خط و نشان عربستان برای ایران
در حالی که نماینده ایران در اوپک، از امکان برگزاری اجلاس اضطراری اوپک در واکنش به ادعای عربستان خبر داده است، برخی کارشناسان معتقدند در چنین شرایطی باید درخواست برگزاری اجلاس سران ارائه شود.
به گزارش مهر، به هنوز یک هفته از پایان اجلاس ۱۷۴ اوپک و تمدید سهمیه بندی اوپک نگذشته است که شرکت آرامکوی عربستان اعلام کرده به زودی، تولید نفت خود را با افزایش دو میلیون بشکه‌ای، به ۱۲ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد. این ادعای عربستان که بر خلاف تعهدات خود در سازمان کشورهای صادرکننده نفت است، واکنش حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک را در بر داشته و وی به رویترز گفته که این اقدام عربستان، تمسخر اوپک است.
در عین حال خبرگزاری رویترز به نقل از منابع داخلی عربستان گزارش داده که دولت این کشور تهدید کرده که اگر رقیب‌اش ایران، تولید نفت خود را محدود نکند، این کشور به افزایش قابل‌توجه تولید نفت دست خواهد زد. در این باره کاظم پور اردبیلی گفته است : بیانیه اوپک در آخرین نشست خود، به هیچ عضوی اجازه نداده است که بیش از سهمیه خود، نفت تولید کند، بلکه همه را موظف به پایبندی ۱۰۰ درصدی به توافق کرده است. هیچ کس اجازه ندارد توافق ما را نقض کند. اگر چنین شود، به این معنا است که وزارت خارجه آمریکا، اوپک را اداره می‌کند.
وی عنوان کرده است که اگر معلوم شود این توافق نقض شده است، محمد بارکیندو، دبیر کل اوپک می‌تواند یک نشست فوق‌العاده برگزار کند.
فریدون برکشلی، رئیس دفتر مطالعات انرژی وین نیز با اشاره به شرایط احتمالی برگزاری اجلاس اضطراری گفت: برای برگزاری این نشست، از میان پنج عضو موسس اوپک باید حداقل سه عضو موسس این سازمان از رئیس جاری اجلاس اوپک چنین درخواستی کنند. این از اختیارات اعضای موسس اوپک است و کشوری که می خواهد درخواست اجلاس اضطراری کند، باید دو کشور موسس دیگر را هم با خود همراه کند.
وی با بیان اینکه در دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ ، گاها اوپک هر ماه یکبار یک اجلاس اضطراری برگزار می کرد، گفت: در آن دوران وضعیت بازار نامتعادل و مخدوش بوده و امکان برنامه ریزی و تنظیم بودجه را از اعضاء اوپک گرفته بود. مصرف کنندگان نیز از تشنج بازار جهانی نفت رنج می‌بردند.جنگ و کشمکش های مرزی در خاورمیانه و شرایط سیاسی کشورهای عضو اوپک موجب می شد جلسات اضطراری زیادی برگزار شود. ضمن اینکه طول مدت جلسات نیز گاها، دو تا سه هفته به درازا می کشید، ولی امروز جز جلسات عادی تابستانی و زمستانی، اجلاس وزارتی دیگری برگزار نمی شود.
این کارشناس ارشد حوزه بین الملل نفت اضافه کرد: البته در این ایام، بیشتر وزرای نفت به دلیل عدم برخورداری از امکانات ارتباطاتی، مجبور بودند در اجلاس شرکت کنند که این اجبار امروز دیگر وجود ندارد و وزرای نفت به صورت مرتب، با یکدیگر تماس دارند.
وی با بیان اینکه سطح وزرای اوپک نسبت به گذشته تنزل پیدا کرده است، گفت: در دهه های نه چندان دور، وزرای اوپک قدرتمند ترین وزرای کابینه های خود بودند که در جلسات اوپک شرکت می کردند و البته شم ژئوپلتیک و استراتژیک داشتند؛ به نحوی که آنها بعضا به حدی قدرتمند بودند که گاهی قدرتشان از وزیر امور خارجه و رئیس جمهورشان بالاتر بود. در این میان می توان از افرادی مانند ذکی یمانی، شیخ علی خلیفه و یا بلقاسم نبی وزیر نفت وقت الجزایر یاد کرد. در حالی که امروز چنین نیست و وزرای عضو، بیشتر دنبال مسائل اقتصادی جاری و سطح قیمت ها هستند.
برکشلی درباره پیشنهاد ایران گفت: پیش از لابی با کشورهای موثر عضو اوپک، باید نقشه راه و دستور کار اجلاس مشخص شود که در این رابطه، ایران باید با ونزوئلا و عراق، رایزنی هایش را انجام دهد؛ ضمن اینکه عربستان سال ها است که ادعای تولید ۱۲ میلیون بشکه در روز را دارد؛ ولی تا کنون کسی این میزان تولید را در هیچ دوره ای از عربستان ندیده است!
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین توضیح داد: امروز رسانه های دنیا، به عمد روی بخش عرضه تمرکز کرده اند و به اصطلاح بازار را «عرضه زده» معرفی می کنند؛ در حالی که هم اکنون، اوپک ۷۰۰ هزار بشکه کمتر از سهمیه‌های اختصاص یافته در ٢٠١٥ تولید می کند و تقاضا هم به حدی است که اگر تولید نفت جهان یک میلیون بشکه هم افزایش یابد، اتفاق خاصی رخ ندهد.
وی تصریح کرد:نگرانی زیادی روی تحریم های ترامپ ندارم؛ زیرا ظرف تقاضای جهانی نفت، این اطمینان را می دهد که مشکلی پیش نخواهد آمد و حذف ایران با وجود افزایش تولید سایر کشورها، شدنی نیست.
برکشلی ادامه داد: در شرایط امروز که کشورهای عضو اوپک دارای مشکلات سیاسی هستند، بهترین راهکار برای پایان دادن به وضعیت فعلی اوپک، برگزاری اجلاس سران اوپک است که تا کنون سه بار صورت گرفته است. این اجلاس می تواند حاکمان کشورهای نفتی را در کنار هم قرار دهد و حتی ایران و عربستان را نیز هماهنگ کند. این دو کشور گرچه رقیب و دشمن هم هستند؛ اما هر دو می دانند این شرایط نه به سود آنها است و نه به سود اوپک؛ بنابراین به نظر می‌رسد آنها هم آمادگی دارند به این اجلاس سران بیایند و مذاکره صورت بگیرد.
او با بیان اینکه آخرین اجلاس سران در ریاض و دوره ریاست جمهوری محموداحمدی نژاد برگزار شد، گفت: نتایج آن اجلاس هر چه که بود موجب نزدیکی کشورهای عضو اوپک شد؛ موضوعی که امروز درد اوپک است؛ چراکه کشورها از هم فاصله گرفته و به یک رقابت مخرب روی آورده اند.
