نظرات متفاوت استاد دانشگاه تهران در مورد اعتراضات انتخاباتی آمریکا/ آیا سیاست دولت جدید آمریکا در قبال ایران اصلاح می شود؟

عصر روز چهارشنبه 6 ژانویه، هنگامی که قانون‌گذاران مجلس نمایندگان و سنای ایالات متحده در نشستی مشترک برای شمارش آرای الکترال نامزدهای انتخابات سوم نوامبر ریاست‌جمهوری شرکت کرده بودند، حوادثی عجیب که در تاریخ آمریکا بی نظیر است، رخ داد و در جریان آن وفاداران به «دونالد ترامپ» وارد ساختمان کنگره شدند.

«بازتاب»؛ مرضیه افرافر– جلسه شمارش آرای الکترال در صحن کنگره آمریکا در روز چهارشنبه به آشوب کشیده شد و طرفداران خشمگین «دونالد ترامپ» توانستند وارد ساختمان کنگره شوند؛ معترضانی که پیروزی دموکرات ها و به صورت مشخص «جو بایدن» را در انتخابات نپذیرفتند و در تلاش بودند تا با آشوب و اعتراض امکان تأیید نهایی پیروزی او را از بین ببرند.

در یکی از صحنه های عجیب این آشوب، معترضان با ورود به دفتر «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان، ضمن اهانت به پرچم کشورشان و به هم‌ریختن وسایل این دفتر، مشغول خواندن اسناد و ایمیل‌های او شدند.

در تصاویر و کلیپ های ویدئویی که از این اتفاق در فضای مجازی منتشر شده است، به خوبی می توان اوج خشونت و آشوب طلبی را در این جریان اعتراضی دید؛ اتفاقی که برخی رسانه ها مدعی هستند در جریان آن دست کم چهار نفر کشته و تعداد زیادی نیز زخمی شدند.

این اعتراضات گسترده و یورش بی سابقه به ساختمان کنگره آمریکا با موجی از بهت و نقد جهانی رو به رو شد و بسیاری از تحلیلگران و نیز مقامات ارشد سیاسی کشورهای مختلف را به تعجب واداشت.

به طور مثال «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز پنجشنبه در رابطه با این رویداد گفت: حمله روز گذشته به کنگره آمریکا نشانه کهنه و متناقض بودن نظام انتخاباتی این کشور است.
«کوری بوش» عضو جدید مجلس نمایندگان آمریکا نیز در این باره روز پنجشنبه به رسانه ها گفت: به این دلیل که عاملان حمله به کنگره سفیدپوست بودند، به راحتی توانستند وارد این ساختمان شوند.

به نوشته پایگاه خبری «هیل»، بوش در مصاحبه‌ اش گفت، اگر این افراد مهاجم سیاه‌پوست بودند، مأموران به آن‌ها شلیک می‌کردند.

«هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان نیز به این رخدادها واکنش نشان داد و گفت: هواداران ترامپ به زیر پا گذاشتن ارزش‌های دموکراتیک را پایان دهند. دشمنان دموکراسی از دیدن تصاویر واشنگتن، خرسند می‌شوند.

همچنین «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل نیز به طور غیرمستقیم خطاب به «دونالد ترامپ» که تحریک‌کننده خشونت‌های شب گذشته در پایتخت آمریکا بود، گفت: رهبران سیاسی باید هواداران خود را به خویشتن‌داری دعوت کرده و به رویه‌های دموکراتیک و حاکمیت قانون احترام بگذارند.

دامنه واکنش ها و انتقادات جهانی بسیار بیشتر از مواردی است که به آن ذکر شد. این موضوع در ایران نیز با واکنش های فراوانی به همراه داشت و به صورت مشخص در شبکه اجتماعی توئیتر هشتگ هایی چون #آمریکای_تماشایی، #افول_آمریکا، #به_وقت_تایتانیک و… در واکنش به این رخدادها از سوی کاربران منتشر شد.

اتفاق هایی که عصر روز چهارشنبه رخ داد، جدا از واکنش های احساسی و سیاسی پیش آمده، پرسش هایی نیز برای بسیاری در رابطه با ریشه های وقوع، پیامدها و… به ویژه نسبت به ایران به وجود آورده است.

