داروخانه؛ محل عرضه دارو یا فروش محصولات آرایشی

داروخانه به عنوان تنها مرجع مورد اعتماد و اطمینان وزارت بهداشت، مسئول عرضه دارو است، اما مشکلات اقتصادی و…، باعث شده است تا شاهد تغییر کارکرد داروخانه‌ها باشیم.

این روزها اگر سری به داروخانه ها بزنیم، با قفسه هایی مواجه می شویم که مملو از انواع کالاها و محصولات بهداشتی، آرایشی و…، هستند. در این بین، فروش انواع مکمل ها نیز در داروخانه ها رواج یافته و کمتر داروخانه ای در شهرهای بزرگ کشور، از فروش این محصولات و کالاها محروم هستند.

به گفته یکی از داروخانه داران شهر تهران، وضعیت اقتصادی داروخانه ها بحرانی است و علت آن نیز، بد قولی بیمه ها در پرداخت مطالبات داروخانه هاست.

این در حالی است که وظیفه اصلی داروخانه ها، عرضه دارو است. اما، چند سالی است که داروخانه ها تا حدودی تغییر کارکرد داده اند و اغلب به سمت فروش محصولات آرایشی و بهداشتی و…، گرایش پیدا کرده اند تا بتوانند سرپا بمانند.

بهانه تعرفه حق فنی داروخانه ها

یکی از بهانه های داروخانه ها که همواره بر سر آن اعتراض دارند، حق فنی داروخانه است که بعضا شاهد چالش هایی پیرامون این موضوع هستیم.

داروساز یا مسئول فنی وظیفه دارد فرآیند ورود و نگهداری دارو را نظارت کند، نسخ را کنترل کند، تداخلات دارویی را چک کند، دستور بزند و اگر توصیه ی اضافی و مشاوره نیاز باشد به بیمار ارائه دهد. این در حالی است که کمتر داروخانه ای چنین وظایفی را به نحو مطلوب انجام می دهد. زیرا، می بینیم که هر آنچه را پزشک برای بیمار تجویز کرده است، تحویل می دهند و اگر صاحب نسخه سئوالی نپرسد، داروساز، مشاوره ای نمی دهد.

در حالی که کیانوش جهانپور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، در همین ارتباط می گوید: مسئول فنی موظف است تا جایی که بیمار نسبت به مصرف دارو آگاهی پیدا کند به او مشاوره بدهد و در قبال نگهداری و تحویل دارو نسبت به بیمار مسئولیت دارد. علاوه بر این در موارد داروهای بدون نسخه، اعم از OTC و BTC تجویز و مشاوره به بیمار را بر عهده دارد.

اما، آنچه را ما از داروساز و مسئول فنی نسبت به بیمار و صاحب نسخ پزشک می بینیم، فقط تحویل دارو و تا حدودی، مشاوره ای در حد اینکه فلان قرص و شربت را طبق دستور پزشک استفاده کند. این در حالی است که طبق قانون، عواقب و عوارض هر گونه اشتباه دارویی که به بیمار آسیب بزند، متوجه مسئول فنی و داروخانه مربوطه است.

شاید بروز چنین مسائلی در داروخانه ها، باعث شد تا وزیر بهداشت، نظام عرضه دارو در برخی داروخانه ها را نامناسب بداند و عنوان کند که در برخی داروخانه ها، تکریم ارباب رجوع بی رنگ و حتی فراموش شده است و برخی از آنها به سمت توسعه موارد آرایشی و بهداشتی رفته اند.

سعید نمکی می گوید: مسئولان داروخانه‌ها باید تکلیف خود را روشن کنند که آیا داروخانه است یا مرکز عرضه لوازم آرایشی و بهداشتی است. چون متاسفانه سود در لوازم آرایشی و بهداشتی است، قسمت داروخانه هر روز کوچک تر می‌شود.

عرضه داروهای قاچاق

یکی دیگر از مشکلاتی که این روزها بیشتر خودنمایی می کند، عرضه داروهای قاچاق در برخی از داروخانه هاست. البته این مشکل، متوجه کلانشهرها و شهرهای بزرگ است که حجم مراجعات آنها زیاد است. زیرا، در شهرهای کوچک کشور، داروخانه ها این توان مالی را ندارند که بخواهند به سمت عرضه داروهای خارج از شبکه پخش دارو بروند.

فروش داروهای گران قیمت که خارج از شبکه رسمی پخش دارو، در برخی از داروخانه ها دیده می شود، از جمله بهانه های این روزهای داروخانه ها برای سرپا ماندن است. این موضوع را خود داروخانه ها نیز با اکراه تایید می کنند و معتقدند که اقتصاد نابسامان داروخانه ها، باعث گرایش به سمت فروش داروهای قاچاق شود.

آفر گرفتن از شرکت های دارویی

یکی دیگر از معضلات داروخانه ها، آفر گرفتن از شرکت های دارویی است که می خواهند به هر نحو ممکن داروهای خود را بفروشند و از همین رو، با دادن امتیازهایی به داروخانه ها، آنها را مجاب می کنند که فقط داروهای شرکت خاص را در اختیار بیمار قرار دهند. در حالی که چنین رویه ای به هیچ وجه، درست نیست و برخی شرکت های دارویی را دچار مشکل می کند.

اجاره داروخانه

آن طور که مسئولان و مدیران سازمان غذا و دارو عنوان می کنند، اجاره داروخانه‌ها طبق قوانین و ضوابط سازمان غذا و دارو خلاف است و اگر ثابت شود داروخانه‌ای اجاره رفته است، به کمیسیون مربوطه ارجاع شده و برخورد جدی با آن صورت می‌گیرد. این در حالی است که خود مسئولان مربوطه هم می دانند که بخاطر سودهای کلان در پشت پرده داروخانه داشتن، اجاره داروخانه اتفاق می افتد و البته چنین مشکلاتی متوجه کلانشهرهای کشور است که حجم بالایی در مراجعات را دارند.

بحران مالی داروخانه ها

حجم زیادی از مبادلات مالی داروخانه ها با بیمه های تامین اجتماعی و بیمه سلامت و سایر بیمه های تکمیلی صورت می گیرد و شاید، مهم ترین مشکل پیش روی داروخانه ها در تامین هزینه ها، عدم پرداخت به موقع مطالبات آنها از سوی دو سازمان بزرگ بیمه ای در کشور است. گلایه ای که داروخانه ها همواره آن را با خود دارند و بعضا با تزریق های چند وقت به چند وقت از سوی بیمه ها، فروکش می کند. آنچه مسلم است، اقتصاد داروخانه متکی به نقدینگی است که می بایست برای تهیه دارو داشته باشند و اغلب داروخانه ها، این نقدینگی را تنها از طریق نسخه بیماران تامین می کنند. در نتیجه، وقتی بیمه ها در موعد مقرر مطالبات داروخانه ها را پرداخت نکنند، در نتیجه آن داروخانه با مشکلات عدیده مالی مواجه می شود که باعث می گردد به سمت و سوی فروش محصولات آرایشی و بهداشتی و برخی کالاهای دیگر گرایش پیدا کنند.