خداحافظی شهردار ۱۲ ساله تهران از بهشت
امروز محمدباقر قالیباف رکورددار طولانی ترین شهردار تهران، کلید بهشت را به مدیران جدید تحویل داد.
قرار نبود شهردار تهران شود. اما با رفتن شهردار تهران به خیابان پاستور، در یک رأی‌گیری بی‌حاشیه، بدون آن که با گزینه دیگری رقابت کند، کلیددار پایتخت می‌شود. از ساختمان شورای شهر تهران به نمازخانه شهرداری تهران می‌رود و نماز می‌خواند و به همین سادگی بیش از یک دهه فعالیت محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران کلید می‌خورد.
اما باقی ماندن او در شهرداری تهران به این سادگی و بی‌حاشیه نبود. او در این سال ها همیشه زیر ذربین رسانه ها بود. در شورای سوم او برای ماندن با نادر شریعتمداری، حسن بیادی، رسول خادم رقابت کرد که در نخستین رأی‌گیری شریعتمداری و بیادی از رقابت کنار گذاشته شدند.
انتخاب میان رسول خادم و محمدباقر قالیباف، انتخاب آرام با نتیجه مشخص نبود. در حالی که قرار بود در جلسه صبح شورا، رأی‌گیری برای انتخاب شهردار انجام شود، این اتفاق نیفتاد و بعد از تنفسی چند ساعته و در جلسه عصرگاهی، خادم از رقیب خود شکست خورد.
اما انتخاب قالیباف در شورای چهارم به عنوان شهردار بیش از دو دوره پیش، حساس و نفس‌گیر بود. در شورای ۳۱ نفره چهارم، دیگر اصلاح‌طلبان در اقلیت نبودند و با ۱۴ رای (قبل از خروج راستگو از حلقه اصلاح طلبان) تقریبا با اصولگرایان هم وزن بودند. رقیب او محسن هاشمی، مدیرعامل قبلی شرکت مترو بود که ناگهانی و بعد از افزایش چالش ها میان دولت و شهرداری، با استعفای قدیمی او موافقت شد. در نخستین رأی‌گیری، آرای قالیباف و هاشمی ۱۵، ۱۵ برابر شد با یک رأی سفید. اما در دومین رأی‌گیری نتیجه با ۱۷ رأی (با رأی الهه راستگو و احمد دنیامالی) به نفع قالیباف تمام شد.
۱۱ سال حاشیه
دوران مدیریت طولانی مدت وی بر شهرداری تهران همیشه پرحاشیه بوده در شورای سوم، این حاشیه‌ها کمتر رسانه‌ای می‌شد اما در شورای چهارم با ۳۱ عضو، همیشه منبعی برای خروج اطلاعات پیدا می‌شد.
اگر در شورای سوم، طرفداران رقیب انتخاباتی او در سال ۸۴ و رییس‌جمهور وقت منتقدان عملکرد وی بودند، در شورای چهارم منتقدان هم از دوستان سابق، مدیران دولت گذشته و تعداد اندکی از اصلاح طلبان شورا بودند.
سونامی تغییرات مدیران
در یک دهه‌ای که محمدباقر قالیباف شهردار تهران بوده، هر رفت و آمدی در شهرداری خبرساز شده است. شیوه منحصر به فرد او در اعمال تغییرات، سبب شده است که همیشه جابه‌جایی‌ها در شهرداری تهران حاشیه‌ساز باشد. شاید به همین دلیل، تیتر همیشگی جابه جایی‌ها در شهرداری، سونامی تغییرات یا خانه تکانی در شهرداری است.
برخی معاونت‌ها رکورددار تغییرات بودند و برخی کم‌ترین جابه‌جایی را داشته‌اند. معاونت شهرسازی و معماری بیشترین تغییر معاون را داشته است. معاونت امور اجتماعی هم در این سال ها ۴ بار تغییر کرد. کم‌ترین تغییر در شهرداری تهران در معاونت امور هماهنگی و امور مناطق رخ داده است. فرهاد یعقوبی و عیسی شریفی در این سال ها در این پست همراه قالیباف بوده اند.
