خطیب‌زاده: پیشرفت‌های خوبی در وین حاصل شده، ولی موضوعات کلیدی باقی مانده است
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی که به صورت حضوری برگزار شد، ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدا رحلت حضرت امام خمینی (ره) را تسلیت گفت.
خطیب‌زاده اعلام کرد که رایزنی‌ها در وین در چارچوب کمیسیون مشترک برجام ادامه دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه به سفر هفته گذشته محمدجواد ظریف به جمهوری آذربایجان و ارمنستان اشاره کرد.
وی به سفر معاون نخست‌وزیر و وزیر دارایی عراق به ایران در روز شنبه و همچنین سفر دیروز (یکشنبه) معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان به تهران نیز اشاره کرد و افزود: امروز میزبان وزیر کشور تاجیکستان در سفر به ایران خواهیم بود.
* مذاکرات در وین پیشرفت‌های خوب و قابل توجهی در هر سه کارگروه داشته، ولی موضوعات کلیدی باقیمانده
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین و این‌که هنوز برنامه‌ای برای دور ششم وجود ندارد و این‌که چقدر احتمال دارد این دور پایانی باشد؟ اظهار داشت: موضع جمهوری اسلامی ایران را قبلا گفته‌ام. ما مذاکرات و گفتگو‌هایی که در وین انجام می‌دهیم با دقت و وسواسی که لازم است جلو می‌بریم. هر دوری می‌توانسته دور آخر باشد، ولی، چون برخی موضوعات باقیمانده به دور بعدی کشیده شده است.
وی بیان کرد: اگر موضوعات کلیدی باقیمانده حل شود می‌تواند دور آخر باشد، ولی اگر چنین نباشد ادامه می‌یابد. مذاکرات در وین پیشرفت‌های خوب و قابل توجهی در هر سه کارگروه داشته، ولی موضوعات کلیدی باقیمانده است. این موضوعات هم باید با دقت صورت بگیرد.
خطیب‌زاده درباره لغو تحریم‌ها از سوی آمریکا مکانیسمی برای راستی آزمایی دیده شده؟ ادامه داد: همه تحریم‌های برجامی آمریکا باید مرتفع شود. راستی آزمایی صورت بگیرد و این راستی آزمایی در فرمول‌های مورد بحث در وین صورت می‌گیرد و بعد ایران اقدامات جبرانی خود را به عقب برخواهد گرداند.
وی درباره سفر معاون نخست‌وزیر عراق هم گفت: این سفر متمرکز بر اسناد بالادستی بوده و با آقای دژپسند ملاقات‌ها انجام شد. درباره روابط تجاری و تأدیه بدهی‌های عراق به ایران و صادرات برق و گاز ایران به عراق و آمادگی ایران برای ادامه صادرات بحث و توافق شد و اطمینان داده شد اگر عراق اقدامات موثری در راستای تأدیه بدهی خود انجام دهد، این روند ادامه می‌یابد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره صدور مجوز برای انتقال ۱۲۵ میلیون دلار از منابع ارزی ایران در عراق به بانک سوئیس اظهار داشت: میزان بدهی عراق به ایران روشن است. همه آمار‌ها در اختیار بانک مرکزی است و باید جزییات از بانک مرکزی پرسیده شود. این گفتگو‌ها در تهران و بغداد صورت گرفته است و یکی از موضوعات در سفر شنبه همین بوده است و این موضوع در دست پیگیری است.
* هیچ کشوری نمی‌تواند به حق ایران مبنی بر حضور در آب‌های بین‌المللی تعدی کند
وی درباره خبر منتشر شده مبنی بر این‌که دو ناو ایرانی به مقصد ونزوئلا در حال حرکت هستند و تهدید آمریکا در این خصوص نیز اظهار داشت: ایران همواره در آب‌های بین‌المللی حضور دارد و این حق را براساس حقوق بین‌الملل دارد و می‌تواند در آب‌های بین‌المللی حضور داشته باشد. هیچ کشوری نمی‌تواند به این حق تعدی کند. هشدار می‌دهم که هیچ کسی اشتباه محاسباتی نکند. آنها‌یی که در خانه‌های شیشه‌ای نشستند مراقب باشند.
