درباره «جمعه سیاه» یا همان «بلک فرایدی»؛ تخفیفی که نیست!

آنچه باید درباره شگرد‌های فروش «بلک فرایدی» و نمونه‌های کپی کاری شده ایرانی اش بدانید.

جمعه سیاه شاید اسم ترسناکی داشته باشد ولی برای غربی ها حکم یک روز استثنایی را دارد. روزی که از مدت ها قبل منتظرش می مانند و در آن روز با ولع عجیبی هرچیزی را که در فروشگاه های فیزیکی و آنلاین می بینند، خریداری می کنند. دلیل این کار هم تخفیف های ویژه ای است که فروشگاه ها می گذارند و به قول خودمان آتش به مالشان می زنند.

چند سالی است که تب جمعه سیاه به ایران هم رسیده و بعضی فروشگاه های آنلاین با تبلیغات زیادی آن را اجرایی می کنند. اتفاقی که به نظر با استقبال خوب ایرانی ها رو به رو شده است. ولی در پشت پرده این مدل فروش حقایقی متفاوت وجود دارد.

می توان گفت همه چیز آنطور که در تبلیغات «بلک فرایدی» ایده آل به نظر می رسد، نیست. حتی بیشتر تخفیف ها و شرایط ویژه این روز خاص به نوعی یک صحنه سازی زیبا هستند تا توجه شما را به خود جلب کنند. برای اینکه دقیقا متوجه شوید از چه حرف می زنیم، به سراغ اصول اولیه بازاریابی و شگردهای فروش در این مدل تبلیغاتی رفته ایم.

جمعه واقعا سیاه

اگر بدون جبهه گیری خاصی به موضوع جمعه سیاه نگاه کنید، باید بلند شده و برای کسی که ایده این حرکت به ذهنش رسیده دست بزنید. در حقیقت کسی که حرکت جمعه سیاه را آغاز کرده دقیقا رفتار مشتری را می شناخته و می دانسته چگونه باید با او بازی کند تا بتواند پول را از جیبش بیرون بکشد.

کل داستان جمعه سیاه در یک جمله خلاصه می شود: جذب کردن مشتریان بیشتر به وسیله فروختن محصولات پرطرفدار تحت شرایط خاصی به اسم تخفیف ویژه. ولی خب این موضوع که به نظر به ضرر این فروشندگان تمام می شود. پس سود این فروشگاه ها در کجاست؟

تعداد محصولاتی که برای فروش گذاشته می شود معمولا محدود است و فروشندگان می دانند که اگر محصول مورد نظر شما تمام شود، شما می مانید و یک فروشگاه پر از محصولات دیگر. عاملی که طبق روانشناسی ثابت شده است باعث خرید کردن شما می شود.

در کل به نظر می رسد نمی توانیم جلوی خودمان را بگیریم و اگر در سایتی و یا فروشگاهی حضور داشته باشیم حتما با خرج کردن حتی مقدار کمی پول دست پر از آنجا خارج شویم. حتی ار آن محصول تخفیف خاصی نداشته باشد و یا با تخفیف بسیار کمی به فروش برسد. البته بعدا می گوییم که همین تخفیف ها نیز آنگونه که به نظر می رسند نیستند.

نکته جالبی که تمام جمعه های سیاه به صورت مشترک از آن بهره می برند، تعداد محصولات اندکی است که برای فروش ویژه گذاشته می شوند. حتی اگر بیرون فروشگاه چادر بزنید و یا لحظه شماری کنید تا سایت مورد نظرتان جمعه سیاه خود را آغاز کند، ممکن است دست تان به آن جنسی که می خواهید نرسد. و درست در همین لحظه است که شما در دام فروشندگان می افتید! بالاخره این همه زمان صبر کرده اید و 10 درصد تخفیف هم بد نیست!