یکی از مهم‌ترین معاونت‌های شهرداری تهران معاونت خدمات شهری و محیط زیست است. معاونتی که ویترین شهر را در دست دارد. از پاکیزگی تا زیبایی شهر، در زمان بارندگی و برف، مردم مستقیم با این معاونت در ارتباط هستند. نخستین معاون خدمات شهری مسعود کرباسیان بود که او از سال ۸۴ تا ۸۸ این سمت را در شهرداری تهران بر عهده داشت. پس از او حسین کلخورانی به این معاونت آمد. او تا سال ۹۰ عهده‌دار این مسئولیت بود تا سال ۹۰ که مجتبی عبداللهی از شهرداری منطقه ۲۰ به این معاونت آمد و تا سال ۹۵ که جای خود را به مجتبی یزدانی شهردار منطقه یک بدهد، در این معاونت باقی ماند.
معاونت آرام حمل و نقل نیز ۳ سبک مدیریت را تجربه کرده است. مهرداد تقی‌زاده از سال ۸۴ تا ۸۷ و سید جعفر تشکری هاشمی از سال ۸۷ تا ۹۵ و مازیار حسینی.
معاونت مالی و اقتصادی شهر تهران یکی از کم‌ترین تغییرات شهرداری را به خود اختصاص داده است. از سال ۸۴ تا ۹۳ حسین پورزرندی عهده‌دار این مسئولیت بود. بعد از وی سید دادوش هاشمی به این سمت برگزیده شد و آخرین معاون قالیباف در این سمت قدرت الله گودرزی بود.
معاونت فنی و عمران نیز تاکنون ۳ معاون داشته است؛ احمد دنیامالی از سال ۸۴ تا ۸۸، مازیار حسینی از سال ۸۸ تا ۹۴ و علیرضا جاوید از سال ۹۴ سکانداران این معاونت بودند. در زمان دنیامالی تونل وحید احداث شد و در زمان حسینی تونل نیایش و بزرگراه طبقاتی صدر.
معاونین برنامه‌ریزی شهردار تهران نیز از سال ۸۴ تا ۸۶ حسین کلحورانی، مهدی واعظ‌مهدوی، از سال ۸۶ تا ۸۸، محمود عسکری‌آزاد، ۸۸ تا ۸۹، سیدمناف هاشمی از سال ۸۹ تا ۹۲، محمودصلاحی احمدآبادی از سال ۹۲ تا ۹۴ و ناصر امانی از سال ۹۴ تاکنون بودند.
همه خدمات آقای شهردار
تهران در این سال‌ها تغییر زیادی کرده است. از ساده‌ترین و اصلی‌ترین وظیفه شهرداری که نظافت است تا تونل‌ها و شکل و شمایل اتوبوس‌ها. اگر روزگاری با وانت زباله های شهر را جمع آوری می کردند، سال ها است جمع آوری و انتقال زباله به صورت مکانیزه و با تجهیزات روز انجام می شود. اگر روزگاری سوار اتوبوسهای دوطبقه
در دوران قالیباف تهران هر روز چهره اش با روز گذشته متفاوت بود. برخی این تغییرات پرشتاب را برگ برنده آقای شهردار می دانند و برخی معتقدند این تغییرات برای تهران و تهرانی ها بسیار گران تمام شده است
فرسوده می شدیم یا اتوبوس های تک کابین آخرین اتوبوس هایی بود که وارد تهران شده بود در این دوره اتوبوس های سرخ رنگ دو کابینی به تهران آمد که در روزهای تابستانی خنک بود و در روزهای زمستانی گرم. سرعت اتوبوس های نیز از گذشته تندتر شده بود.