* نسل کشی در کانادا
کشف گور دسته‌جمعی در کانادا سؤال دیگری بود که از سخنگوی وزارت خارجه درباره آن در این نشست سؤال شد و خطیب‌زاده در این خصوص گفت: یک تراژدی بزرگ انسانی در سابقه کانادا وجود دارد که هیچ اسمی نمی‌توان گذاشت جز نسل کشی، نسل کشی بر علیه ساکنان و بومی این کشور. جای تأسف دارد که کشوری که سعی دارد خود را پشت نقاب بشردوستانه پنهان کند در سابقه خود چنین روز‌های ننگینی داشته است. همه این‌ها شرم تاریخی برای کاناداست. با جامعه بومی کانادا ابراز همدردی می‌کنم و دولت کانادا به خاطرش باشد هر وقت خواست ژست حقوق بشری بگیرد یادش باشد که در سرزمین خود چنین اقداماتی را صورت داده است.
* از زمان کلینتون نفتی از ایران خریداری نشده
سخنگوی وزارت خارجه درباره خرید نفت آمریکا از ایران اظهار داشت: از زمان کلینتون نفتی از ایران خریداری نشده است. شاید منظورشان موضوع دیگری باشد که الان جزییاتی ندارم و اظهارنظر نمی‌توانم بکنم.
خطیب‌زاده درباره برگزاری انتخابات در خارج از کشور نیز گفت: وزارت خارجه یک ستادی در داخل وزارت خارجه دارد که معاون کنسولی مسئولیت این ستاد را دارد. مسئولیت برگزاری انتخابات در خارج از کشور با وزارت امور خارجه است. دیروز نشستی در این خصوص در وزارت خارجه برگزار شد. سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌ها دستورالعمل‌های لازم را گرفته‌اند.
وی افزود: وزارت خارجه مثل همیشه امید دارد با تمهیدات اندیشیده شده شاهد حضور گسترده و گرم مردم بزرگ ایران و هموطنان در کشور‌های مختلف باشیم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره دستگیری یک گردشگر فرانسوی نیز اظهار داشت: جزییات را ندارم و باید بپرسم.
* هیچ بن بستی در مذاکرات وین وجود نداشته
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره مذاکرات در وین گفت: هیچ بن بستی در مذاکرات وین وجود نداشته و مذاکرات به نقاط کلیدی رسیده و مسائل کلیدی باید تصمیم گیری شود و این هم دقت و وسواس و زمان خودش را لازم دارد. نه اجازه می‌دهیم گفتگو‌ها فرسایشی شود و نه تعجیل داریم. ملاک ما تامین منافع عالیه مردم و نظام است. تیم ما دستورالعمل‌ها از مرکز را طابق النعل بالنعل انجام می‌دهد. آمریکا باید تصمیم بگیرد که یا میراث شکست خورده ترامپ را ادامه دهد از یا صفحه را ورق بزند و به تعهدات خود ذیل برجام برگردد و اگر چنین شود پاسخ ایران اجرای کامل برجام است.
وی تصریح کرد: برجام همان چیزی که نوشته شده نه بیشتر نه کمتر.
* سند‌های راهبردی سند‌های این دولت و آن دولت نیستند
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه ایران به افغانستان و سرنوشت سند جامع همکاری بین ایران و افغانستان نیز اظهار داشت: البته رایزنی‌های ما با دوستان در افغانستان محدود به این سفر نیست و نماینده ویژه ایران در امور افغانستان در دو هفته گذشته سفر خوبی به افغانستان داشت و رایزنی‌هایی را صورت داد و سفر مدیرکل آسیای جنوبی نیز در ادامه همین رایزنی‌ها بوده و تمرکز هم تنها بر سند جامع راهبردی نیست.
وی افزود: آینده افغانستان و شکوفایی این کشور و صلح و ثبات در افغانستان همواره تمرکز اصلی رایزنی‌های ما بوده است. درباره سند راهبردی همکاری‌های دو کشور ۹۹ درصد آن مدت‌هاست آماده است، یکی دو موضوع است که دولت افغانستان هنوز تصمیم خود را اعلام نکرده است. برداشت ما این نیست که اراده در کابل وجود ندارد و حتما باید اجماعی در داخل افغانستان صورت بگیرد. سند‌های راهبردی سند‌های این دولت و آن دولت نیستند. جمهوری اسلامی افغانستان مطمئنا از مسیر امضای چنین توافقنامه‌ها و سند‌هایی تقویت خواهد شد.
