دردها را «سزارین» می‌کنیم

کارگردان نمایش «سزارین» با انتقاد از عملکرد مدیران تئاتری عنوان کرد پدیده تئاتر زیرزمینی در بین هنرمندان تئاتر در حال شکل گیری است.

هومن بنایی کارگردان نمایش «سزارین» درباره چگونگی شکل گیری این اثر به خبرنگار مهر گفت: «سزارین» نمایشی کارگاهی است که از حدود یک سال قبل با یک سری از هنرجویان کارگاه تئاتر Q مشغول آماده سازی آن هستیم. کارگاه تئاتر Q با هدف تربیت بازیگرانی حرفه ای و با دانش که بتوانند مخاطب را بدون تاکید بر حضور چهره های شناخته شده به سالن تئاتر بکشانند، تشکیل شده است.

وی ادامه داد: این نمایش کم کم از درون این کارگاه شکل گرفت و از اتودهایی که هنرجویان می زدند به ایده اصلی رسیدیم و بعد این ایده پخته شد، شاخ و برگ پیدا کرد، هرس شد و در نهایت به نمایشنامه ای رسیدیم که در ۶ اپیزود اجرا می شود.

بنایی با اشاره به اینکه بازیگرانی که در این کارگاه هستند برای اولین بار است که روی صحنه می روند، یادآور شد: متاسفانه برای گرفتن سالن مناسب برای اجرا دردسرهای زیادی کشیدیم چون اکثر سالن‌دارها تاکید بر آوردن چهره در نمایش داشتند و برخی دیگر هم به دنبال تامین هزینه های خودشان بودند. همچنین کار چندین بار بازبینی و بخش زیادی از نمایش نیز در این بازبینی ها حذف شد. در حال حاضر نمایش از یک ساعت و نیم به ۵۰ دقیقه رسیده است. با این اوصاف نمایش قرار است از ۵ تیرماه در تماشاخانه پایتخت به صحنه برود.

وی با اشاره به مشکلاتی که برای متن های ایرانی به وجود می آید، گفت: در طول مدتی که درگیر اجرای نمایش «سزارین» بودم به این نتیجه رسیدم که اجرای یک کار ایرانی با مشکلات زیادی همراه است اما اگر بخواهیم نمایشنامه چاپ شده خارجی را اجرا کنیم مشکلات کمتری سر راهمان قرار دارد. مثلا شاهد هستیم «مکبث» یا «هملت» بارها با شیوه های اجرایی مختلفی به صحنه رفته اند اما وقتی می خواهیم متنی ایرانی یا کارگاهی را اجرا کنیم مدام باید جواب پس بدهیم. اگر واقعا قرار بر حمایت از گروه های نمایشی است و می خواهند اتفاق خوشایندی در جامعه هنری ما بیفتد و ما به جای مصرف کننده تبدیل به تولیدکننده شویم باید دست نویسنده ها را باز بگذارند.

اجرای یک کار ایرانی با مشکلات زیادی همراه است اما اگر بخواهیم نمایشنامه چاپ شده خارجی را اجرا کنیم مشکلات کمتری سر راهمان قرار دارد
این کارگردان تئاتر درباره تامین هزینه های این نمایش بیان کرد: تاکنون همه هزینه های کار بر عهده کارگاه تئاتر Q بوده است. تلاش ما این است که بتوانیم در این فضای آلوده آموزشی که همه دنبال پول هستند، بدعتی نو بگذاریم و ثابت کنیم که می خواهیم با هنرجویانی که آموزش می دهیم کار کنیم و آنها را رها نمی کنیم.

وی درباره مضمون نمایش توضیح داد: در این نمایش بیشتر فضاهای اجتماعی را به نمایش می گذاریم و تلاش کردیم دردهای اجتماعی را بیرون بکشیم. اسم نمایش هم از همین جا شکل می گیرد. دردهایی بیرون کشیده و به نوعی سزارین می شود یعنی قبل از اینکه تولدی برایش اتفاق بیفتد ما به زور این دردها را بیرون می کشیم و متولدشان می کنیم. این دردها هویتی را در جامعه ایجاد می کنند که ناشناخته است و تاریخچه ای را شکل می دهند که ما با آنها آشنا نیستیم. در نگاه عامیانه این دردها همان خیانت ها و هوسرانی هایی هستند که در زندگی با آنها مواجه می شویم. تناقض ها و پارادوکس هایی که در زندگی امروز وجود دارد و لذت های آنی که افراد به دنبالش هستند و می خواهند سریع به آن برسند و زود هم از آن فارغ می شوند. به دنبال این هستیم که نشان دهیم عشق چیز مقدسی است و باید با نگاهی مقدس هم به آن نگاه شود نه اینکه بخواهیم مقطعی و لحظه ای به آن نگاه کنیم و استفاده ابزاری از آن بکنیم.

وی درباره گریم بازیگران و طراحی و فضاسازی نمایش عنوان کرد: چون در این نمایش فضاسازی به سمت سوررئال رفته است و نقطه هایی را در نمایش داریم که باید ذهن مخاطب را به سمتش هدایت کنیم نوع گریم و فضاسازی بازیگران متفاوت از کار در آمده است. به عنوان مثال در بخشی از نمایش روی زمین گلف هستیم و در قسمت بعدی در انتهای یک چاه. به دلیل چنین فضایی که در نمایش وجود دارد طراحی ها به سمت اکسپرسیونیستی رفته است چون تلاش ما این است که مخاطب آن چیزی را که ما در ذهن داریم، ببیند.

بنایی با گلایه از سیاست های اداره کل هنرهای نمایشی متذکر شد: معتقدم اداره کل هنرهای نمایشی با سیاست های اشتباهی که در پیش گرفته باعث شده است که «تئاتر زیرزمینی» در تهران شکل بگیرد چون وقتی هنرمندان می بینند که انقدر مورد اذیت قرار می گیرند و کارهایشان هر بار با مشکل اجرا روبرو می شود چون لابی ها را نمی شناسند و نمی توانند هزینه های هنگفت داشته باشند به سمت «تئاتر زیرزمینی» گرایش پیدا می کنند. ما خروجی درستی از تئاتر نمی بینیم و مدام در حال تکرار هستیم و دست و پا می زنیم. من سال ۲۰۱۳ نمایشنامه ای با نام «وایولت» نوشتم که به آلمانی ترجمه شد و در هانوفر آلمان نیز به صحنه رفت ولی چندین سال است که در کشور خودم نتوانستم این نمایش را اجرا کنم.

این هنرمند در پایان صحبت هایش درباره مدیریت کارگاه Q توضیح داد: من و ایلیا شمس سال ها است که با هم همکاری می کنیم و کارگاه تئاتر Q را هم با هم راه اندازی کردیم. قرار بر این شد که من بخش آموزش کارگاه را برعهده داشته باشم و او کارهای هماهنگی و مدیریت کارگاه را برعهده بگیرد. قرار است اواخر امسال نیز با هنرجویان همین کارگاه نمایش «لاک قرمز پای ایفل» را به صحنه ببریم و یا در صورت آماده شدن برای اجرا، کار ا در جشنواره تئاتر فجر ارایه دهیم.