تخفیفی که نیست

هرچند شانس شما برای رسیدن به محصولاتی با تخفیف های خاص کماست، ولی مثلا 60 درصد تخفیف عددی نیست که بتوان به راحتی از خیر آن گذشت. به خصوص روی محصولاتی که قیمتی بالای یک میلیون تومان دارند. فرض می کنیم شما به طریقی دستتان به محصولی با تخفیف ویژه مثلا 60 درصدی رسید. مثلا یک تلویزیون که در حالت عادی حدود سه میلیون تومان قیمت و 500 هزار تومان برای فروش قرار گرفته است. واقعا در آن لحظه از خود نمی پرسید چرا فروشنده اینگونه با شدت آتش به جان مال خود انداخته است؟

در حقیقت هیچ آتشی در کار نبوده و هیچ فروشنده ای آنقدر عقل از سرش نپریده که محصولش را به حراجی این چنین وحشتناک بگذارد. اتفاقی که پشت پرده می افتد این است که در بعضی محصولات خاص فروشنده نمونه ضعیف تر آن را برای فروش ویژه می گذارد. مثلا در مورد تلویزیون معمولا محصولی به فروش ویژه می رسد که ساخت کشوری غیر از سازنده اصلی بوده و با قطعات و مواد بسیار ارزان تری ساخته شده است. خریدار هم با دیدن عدد بزرگ تخفیف دیگر وقتی صرف نمی کند که شماره مدل محصول را بررسی کرده و به دنبال تفاوت یک عدد و یا حرف با مدل اصلی بگردد.

اصلا همین که دستش به این محصول رسیده است باید خدا را شکر کند! خریدار تازه وقتی به آخر روزهای گارانتی محصول نزدیک شده و با مشکلات عجیب و غریبی رو به رو می شود، پی می برد کلاهی به بزرگی همان عدد تخفیف سرش رفته است. پس بهتر است حواستان به مدل محصول باشد. به خصوص در کالاهایی مثل تلویزیون که قیمت بالایی داشته و چندین مدل مشابه هم از آن در بازار به فروش می رسد.

تخفیف همه محصولات الکی است؟

مسلمان تلویزیونی که با شماره مدل متفاوت به فروش می رسد را نمی توان به یک چرخ گوشت برند فلان که کلا یک مدل از آن در بازار وجود دارد، ربط داد. بسیاری از محصولاتی که در جمعه سیاه به فروش می رسند را قبلا شما دیده اید و احتمالا فکر خرید آن هم از ذهنتان رد شده است. با دیدن دوباره این محصولات در جمعه سیاه احتمالا چشمتان برقی زده و این فرصت بی نظیر را از دست نخواهید داد. بالاخره هر چه نباشد قیمت آن به کمترین حد خود در یک سال اخیر رسیده است!

خبر بد اینکه نه! قیمت آن در کمترین حالت ممکن نیست. طبق تحقیقی که روزنامه وال استریت انجام داده است بیشتر محصولاتی که در این روز به فروش می رسند در مقطع زمانی دیگری از سال قیمتی ارزان تر از روز جمعه سیاه دارند. مثلا قیمت زیورآلات در کشورهای اروپایی بعد از 14 فوریه ناگهان کاهش پیدا می کند و به کمترین میزان خود در طول سال می رسد.

در ایران خودمان می شود. در ایامی مثل محرم و رمضان. یا اینکه قیمت تلویزیون در یک هفته قبل از مسابقات فینال فوتبال آمریکایی به کمترین حد خود می رسد. در ایران خودمان می توانید در جشنواره های ویژه قبل از عید شاهد این افت قیمت شدید باشید. در تحقیق دیگری در انگلیس مشخص شد که تنها حدود 50 درصد محصولات در روز جمعه سیاه با کمترین میزان قیمت خود به فروش می رسند. ولی داستان آن گونه که فکر می کنید نیست.