دکتر فواد ایزدی- استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا در رابطه با تحولات چند ساعت گذشته آمریکا و بهت و حیرتی که در جامعه جهانی نسبت به این رخداد پیش آمده است، به «بازتاب»، گفت: افرادی که از این رویداد تعجب کردند، احتمالاً نسبت به وضعیت کلی آمریکا آشنا نبودند. البته این ناآشنایی در بخش زیادی از نخبگان کشور نیز وجود دارد. وقتی ما در بحث سیاست خارجی همه وعده و آرزوهایمان را به آمریکا و اصطلاحاً کدخدا گره می زنیم، آن موقع کدخدا باید بتواند حداقل از پس کارهای ساده خودش بر بیاید. ولی وقتی نمی تواند اصول ابتدایی دموکراسی را حتی در انتقال مسالمت آمیز قدرت انجام دهد، قاعدتاً بسیاری در کشور نسبت به این موضوع متعجب می شوند.

انتقال مسالمت آمیز قدرت یکی از اصول ابتدایی حکومت های دموکرات است

استاد دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه انتقال مسالمت آمیز قدرت یکی از اصول ابتدایی همه حکومت هایی است که به صورت دموکراسی اداره می شوند، در ادامه سخنان خود افزود: حتی کشورهایی که در آنها دموکراسی وجود ندارد نیز بعضاً در فرایند انتقال قدرت چندان مشکلی ندارند. وقتی در آمریکا ما شاهد چنین اتفاقاتی هستیم، این یعنی آمریکا دارای شرایط بسیار بدتری است و وضعیت این کشور اصلاً آنگونه که خیلی ها تصور می کنند، نیست.

دشمنان ایران نیز دچار مشکلاتی هستند

ایزدی با اشاره به این مهم که در آشوب و اعتراضات انتخاباتی آمریکا یک درس و یک عبرتی نهفته است، اضافه کرد: این موضوع نشان می دهد اگر ما در کشور دچار مشکلاتی هستیم، دشمنان ایران نیز دچار مشکلاتی هستند؛ مشکلاتی که بعضاً خیلی آسان هم قابل حل نیستند. مشکلات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آمریکا که منجر به وضعیت فعلی شده است، چندان ارتباطی به آقای ترامپ ندارد. او نیز مولود این وضعیت است با این تفاوت که وعده داد شرایط را اصلاح کند ولی نه تنها نتوانست بلکه شرایط در این چهار سال اخیر بدتر نیز شد.

دولت بایدن نیز دولت ضعیفی خواهد بود

این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه به ارزیابی دولت جدید آمریکا پرداخت و گفت: با توجه به شرایطی که در آمریکا می بینیم، دولت بعدی یعنی دولت آقای بایدن نیز دولت ضعیفی خواهد بود. بر اساس نظرسنجی 39 درصد مردم معتقدند که تقلب جدی در انتخابات آمریکا رخ داده است و همین مسئله نشان می دهد که پشتوانه های مردمی دولت بعدی به شدت ضعیف است.

ترامپ تخلفات انتخاباتی را برجسته کرد

این استاد دانشگاه در پاسخ به سئوال خبرنگار ما که از وی پرسید، در مجموع به نظر شما ادعاهای ترامپ در مورد تقلب چقدر صحیح است، تصریح کرد: یک سری کارهایی اتفاق افتاده است که توسط ترامپ در حال برجسته شدن است. در مناطقی که مدیریت رأی گیری آنها در اختیار دموکرات ها بود، برخی اقدامات شائبه دار رخ داد. به طور مثال برگه های رأی را برای همه چه کسانی تمایل به شرکت در انتخابات داشتند و چه کسانی که تمایل نداشتند، فرستادند و بعد نیز اقدام به جمع آوری آراء کردند. حالا اینکه این برگه ها توسط خود افراد پر شد و یا اشخاص دیگری در آن برگه ها اسم نامزد منتخب خود را نوشتند، مشخص نیست. از این موارد زیاد بوده است. اعتراضات و مواضعی که توسط سناتورها نیز در رابطه با تقلب در انتخابات پیش آمد، به همین دلیل بود.