* گفتگو‌ها با عربستان همچنان ادامه دارد/ توافقات اولیه مثبت درباره حج
وی همچنین درباره گفتگو‌های ایران و عربستان و این‌که امسال اعزام حجاج را خواهیم داشت، با بیان این‌که هیچ وقت مرسوم نیست که گفتگو‌ها در فضای عمومی ادامه یابد، اظهار داشت: اجازه دهید جزییات گفتگو‌ها در بین گفتگو کنندگان تا زمانی که به نتیجه برسد، بماند.
خطیب‌زاده با بیان این‌که گفتگو‌ها با عربستان همچنان ادامه دارد و افزود: این گفتگو‌ها در فضای مناسبی ادامه داشته و امیدواریم این گفتگو‌ها به فهم مشترکی بین ایران و عربستان برسد.
وی خاطرنشان کرد: در مورد حج هم رایزنی‌های گسترده‌ای صورت گرفته که بتوانیم این موضوع را امسال داشته باشیم. توافقات اولیه صورت گرفته که مثبت بوده است.
سخنگوی وزارت خارجه اظهار داشت که گفتگو‌های وین هیچ ارتباطی با مسائل دیگر از جمله زندانیان ندارد. برای ایران آزادی افرادی که به ناحق و غیرقانونی و به بهانه‌های واهی در زندان‌های آمریکا هستند، اولویت قطعی بوده است.
وی گفت: اگر دولت آمریکا این موضوع انسانی را تسهیل کند، فضای بهتری حتی برای گفتگو‌ها در وین ایجاد می‌کند. این همواره در دستورکار ما بوده است و اگر شرایط فراهم شود ذره‌ای تردید نخواهیم کرد که اتباع خود را از دست بی عدالتی‌ها نجات دهیم.
* قطعا در برخی موضوعات کلیدی باید تصمیمات جدی گرفته شود
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره این‌که شما گفتید بن بستی در مذاکرات وین نیست، آیا به این معناست که آمریکا پذیرفته همه تحریم‌ها از جمله دوران ترامپ، تروریسم و حقوق بشری را لغو کند؟ افزود: موضع ایران این است که تمامی تحریم‌های دولت ترامپ بر ضد ایران اعمال کرده همه با هدف محروم کردن ایران از منافع برجامی و با هدف از بین بردن برجام بوده و با روح و کلام مندرج در برجام در تناقض قطعی است.
وی خاطرنشان کرد: نظر تیم مذاکره کننده آمریکا که از طریق کمیسیون مشترک به ما منتقل شده، این است که در برخی از این موضوعات نظرات آن‌ها این نیست. ما نظرات خود را قاطع و روشن گفتیم. قطعا در برخی موضوعات کلیدی باید تصمیمات جدی گرفته شود. فکر می‌کنم ما در آن نقطه هستیم که باید تصمیمات مشخصی درباره برخی موضوعات گرفته شود.
* آزادی کشتی ایرانی در اندونزی
وی درباره آزادی کشتی ایرانی در اندونزی هم گفت: این امر صورت گرفته است. از روز اول وزارت خارجه و بخش‌های مختلف آن در کنار خدمه و کاپیتان کشتی بود و کلیه دسترسی‌های کنسولی و مشاوره‌های حقوقی توسط سفارت ایران در جاکارتا و از طریق وزارت خارجه در اختیار مجموعه کشتی و کاپیتان کشتی قرار گرفت. وکیل کار‌ها را پیگیری می‌کرد و کار‌ها توسط وزارت خارجه پیگیری می‌شد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: از روز اول تا روز آخر وزارت خارجه نقش داشت و بار‌ها با سفیر اندونزی ملاقات شد و سفر ظریف همراه با پیام رئیس جمهور در خصوص ارتقای روابط دوجانبه بود، ولی در این زمینه هم گفتگو‌هایی شد. حل و فصل این موضوع در بستر دوستانه روابط ایران و اندونزی طبیعی بود، البته دادگاه هم عمده اتهامات کشتی را وارد ندانست و بخشی را هم که پذیرفت بخشی بود که دادگاه صالحه اندونزی نشان داد در بستر قضایی بی طرفانه این موضوع حل و فصل شده است.
