در مورد ترکیب جدید شورای پروانه نمایش
به فاصله يك هفته بعد از تغيير اعضاي شوراي پروانه ساخت، نوبت به جابهجايي در شوراي پروانه نمايش رسيد. اينبار با حكم سيدعباس صالحي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، پنج نفر از اعضاي شوراي پروانه نمايش جايشان را به مديران فرهنگي و البته يك سينماگر دادند.
به موجب اين احكام؛ كمال تبريزي نويسنده و كارگردان، محمدعلي حسيننژاد تهيهكننده سينما، حسن خجسته معاون سابق صداي سازمان صدا و سيما و نايبرييس اتحاديه راديو تلويزيوني آسيا- اقيانوسيه، امير خوراكيان رييس سابق سازمان فرهنگي هنري شهرادري تهران و محمد احسانيزاده مدير شبكه نسيم و معاون سابق نظارت و ارزشيابي سازمان امور سينمايي جايگزين رسول صدرعاملي، محمدرضا جعفري جلوه، حجتالاسلام والمسلمين طه مرقاتي، عماد افروغ و فرشته طائرپور شدند.
در اين ميان چهار عضو شوراي پروانه نمايش با حكم وزير، بار ديگر در اين شورا ابقاع شدند. حسين كرمي رييس مركز نمايشي سيما، حجتالاسلام والمسلمين سيد مهدي خاموشي رييس سازمان تبليغات اسلامي، شهاب اسفندياري رييس دانشگاه صدا و سيما و مجيد رضا بالا فيلمنامهنويس در دولت دوازدهم هم در شوراي پروانه نمايش ميمانند.
اما تركيب جديد اين شورا كه يكي از مهمترين بخشهاي سازمان سينمايي است، چند نقطه مبهم دارد. حضور چشمگير مديران صدا و سيما و كاهش سينماگران در چيدمان تازه شوراي پروانه نمايش، اين شائبه را ايجاد ميكند كه مديران ارشاد نميخواهند در اين دوره گرفتار مجوزهاي بيپايه و اساس شوند. هرچند خروجي شوراي پروانه نمايش در ماههاي پاياني دولت يازدهم، مطلوب مديران ارشاد بود، اما با راهاندازي شوراي بازبيني فيلمهاي توقيفي و تاكيد چند باره محمدمهدي حيدريان به حذف تدريجي اين واژه از فرهنگ لغت سينماي ايران، حالا بايد ستونهاي شوراي پروانه نمايش محكمتر از قبل چيده شود. از طرفي حضور كمال تبريزي در اين ليست، با توجه به اختلاف او با مديران صدا و سيما براي پخش سريال «سرزمين كهن»، نكته قابل توجهي است كه نميتوان به راحتي از كنار آن گذشت. او كه در دو سال اخير تمام وقت خود را به اين مجموعه اختصاص داده، اين روزها باز هم گرفتار اصلاحات و مميزيهاي رايج رسانه ملي شده است. به موجب از سرگيري پخش «سرزمين كهن»، شوراي بازبيني اين سريال در روزهاي اخير تاكيد كرد دردسرهاي تازهاي به راه افتاده و تبريزي بايد از مردم عذرخواهي كند. اين كارگردان حالا قرار است در كنار برخي از مديران صدا و سيما اجازه اكران به فيلمهاي سينمايي را بدهد.
اگرچه در ليست جديد شوراي پروانه نمايش، محمدعلي حسيننژاد به عنوان تهيهكننده سينما و مجيد رضا بالا به عنوان فيلمنامهنويس معرفي شدهاند اما واقعيت اين است كه عمده فعاليت اين افراد در حوزه مديريت فرهنگي است و تجربه تهيهكنندگي و فيلمنامهنويسي چنداني در كارنامه كاريشان ديده نميشود.
با همه اينها، در نگاهي گذرا به تركيب شوراي پروانه نمايش و شوراي پروانه ساخت، ميتوان فهميد مديران سازمان عمده تمركزشان را به بخش صدور مجوز براي فيلمنامهها اختصاص دادهاند. حيدريان با انتصاب محمود اربابي، مسعود نقاشزاده، حسن بلخاري، حسين كرمي و جمال شورجه در شوراي پروانه نمايش نشان داد علاقهمند است مشكل را از ريشه حل كند و فيلمنامهها پيش از ساخت از فيلتر سفت و سختتري بگذرند. علاوه بر اين افراد، به زودي نمايندگان خانه سينما هم به شوراي پروانه ساخت اضافه ميشوند. اين در حالي است كه ابراهيم داروغهزاده، معاون نظارت و ارزشيابي سازمان سينمايي در تازهترين اظهارات خود به ايسنا گفته احتمال حذف شوراي پروانه ساخت وجود دارد: «اگر بتوانيم ميزان گفتوگو، مفاهمه و اقناعپذيري را افزايش دهيم و ما به عنوان مديران فرهنگي درك بهتري از فيلمسازان داشته باشيم، همچنين با پاسخگو بودن فيلمساز به تدريج شوراي پروانه ساخت حذف ميشود. اين موضوع قطعا در نگاه من هست كه بايد مسير را به سمتي ببريم تا سينماگران جايگاه حقيقي خود را با مسووليتپذيري پيدا كنند و فقط شوراي پروانه نمايش داشته باشيم.»
البته به گفته داروغهزاده، وجود شوراي پروانه ساخت در سالهاي اخير يكي از خواستههاي سينماگران و تهيهكنندگاني است كه در ساخت آثار سينمايي سرمايهگذاري ميكنند. نكته جالب در ميان حرفهاي دبير اين دوره جشنواره فيلم فجر، دادن مجوز به برخي فيلمسازان بدون خواندن فيلمنامههايشان است: «اين اتفاق براساس سابقه فيلمسازان و اعتمادي كه جلب كردهاند رخ ميدهد، مثل اصغر فرهادي يا ابراهيم حاتمي كيا كه فيلمنامه كامل آنها خوانده نميشود، حتي آقاي صدرعاملي هم كه اخيرا پروانه ساخت گرفتهاند فيلمنامه كاملشان خوانده نشد.»
حالا در ادامه بايد ديد واكنش سينماگران به تركيب تازه اين دو شورا (پروانه ساخت و نمايش) چيست و آيا اعضاي جديد ميتوانند حواشي توقيف و رفع توقيف در سينما را كاهش دهند يا خير.