دستاوردهای دیدار ترامپ و پوتین در اجلاس گروه بیست

اجلاس گروه بیست به ترامپ و پوتین کمک کرد تا خود را پیروز نشان دهند.
متیو روجانسکی، در گزارشی در نشنال اینترست (آمریکا) نوشت:
نخستین دیدار چهره به چهره، بسیار مورد انتظار ترامپ و پوتین در حاشیه همایش سران گروه بیست هامبورگ آلمان اتفاق افتاد.
رئیس جمهور این دو کشور به مدت دو ساعت با هم گفتگو کردند و فقط مترجمان و دیپلمات های مربوطه اصلی یعنی تیلرسون و سرگئی لاورف، وزرای خارجه دو کشور، حضور داشتند. در حالی که مدت زمان این نشست طولانی و دستور کار آن محدود بود و خود تیلرسون آن را فراملی خواند اما این دیدار اختلال پا بر جا در روابط دو کشور را آشکار ساخت.
اما هم وزارت امورخارجه آمریکا و هم کرملین تأکید کردند که هر دو رئیس جمهور درباره امنیت سایبری، مسئله اوکراین و سوریه گفتگو کردند. دستاورد خاص قابل عرضه [آتش بس در سوریه] محدودی وجود داشت و گفتگوهای آنها به طور کلی حول بهبود بخشیدن شرایط برای گفتگوی مستمر، به ویژه درباره الویت مشترکشان در مورد مبارزه با تروریسم متمرکز بود. محتوای این نشست حداقل باید به منتقدین ترامپ اطمینان خاطر دهد که هیچ زد و بند بزرگی که مسایل سوریه، اوکراین یا مسایل دیگر را به هم پیوند دهد، عرضه نشده یا مورد توافق قرار نگرفته است.
طبق گفته تیلرسون، ترامپ شخص پوتین را در رابطه با دخالت روسیه در انتخابات آمریکا و سیاست های داخلی سایر کشورها تحت فشار قرار داده که به احتمال منظور از سایر کشورها اشاره به به آلمان، فرانسه، انگیس و سایر متحدین آمریکا در اروپا بوده است. البته جناح روس درباره این موضوع هیچ نکته ای را بیان نکرد که البته جای تعجب هم ندارد – فقط پوتین به طور کامل منکر هر گونه دخالت روسیه در این زمینه شد – البته پوتین پذیرفت که این مسئله در رابطه با بهبود روابط روسیه – آمریکا همچون عامل بازدارنده عمل می کند.
تیلرسون به همین سبب اعلام کرد که مسکو و واشنگتن در چارچوب برخورد با مجموعه گسترده ای از تهدیدات سایبری، از دخالت در انتخابات گرفته تا حملات تروریستی، گفتگو خواهند کرد. اگر سخنان فوق پذیرش ترامپ درباره جمع بندی جامعه اطلاعاتی تصور شود، مبنی بر این که روسیه انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا را هک کرده و به حملات سایبری خود به زیر ساخت مهم آمریکا ادامه می دهد، باید گفت که به اندازه کافی منتقدین ترامپ در واشنگتن را متقاعد نخواهد ساخت. در نتیجه، انگیزه و محرک سیاسی برای تحقیقات در مورد روسیه و مصوبه قریب الوقوع تحریم ها کماکان در کنگره ادامه خواهد یافت.
مهم ترین دستاورد منسجم قابل عرصه این دیدار به ظاهر آتش بس در سوریه است که قرار است در جنوب شرقی این کشور در نزدیکی شهر دارع به مرحله اجرا در آید. در حالی که باید گفت توقف هرگونه دشمنی مثبت است و به احتمال موجب نجات جان انسان ها می شود، اما اعلام این آتش بس بیشتر از این جهت قابل تأمل است که این منطقه برای اسرائیل و اردن، دو کشور هم مرز با سوریه، اهمیت دارد. آتش بس مرزی می تواند احتمال هر گونه حوادث آتی بین نیروهای اردن، اسرائیل و روسیه را کاهش دهد، چرا که در غیر این صورت کاخ سفید برای جانبداری تحت فشار قرار خواهد گرفت. بنا بر این، این آتش بس پیروزی، البته کوچکی، برای ترامپ است. همان طور که تیلرسون عنوان کرده است، کاهش هر چند اندک خصومت ها امکان گفتگوی سیاسی را فراهم ساخته و نشانه پیشرفت است. البته، آتش بس های گذشته جامع و پایدار نبوده اند و دشوار می توان تصور کرد که مورد فعلی با موارد پیشین تفاوت داشته باشد.
