنی می گذرد و همچنان نمایندگان مجلس، فعالان سیاسی و اقتصادی خواستار شفافسازی هستند اما هیأت رییسه جوابی قانع کننده در این زمینه نمی دهد.
«بازتاب»؛ زهره علامی- آخرین روز فروردین ماه سالجاری، پرونده دستکاری در بودجه امسال با تذکر کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس رسانه ای شد و پس از آن توسط علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل 90، مهرداد ویس کریمی نماینده مردم خرم آباد و … پیگیری شد.
البته پس از گذشت یک هفته از انتشار خبر دستکاری هیات رییسه مجلس شورای اسلامی در جدول بودجه سالجاری، بیش از 100 نماینده در نامه‌ای خطاب به قالیباف، از تغییرات گسترده در ارقام بودجه و همچنین برخی تبصره‌ها بعد از تصویب مجلس، انتقاد کرده و آن را عدم تمکین به قانون آیین نامه و ایجاد رانت برای چند نفر دانسته و خواستار شفاف سازی و اقدام رییس مجلس در این زمینه شدند.
به گفته نمایندگان منتقد بعد از تصویب بودجه 1400، قرار شد جداول بودجه حفظ شود و اجرای طرح ها براساس تبصره بودجه سال گذشته باشد اما در نهایت، آن چه به دولت ابلاغ شد مغایر با تصمیمات نمایندگان مجلس و بودجه ای بود که مجلس تصویب کرد.
پس از این جار و جنجال ها خبرهای منتشر شد مبنی بر اینکه سازمان برنامه و بودجه از تغییرات اعمال شده با خبر بوده است اما این سازمان در اطلاعیه ای اعلام‌کرد که در جریان تغییرات نبوده و فقط به عنوان مجری قانون، خود را ملزم به اجرای آن می‌داند.
چگونگی تغییرات در جدول بودجه سال 1400
به گفته محمد مهاجری، فعال سیاسی بیش از 200 تغییر در جدول بودجه ایجاد شده و رئیس مجلس آنها را به رئیس جمهوری ابلاغ کرده است، حالا سوال این است که این تخلفات در چه بخش هایی انجام شده است ؟
براساس گزارشی که ایرنا در 8 اردیبهشت امسال منتشر کرد، بودجه برخی نهادها از جمله دفتر طب سنتی وزارت بهداشت که در سال‌های گذشته حذف شده بود دوباره وارد جدول بودجه سال 1400 شده و از سوی دیگر اعتبار 50 میلیارد تومانی سازمان برنامه و بودجه برای اصلاح ساختار بودجه توسط هیات رییسه مجلس خط خورده است.
ناگفته نماند که در تغییرات جدول بودجه ای با نام ۲۰ ارگان و نهاد برخورد می‌کنیم که بودجه آنها افزایش یافته، مثلا به بودجه مجلس ۳۵۹ میلیارد ، سازمان تبلیغات اسلامی ۲۰۰ میلیارد و به ردیف بودجه فعالان فضای مجازی صداوسیما هم ۱۵۰۰ میلیارد تومان افزوده شده است.
اما این تغییرات گسترده در جدول بودجه ای کشور چه تبعاتی به همراه دارد، به گفته مهرداد ویس کریمی نماینده خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی، با این اقدام هییت رییسه مجلس طرح‌های اقتصادی با وجود آمادگی سرمایه‌گذار نمی‌تواند واگذار شود.
انتقاد دیگری که کارشناسان اقتصادی به دستکاری بودجه وارد می دانند فشار اقتصادی به دولت با اعمال این تغییرات است، به گفته علی خضریان چرا در شرایطی که دولت با کمبود شدید بودجه و کاهش فروش نفت دست و پنجه نرم می کند 430 هزار میلیارد تومان درآمد و منابع بودجه افزایش یافته که با کسر 150هزار میلیارد تومان بند «و» تبصره 2 ، منابع بودجه حدود 280 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است، البته براساس جدول ایرنا، بودجه فقط 7.3 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
ایراد دیگری که فعالان اقتصادی به دستکاری بودجه 1400 می گیرند بحث کسری بیشتر بودجه و رشد نقدینگی است که تبعات منفی بسیاری را برای اقتصاد کشور به همراه دارد.
در همین راستا غلامرضا کاتب، نماینده مجلس نهم و دهم درباره تخلف مجلس یازدهم در بودجه ۱۴۰۰ گفت: بودجه ای که مجلس به تصویب رسانده و تغییراتی که داده و افزایش تعداد و ارقام، هزینه های جاری کشور را به شدت افزایش می دهد و این منجر می شود که تورم ۵۰ درصدی ایجاد شود و کسری بودجه بالایی دارد.
درواقع تغییرات انجام شده در جدول بودجه ای کشور تبعات نگران کننده ای از جمله 4 اثر کسری بودجه، رشد نرخ تورم، افزایش هزینه های دولت و عدم واگذاری طرح های اقتصادی به سرمایه گذار را به همراه دارد ضمن اینکه اقدام اخیر هیات رییسه مجلس یعنی ایجاد تغییراتی در جدول بودجه سال 1400، مغایر با اصل شفافیت و بر ضد سیاست اصلاح ساختار بودجه است و اگر به این تخلف رسیدگی نشود احتمال تبدیل بدعت در رویه بودجه‌نویسی در سال های آینده وجود دارد.
باتوجه به تبعات منفی گسترده دستکاری هیأت رییسه مجلس در جداول بودجه ای، این پرونده باید هر چه سریعتر واکاوی و از سوی نهادهای نظارتی مورد رسیدگی قرار گیرد.