وی گفت: همه بدانند که ایران در خصوص دریانوردی و حقوق بین‌الملل بسیار دقیق است و این دقت و وسواس را در خصوص دوستانمان بیشتر داشتیم.
* درباره موضوعاتی که در داخل عراق است اظهارنظر خاصی نمی‌کنیم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره انتخابات پیش رو در عراق و دستگیری یکی از سران الحشدالشعبی نیز اظهار داشت: روابط ایران و عراق تاریخی و پر از ابعاد روشن و چند لایه است، ما همواره همه را در داخل عراق دعوت کردیم که در چارچوب سازوکار‌های عراقی به حل و فصل اختلافات خودشان بپردازند. قطعا درباره موضوعاتی که در داخل عراق است اظهارنظر خاصی نمی‌کنیم و همیشه از همه توان خود استفاده کردیم که عراق هر روز بیش از پیش در حال ثبات، امنیت و آرامش قرار داشته باشد.
* از حقوق ملت ایران کوتاه نخواهیم آمد
خبرنگار با اشاره به اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا مبنی بر این‌که تحریم‌هایی را بررسی می‌کنیم که رفع آن‌ها برای از سرگیری احیای برجام مناسب است، گفت: این‌که آمریکا و مقاماتش چه عنوان می‌کنند به خودشان مربوط است، ولی ما از حقوق ملت ایران کوتاه نخواهیم آمد. برجام نه بیشتر و نه کمتر باید عینا اجرا شود درباره برجام جدید هم هیچ وقت گفت‌وگویی نبوده است و مذاکره جدیدی با آمریکا نداشتیم.
* برجام ۲۰۱۵ تنها انتخاب و راه‌حل روی میز
خبرنگار به اظهارنظر آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا مبنی بر این‌که به دنبال تقویت و طولانی کردن برجام هستیم تا فعالیت‌های ثبات زای ایران در منطقه، اشاعه تسلیحات و … را شامل شود و نظر سخنگوی وزارت خارجه را جویا شد که وی گفت: به جای این‌که سعی کنند دشمن قسم خورده برجام را راضی کنند، بهتر است به تعهدات خودشان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام برگردند. تنها انتخاب و راه‌حلی که بر روی میز وجود دارد برجام و برجامی است که در سال ۲۰۱۵ امضا شده است و این بهترین چیزی است که دولت فعلی آمریکا می‌تواند به آن فکر کند.
وی گفت: اگر قرار باشد موضوعات دیگری حتی درباره آن فکر هم شود، لیست بلندبالایی از اقدامات مخرب آمریکا و متحدانش در منطقه وجود دارد که اگر آمریکا آماده است درباره آن‌ها گفتگو کند، قطعا لیست اقداماتش فراوان است.
* دستاورد‌های سفر ظریف به باکو و ایروان
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص سفر ظریف به باکو و ایروان هم گفت: تحولات در مرز ایران و در منطقه قفقاز از اهمیت ویژه‌ای برای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است.
وی افزود: سفر آقای دکتر ظریف به این دو کشور در ادامه رایزنی‌های قبلی صورت گرفته و به طور ویژه متمرکز بر دو موضوع است یکی ادامه صلح و ثبات و پیگیری توافقات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان و همچنین تمرکز بر گسترش روابط اقتصادی و تجاری ایران با این دو کشور.
خطیب‌زاده گفت: ایران به عنوان کشوری که همواره بهترین روابط را با این پایتخت‌ها داشته است و شاید جزو معدود کشور‌هایی است که به این پایتخت‌ها دسترسی یکسانی دارد، تلاش می‌کند فضایی را برای تفاهم ایجاد کند، چه دوجانبه و چه سه جانبه و چه فرمول‌هایی که همواره بحث شده است.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: در سفر آقای ظریف با مقامات آذری و ارمنی تمامی این مباحث بحث شده و جزییات تحولات و برخی نگرانی‌هایی که بعد از اتفاقات دو هفته گذشته پیش آمده بود، بحث شده است. درباره سد مشترکی که هست، پروژه‌های مشترکی که قرار است پیگیری شود و همچنین راه‌های ترانزیت بحث شد، در سفر معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان نیز همین موضوعات به صورت ریز با تمرکز بر پروژه‌های اقتصادی و ترانزیتی بین دو‌کشور پیگیری شد.
منبع: فارس