در دوران قالیباف تهران هر روز چهره اش با روز گذشته متفاوت بود. برخی این تغییرات پرشتاب را برگ برنده آقای شهردار می دانند و برخی معتقدند این تغییرات برای تهران و تهرانی ها بسیار گران تمام شده است و بهای این تغییرات را فروش سرمایه های شهر می دانستند. منتقدان معتقد بودند منابع درآمدی شهر پیش خور شده است.
اگر طرفداران شهردار تهران به بزرگراه دوطبقه صدر افتخار می کنند و آن را برگ برنده ای برای تهران می دانند، منتقدان به عملکرد وی معتقدند هزینه های صدر در تهران باید صرف ساخت مترو می شد.
شهردار تهران توسعه مترو را برگ برنده خود در کارنامه کاری اش می داند و بارها در سخنرانی هایی کارنامه کاری خود در این حوزه را با کل تاریخ شهرداری تهران مقایسه کرده است. اما باز هم این تلاش ها به چشم منتقدان نیامده و معتقدند وی در ساخت مترو از برنامه های پیش بینی شده عقب تر است.
تونل سازی یکی دیگر از اتفاقاتی است که در زمان مدیریت قالیباف رونق گرفت، حتی پروژه طولانی مدت تونل رسالت هم در زمان مدیریت قالیباف به سر انجام رسید. اما تونل ها بیش از آن که برای قالیباف سود تبلیغاتی داشته باشند به دلیل برخی مشکلات حاشیه ساز شدند.
در خصوص پیاده راه سازی نیز با وجود آن که قالیباف علاقه داشت انقلاب پیاده راه سازی در شهر تهران در دوران مدیریت وی به راه بیفتد به دلیل نارضایتی هایی که در پروژه ۱۷ شهریور به وجود آمد، متوقف شد.
احمد دنیامالی یکی از مدیران سابق قالیباف و اعضای شورای چهارم درباره قالیباف می گوید: آقای قالیباف برای شهر تهران بسیار زحمت کشیده است اما به معنای این
آقای قالیباف شهردار موفقی بوده و کار خوبی برای تهران کرده است. او در کنار توجه به توسعه حمل و نقل عمومی در حوزه اجتمای هم اقدامات خوبی کرده است
نیست که نقدی بر وی وارد نباشد. اگر با خود او هم صحبت کنید شاید آسیب‌شناسی‌ای که خودش از مجموعه مدیریتی شهر تهران دارد، بیش از دیگر منتقدان باشد منتها ما اگر بخواهیم در مورد آدم‌ها قضاوت کنیم باید برآیند آنها را قضاوت کنیم؛ حتما آدم‌ها براساس نوع شخصیت شان و نوع رفتار مدیریتی‌شان و براساس تعداد کارهایی که تولید می‌کنند می‌توانند اشتباهات بیشتری داشته باشد. اگر قرار باشد که من در روز، ۱۰ کار تولید می‌کنم، در آن دوسه اشکال خواهد بود اما اگر قرار باشد در یک روز ۱۰۰ کار تولید کنم، حتما این اشتباهات از ۳ اشتباه به ۷،۸ اشتباه می‌رسد. طبیعتا این فراوانی را ما نمی‌بینیم، ما باید به موضوعات به‌طور نسبی نگاه کنیم. من اعتقاد دارم که آقای قالیباف شهردار موفقی بوده و کار خوبی برای تهران کرده است. او در کنار توجه به توسعه حمل و نقل عمومی در حوزه اجتمای هم اقدامات خوبی کرده است.
به گفته او برعکس تصوری که خیلی‌ها از آقای قالیباف دارند که یک آدم نظامی است، آقای قالیباف آدم خیلی لطیفی است و آدمی است که من اشک‌هایش را زیاد دیده ام. در مورد موضوعاتی مثل فقر، بدسرپرستی و مسائلی که در جامعه رخ می‌دهد، ایشان کاملا آدم احساسی است.