بیشتر این محصولات در طول سال قیمتشان به آن میزان افت کرده بوده و مثلا قبل از آنکه به فروشگاه و یا سایت سر بزنید با قیمت 100 هزار تومان فروخته می شود. ولی در روز جمعه سیاه قیمتی مثلا 150 هزار تومانی که روی آن خطی قرمز خورده است در کنار محصول درج می شود و قیمتی که محصول به فروش می رسد همان 100 هزار تومان است. یعنی اگر یک ماه پیش هم به این فروشگاه می آمدید می توانستید با 100 هزار تومان محصول مورد نظر را بدون شلوغ بازی های روز جمعه سیاه خریداری کنید.

البته با همه این حرف ها محصولاتی وجود دارند که در روز جمعه سیاه با تخفیف ویژه ای به فروش می رسند. اگر به درستی و فکرشده خرید کنید حتما خریدی خواهید داشت که می توانید در مورد آن به همه فخر بفروشید. ولی اگر کل استراتژی شما این است که در اسرع وقت به فروشگاه و یا سایت مورد نظر سرزده و هرچه چشمتان را گرفت بخرید، مطمئن باشید به احتمال زیاد کلاه گشادی سرتان خواهدرفت.

در ضمن یادتان باشد خریدن پلوپزی که به آن نیاز ندارید ولی قبلا 200 هزار تومان قیمت داشته و اکنون 100 هزار تومان به فروش می رسد در اصل ذخیره 100 هزار تومان نیست. بلکه دور ریختن 100 هزار تومان است. اگر واقعا قصد خرید در جمعه سیاه را دارید، حتما قبلش یک لیست تهیه کنید و تحت هر شرایطی به آن متعهد باشید. این سیاه بازار توانایی زیادی برای کشیدن شما به داخل خودش دارد.

استراتژی های کاربردی جمعه سیاه

تقریبا همیشه محصولاتی با تخفیف بالا برای فروش قرار می گیرند که یکی، دو سالی از ساخت آن گذشته باشد. به خصوص محصولات الکترونیکی که عمر خرید خاصی دارند. پس حتما قبل از خرید کمی اطلاعات راجع به محصولی که می خواهید بخرید جمع کنید. البته محصولات جدید هم بعضا با تخفیف خوبی به فروش می رسند ولی فقط در لحظات آخر و شرایطی که فروشنده تعداد کمی از آن فروخته باشد.

در ضمن اگر فقط دغدغه شما پول خرج کردن است فقط کافی است کمی صبر کنید تا قیمت آن محصول در زمان مخصوص به خودش کاهش پیداکند. مثلا لباس زمستانی در آخر زمستان و یا لوازم آشپزخانه قبل از عید با افت قیمت قابل توجهی رو به رو می شود.

همچنین بسیاری از سایت ها و فرودگاه ها در زمان جمعه سیاه شروع به فروش لوازمی با تخفیفات ویژه می کنند ولی ما معمولا به خاطر تبلیغات ضعیفشان و یا دلایل دیگر اصلا از آن خبردار نمی شویم. در این بین موتورهای جست و جوگری وجود دارند که فقط کافی ست یک محصول را در آنها جست و جو کنید.

این جست و جوگرها قیمت آن محصول را در تعداد زیادی فروشگاه آنلاین به شما می گویند و می توانید در یک صفحه همه تخفیف ها را کنار یکدیگر مشاهده کنید. به علاوه بعضی سایت ها این اجازه را به شما می دهند که محصولات مورد نظرتان را در سبد خرید گذاشته و بعدا اقدام به پرداخت پول آنها کنید.

این کار چند مزیت دارد؛ اول اینکه دیگر لازم نیست در روز جمعه سیاه وقت خود را صرف ساختن یک پروفایل برای خرید کردن کنید و شانس بیشتری برای خریداری محصولات محبوب دارید. از طرفی دیگر لازم نیست به دنبال محصول خود بگردید و فقط کافی است وارد سایت شده و روی گزینه خرید کلیک کنید.