دیدار با پوتین این فرصت را در اختیار ترامپ قرار داد که حداقل دو مورد از وعده های تکراری خود در طول کارزار انتخاباتی و بعد از انتخاباتی پیشرفت حاصل کند. ترامپ وعده داده بود که روابط با روسیه را بهتر خواهد ساخت و اهمیت همکاری روسیه و آمریکا را برای جلوگیری از بحران رو به افزایش در سوریه و مبارزه وسیع تر جهانی با تروریسم متذکر شده است. او اینک آتش بس کوچک لیکن ملموس سوریه را برای عرضه دارد. او که در طول کارزار انتخاباتی از پوتین همچون رهبری با درایت و قدرتمند یاد کرده است – و به همین سبب متحمل حملات و انتقادات و ملامت مخالفان خود شد – اینک می تواند در مقام مذاکره کننده ای سرسخت اعلام پیروزی کند که [توانسته] پوتین ر ا در حیطه های مورد اختلاف گوناگون از حملات سایبری گرفته تا اوکراین تحت فشار قرار دهد – گفتنی است که کرت والکر، فرستاده ویژه تازه آمریکا، قرار است از هفته آینده کار خود را در زمینه اوکراین آغاز کند.
پوتین همواره به مخاطبین داخلی همچون نکته اصلی نگریسته است. در حالی که انتخاب مجدد او، که مارس آنیده انجام می شود، اساساً به مدت شش سال دیگر تضمین شده است، اما آزمون واقعی این است که آیا می تواند خوش بینی پایگاه رأی دهندگان اش را همچنان حفظ کند و در تأیید تداوم حکومت خود مردم را به پای صندوق های رأی بیاورد. دیدار دو ساعته پوتین با ترامپ، به پوتین فرصت داد که مهارت های خود در مقام مذاکره کننده به نمایش بگذارد و قاطعانه به مواضع قدیمی روسیه درباره هک کردن، سوریه، اوکراین پایبند باقی بماند و همچنین میخ آخر را به تابوت سیاست انزوای دولت پیشین آمریکا بکوبد. پوتین را – که هم تراز با سایر رهبران قدرتمندترین کشورهای جهان ظاهر شد و در گردهم آیی حضور یافت که شماری از رهبران بلندپایه جهان در یکی از ثروتمندترین کشورها [آلمان] در اروپا جمع شده بودند – نمی توان منزوی نامید.
اما به همین سبب، نباید منتظر بهبود سریع در روابط به طور عمده دچار اختلال روسیه – آمریکا بود. چون وجود اختلال در این روابط به نفع پوتین است، چون موجب تقویت این روایت قدیمی می شود که واشنگتن در نهایت با هدف تغییر رژیم در روسیه، قصد دارد این کشور را به لحاظ ژئوپولتیک مهار و از جنبه اقتصادی تضعیف کند، روایتی که اکثر رأی دهندگان روس را لاجرم به چنین جمع بندی می رساند که: فقط ولادیمیر پوتین می تواند رفاه و امنیت آنها را تضمین کند.
حتی اگر در مورد هک کردن، سوریه و اوکراین گفتگوهای تازه ای آغاز شود، باز هم کرملین در موقعیتی نیست که امتیاز دهد و کاخ سفید هم آن چنان تحت فشار و نظر کنگره قرار دارد که بعید است از مواضع خود عقب نشینی کند. بنا بر این، بهترین سناریو این است که گفتگوی بیشتر به طور قطع به سازمان دهی و جلوگیری از درگیری ناخواسته نظامی بین روسیه و آمریکا و متحدین آمریکا در سوریه یا منطقه بالتیک کمک می کند. فراسوی آن، مسیر آنچه که کرملین آن را «عادی سازی» با واشنگتن نامیده است، هنوز با موانعی چون سیاست های داخلی، منافع کاملاً متضاد و بی اعتمادی گسترده دو جانبه مواجه است.