خصلت بچه‌های جنگ و جهاد اساسا نرمی و تواضع در برابر مردم است. هر کسی از این قاعده خارج بشود چه دنیامالی باشد، چه آقای قالیباف؛ قطعا در این حوزه تعریف نمی‌شود. آنهایی که بچه‌های جنگ هستند، آنها در مقابل آدم‌های قدرتمند و آدم‌هایی که می‌خواهند حرف زور بزنند، محکم می‌ایستند. ولی به‌شدت در مقابل فرودستان فروتن هستند.
دنیا مالی اضافه می کند: برخلاف دیگران معتقد نیستم محبوبیت آقای قالیباف در این سال ها کم شده باشد. من یک روز به او گفتم که آقای قالیباف! تو شهرداری را ول کن برو، سه ماه دیگر ببین در مورد شما چه می‌گویند. ما ملتی هستیم که وقتی یک کسی را داریم کهواقعا تمام زندگی‌اش را برای شهر گذاشته، همه‌اش نقاط منفی‌اش را می‌بینیم. وقتی از دستش می‌دهیم، بعد شروع می‌کنیم به تعریف از وی مخصوصا اگر کس دیگری بیاید با آن مقایسه می‌کنیم می‌گوییم آقا! این کجا، آن کجا…
یکی از انتقادهای اصلی به شهرداری تهران کسب درآمد از محل صدور انواع عوارض ساختمانی است. پژمان پشمچی زاده معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران می گوید: منبع اصلی درآمدهای شهرداری، ساخت‌وساز نبوده است اما باید این موضوع را بپذیریم که در همه شهرها هنوز اتکاء به درآمدهای حاصل از ساخت‌وساز زیاد است.
نکته مهم آن است که اگرچه همچنان بخشی از درآمد شهرداری به درآمدهای حاصل از ساخت وساز وابسته است اما اتکای درآمدی طی سال های اخیر نسبت به دوره های گذشته کم تر شده است از این نظر کارنامه مدیریت شهری قابل‌دفاع است
او ادامه می دهد: نکته مهم آن است که اگرچه همچنان بخشی از درآمد شهرداری به درآمدهای حاصل از ساخت وساز وابسته است اما اتکای درآمدی طی سال های اخیر نسبت به دوره های گذشته کم تر شده است از این نظر کارنامه مدیریت شهری قابل‌دفاع است.
در دوره مدیریت شهری اخیر، پایتخت دارای سند توسعه شهری شد
معاون شهردار تهران با بیان این که بخشی از نقدهای وارد شده به مدیریت شهری تهران سیاسی است اما انتقادهایی که جنبه فنی و پشتوانه علمی داشته باشد می پذیریم، می گوید: این نکته را هم باید یادآوری کنیم که در دوره مدیریت شهری اخیر، پایتخت دارای سند توسعه شهری شد. دارا بودن این سند از آنجا اهمیت پیدا می کند که طی این همین دوره اسناد توسعه ملی ارتباط محکمی با اسناد توسعه شهری ندارد؛ بنابراین اینکه مدیریت شهری همت کرد و شهر تهران دارای طرح جامع و طرح تفصیلی شد، یکی از نقاط قوت کارنامه مدیریت شهری اخیر است.
به اعتقاد او شاید مغایرت هایی در ساخت و سازهای انجام شده با اسناد فرادستی شهر تهران وجود داشته باشد اما این مغایرت ها به مراتب از آنچه که در برآیند ساخت در حال روی دادن است کمتر است.
شهردار خراسانی تهران، این سال‌ها مخالفان سرسختی داشته است. این سیاست‌مدار و مدیر ۵۵ ساله که در شهر کوچک طرقبه به دنیا آمده است، معتقد است برخی نمی‌توانند ببینند یک بچه روستایی در صندلی‌هایی که سال‌ها متعلق به آنها بوده، بنشینند. او طولانی‌ترین دوره مدیریت بر شهردار تهران را داشته و رکورد غلامحسین کرباسچی را هم در این زمینه زده است.
منبع:خبرگزاری مهر