در انتخابات آمریکا نهادی که حداقل ژست بیطرفی بگیرد، وجود ندارد

ایزدی با انتقاد از ساختار انتخاباتی آمریکا افزود: یکی از مشکلات انتخابات آمریکا این است که در انتخابات نهادی که حداقل ژست بیطرفی بگیرد، ندارند. یعنی همه عوامل منسوب و اجرایی دارای عقبه حزبی هستند. این باعث می شود مجریان متناسب با عقبه ای که دارند، به منظور شکست رقیب، هر جا کاری از دست شان بر می آید، انجام دهند و نتیجه اش می شود همین چیزی که اکنون در آمریکا می بینیم.

کارشناس مسائل آمریکا در رابطه با چرایی عدم تبعیت «مایک پنس» از دستور ترامپ در جلسه روز گذشته نیز گفت: دو هفته بیشتر از دولت ترامپ باقی نمانده است. به همین دلیل افراد کابینه نیز در تصمیم گیری ها مردد هستند. برخی که مطمئن هستند ترامپ سال 2024 بر خواهد گشت، تلاش می کنند تا وی را از خود راضی نگه دارند، ولی برخی که دیگر احساس می کنند عمر سیاسی ترامپ تمام شده است، حالا به فکر عبور از او هستند و این مهم در تشدد آراء در کابینه وی نیز موثر است. ضمن اینکه درخواست ترامپ از مایک پنس در نشست روز گذشته یک درخواست قانونی نبود. مایک پنس فقط وظیفه اش اداره جلسه بود نه اینکه بخواهد رئیس جمهور را انتخاب کند.

دولتمردان ما می خواهند وانمود کنند همه مشکلات بخاطر ترامپ است

این استاد دانشگاه در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا در ایران افرادی مثل رئیس جمهور کشورمان مدعی هستند که ترامپ پس از دوران ریاست جمهوری به زباله دان تاریخ خواهد پیوست، بیان کرد: مشکلی که ما در کشور داریم این است که در سال های اخیر مسئولان خیلی روی آمریکا حساب باز کردند و الان یک شوک به آنها وارد شده است. آنها مانده اند که چکار کنند که هم از مواضع خود عقب نشینی نکنند و هم همه چیز را به گردن ترامپ بیندازند. به همین دلیل از چنین عبارت هایی استفاده می کنند تا اینگونه وانمود شود که مشکلات فعلی به دشمنی و زورگویی های امثال ترامپ ارتباط دارد.

نشانه ای مبنی بر اصلاح سیاست آمریکا نسبت به ایران دیده نمی شود

استاد دانشگاه تهران در ارتباط با سیاست خارجی رئیس جمهور جدید آمریکا در قبال ایران نیز گفت: در حوزه سیاست داخلی و خارجی «جو بایدن» هم همان مشکلات ترامپ را خواهد داشت. واقعیت این است که نسبت به ایران یک فرصت برای برگشت به برجام برای بایدن ایجاد شده است. ولی بایدن و اطرافیانش این را نمی گویند و آن را مشروط به مذاکرات موشکی کرده اند. به نظر می رسد بایدن از این فرصت نمی خواهد استفاده کند و حداقل در حال حاضر نشانه ای مبنی بر اصلاح سیاست آمریکا نسبت به ایران دیده نمی شود.

در بین اصولگرایان هم افرادی داریم که علاقمند به مذاکره با آمریکا هستند

ایزدی در بخش پایانی و در پاسخ به این پرسش که آیا شما قبول دارید برخی اصولگرایان با نفس مذاکره و دل بستن به آمریکا مشکلی ندارند و تنها مشکلشان جناح سیاسی تیم مذاکره کننده است، نیز گفت: بله این موضوع درستی است. ما در بین اصولگرایان هم افرادی داریم که علاقمند به مذاکره با آمریکا هستند. به همین دلیل زمانی که ما سیاست خارجی دولت آقای روحانی را نقد می کنیم، مدعی هستیم این انتقادات جناحی نیست. خیلی از اصولگرایان هم با سیاست خارجی آقای روحانی همسو بوده و هستند. ولی همه سیاسیون کشور حتی اصولگرایان نیز باید از این تحولات درس بگیرند و بدانند که برای پیشرفت کشور نباید به آمریکا و سیاست دولت های آمریکا دل ببندند.