دام برجامی آمریکا برای اروپا

تلاش برای ناکام گذاشتن برجام در دولت ترامپ هر روز افزایش می یابد؛ توافقی که از نگاه کاخ سفید برای واشینگتن منفعتی در بر نداشته اما آنها قادر به همراه ساختن اروپایی ها به عنوان بازیگران موثر و بهره مند از توافق نیستند.

در دوره یکساله زمامداری «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا هر روز خبر تازه ای در مورد تلاش وی و دیگر اعضای کاخ سفید با هدف مسوولیت گریزی در قبال برجام انعکاس می یابد.
به تازگی (هفتم بهمن ماه) «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه این کشور اعلام کرد که گروه ‌های کاری برای بررسی ایرادهای مورد نظر آمریکا در برجام فعالیت خود را آغاز کرده‌اند؛ گروه هایی که به باور وی برای اعمال تغییرات لازم در متن توافق هسته ای و چگونگی اجرای ایجاد شده اند.
با توجه به ادعاهای آمریکا، پیش بینی نوع زیاده خواهی دولتمردان این کشور دشوار نیست و همان شروط گزاف و تبلیغاتی است که ترامپ اواخر دی ماه امسال همزمان با سومین تایید برجام، انتشار داد. اجازه بازرسی فوری از همه سایت های مورد درخواست آژانس، عدم تلاش ایران برای ساخت و کاربرد سلاح های هسته ای، تعیین تکلیف فعالیت های موشکی و همچنین دایمی شدن محدودیت های زمانی بر فعالیت های هسته ای و غیرهسته ای کشور از جمله شروط چهارگانه ترامپ بودند.
به تازگی همین شروط با ادبیاتی دیگر از وبگاه خبری «آکسیوس» منتشر شده که نگارنده مدعی است به یک نسخه از طرح کنگره آمریکا برای ایجاد تغییر در برجام دست دسترسی پیدا کرده است. عناوین چهار طرح منتشر شده عبارت بودند از: عدم پذیرش نامحدود موشک‌های بالستیک ایران، عدم پذیرش نامحدود حتی نزدیک شدن ایران به سلاح هسته‌ ای، بازرسی از همه جا و از همه چیز. افزون بر آن طرح یاد شده علاوه بر مسائل موشکی و هسته‌ای، در مسئله نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم نیز به ایران فشار وارد می‌کند.
مشاوران ترامپ به این نتیجه دست یافته اند که ورود مستقیم به توافق هسته ای با توجه به 10 گزارش پسابرجامی «یوکیا امانو» در تایید فعالیت های ایران دشوار است در نتیجه آمریکا راه فشار بر جمهوری اسلامی را با طرح مسائل حقوق بشری، منطقه ای و فعالیت های موشکی در پیش گرفته است؛ راهی که آمریکا و اروپا درباره آن توافق دارند.

** اروپا؛ هدف گذاری تازه آمریکا
مقامات کاخ سفید برای مقابله با دستاوردهای برجام ابتدا دست به دامان مدیر کل آژانس شدند اما این تلاش ها نتیجه نداد و بهترین راه را در نزدیک ساختن خود با اعضای اروپایی گروه 1+5 یافتند. از این رو، دیدار و گفت وگوهای آنان با سران بروکسل شدت گرفته است.
گزارشات حاکی از آن است که آمریکا از سفرای کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل دعوت کرده در روزهای پیش رو به واشنگتن سفر کنند. مقامات آمریکایی درصدد هستند تا با نشان دادن شواهدی به اروپایی ها، ایران را به دخالت در حمله موشکی انصارالله یمن به عربستان سعودی متهم کنند؛ نمایشی که تا کنون بارها از سوی «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد تکرار شده است.
چند روز پیش نیز «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا سفر اروپایی خود را آغاز کرد. سفری که به منظور جلب همراهی انگلیس و فرانسه برای اعمال تحریم های جدید و تشدید تحریم ها علیه ایران انجام گرفت اما به نتایج مورد نظر وی منجر نشد.
«ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه در واکنش به مواضع تیلرسون و همچنین تصمیم اخیر ترامپ مبنی بر اعمال فشار به اروپا برای تغییر در توافق هسته‌ ای ابراز نارضایتی و تاکید کرد که فرانسه قاطعانه در قبال برجام متعهد است.
لودریان این پرسش را مطرح کرد که «چرا وقتی روسیه و چین نیز از امضا کنندگان برجام بودند، دولت ترامپ مسئولیت تصمیم‌ گیری درباره این توافق را برعهده کنگره و اروپا گذاشته است؟» روی سخن این مقام فرانسوی به سیاست های جدید ترامپ است که از همراهی دو کشور چین و روسیه ناامید و در پی ائتلاف سازی با اعضای اروپایی گروه 1+5 است؛ اروپایی که بر خلاف ایالات متحده در پی بهره برداری بیشینه و حداکثری از برجام است و تاکنون نیز توافقاتی با مبالغ هنگفت با جمهوری اسلامی ایران از امضا گذرانده است.
جدا از این که سیاست های ترامپ در قبال توافق هسته ای مورد قبول سران پاریس واقع نشد، انگلیسی ها نیز با فرستاده رییس جمهوری آمریکا همراهی نکردند و یکی از سخنگویان دفتر نخست‌ وزیری انگلیس اعلام کرد «ترزا می» نخست وزیر این کشور درملاقات خود با تیلرسون پایبندی لندن را به توافق هسته ای با ایران مورد تاکید قرار داده است.
افزون بر فرانسه و انگلیس، مقامات روسیه هم به سفر اروپایی وزیر امور خارجه امریکا اعتراض کردند و «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه این کشور، توافق هسته‌ ای با ایران را یک دستاورد بزرگ بین‌ المللی دانست که شکست آن پیامی نگران ‌‌کننده برای جهان به همراه دارد.
پیشتر نیز اعضای 1+5 در نشست شورای امنیت فرصت را برای انعکاس حمایت خود از برجام مناسب دیده و بر ضرورت اجرای این توافق از سوی همه طرف ها تاکید کردند. در جریان این نشست که به مناسبت پنجاهمین سالگرد امضای «ان پی تی» برگزار شد، وزیر امور خارجه روسیه اظهار کرد: ایران تاکنون به برجام متعهد بوده است و جامعه بین المللی معتقد است که برجام در خدمت تلاش های منع گسترش سلاح های هسته ای عمل کرده است.
همچنین «ووهایتائو» سفیر چین نیز با اشاره بر اینکه جامعه بین الملل به جای محدود کردن کشورها از استفاده صلح آمیز از تکنولوژی هسته ای، باید فضا را برای استفاده های صلح آمیز آماده کند، به برجام اشاره کرد و این توافق را الگوی حل مسالمت آمیز مسایل خواند.
با عنایت به مستندات موجود، اراده و تلاش دولتمردان ایالات متحده برای کشاندن اتحادیه اروپا به سمت خود البته در زمینه برجام راه به جایی نخواهد برد چرا که علاوه بر سود حاصل از مناسبات اقتصادی با ایران، برجام به حیثیت اروپا گره خورده است. به گزارش ایرنا ، بنابراین ناکامی در اجرای توافق هسته ای، تلاش و مذاکرات 13 ساله مقامات انگلیس، فرانسه و آلمان را به عنوان مهمترین بازیگران قاره سبز با ایران بی اثر خواهد کرد.