خداحافظی تدریجی آمریکا با خاورمیانه؟/ جایگاه ایران و اسرائیل در استراتژی امنیت ملی ۲۰۲۵ واشنگتن
انتشار سند ۳۳ صفحهای «استراتژی امنیت ملی ۲۰۲۵ ایالات متحده آمریکا» واکنشهای گستردهای در سطح بینالمللی بهدنبال داشته است.
این سند که در دولت دوم دونالد ترامپ تدوین شده، نشاندهنده فاصلهگرفتن آشکار واشنگتن از رویکردهای سنتی خود در سیاست خارجی و امنیتی، بهویژه در قبال خاورمیانه است.
روزنامه هممیهن در گزارشی تحلیلی به بررسی این سند پرداخته و تأکید کرده است که استراتژی جدید آمریکا، اولویت خاورمیانه را از دستور کار اصلی سیاست خارجی این کشور خارج میکند.
در متن سند تصریح شده که دورهای که خاورمیانه محور تصمیمگیریهای کلان و اقدامات روزمره آمریکا بود، به پایان رسیده است؛ نه به دلیل بیاهمیت شدن منطقه، بلکه به این علت که از نگاه واشنگتن، خاورمیانه دیگر کانون تهدیدهای فوری و بحرانهای قریبالوقوع محسوب نمیشود.
این تغییر رویکرد، واکنشهای متفاوتی را در پی داشته است؛ از استقبال برخی کشورهای عربی جنوب خلیج فارس که آن را فرصتی برای گسترش همکاریهای اقتصادی و سرمایهگذاری میدانند، تا نگرانی محافل سیاسی و اندیشکدههای اسرائیلی که آن را نشانهای از کاهش حمایت امنیتی آمریکا از تلآویو تلقی میکنند.
در سند استراتژی امنیت ملی ۲۰۲۵، ایران همچنان بهعنوان «منبع بیثباتی» منطقه معرفی شده، اما همزمان تأکید شده که پس از تحولات نظامی اخیر، این تهدید تا حد زیادی مهار شده است؛ روایتی که به باور بسیاری از تحلیلگران، سادهانگارانه و خوشبینانه است. از سوی دیگر، منازعه غزه و سایر بحرانهای منطقهای در این سند پایانیافته یا در مسیر حلوفصل نهایی توصیف شدهاند؛ برداشتی که با واقعیتهای میدانی همخوانی ندارد.
در مجموع، این سند نشان میدهد که دولت ترامپ بهدنبال تمرکز بر تهدیدهای نزدیکتر به خاک آمریکا، کاهش مداخلات نظامی پرهزینه و جایگزینی آن با شراکتهای اقتصادی و سرمایهگذاری است. رویکردی که اگرچه برای برخی بازیگران منطقهای خبر خوش محسوب میشود، اما برای اسرائیل و بخشی از تحلیلگران، به معنای آغاز دورهای جدید از عدم قطعیت در معادلات امنیتی خاورمیانه است.
