خاورمیانه در کانون اخبار جهانی

اگرچه بازارهای داخلی روز گذشته تعطیل بودند و به ترور سردار قاسم سلیمانی در عراق و شهادت او واکنش آنی نشان ندادند، اما به محض اعلام این خبر توسط «پنتاگون» بازارهای بین‌المللی شروع به ریزش و جهش کردند.

به‌طوری که آهنگ بازارهای جهانی بعد از اعلام این خبر محتاطانه و حرکت سرمایه به‌ سمت بازارهای امن‌تر بود. به‌عبارت دقیق‌تر، بازار پر ریسک سهام ریزش و اما در مقابل فلزات گرانبها از جمله طلا و قیمت نفت خام جهش کرد.

نگرانی بازار از روابط ایران و امریکا

رسانه بین‌المللی از دقایق نخست شروع به کار بازارها با محور «تأثیر ترور سردار ایرانی در کشور عراق با دستور رئیس جمهوری امریکا» به بررسی روند بازارها در نتیجه احتمال افزایش تنش در خاورمیانه بویژه در کشور عراق پرداختند. بلومبرگ در این رابطه گزارشی از تحولات بازارهای سهام، طلا و نفت و همین‌طور نرخ برابری دلار در برابر سایر ارزهای جها‌ن‌ را منتشر کرد و نوشت: «با واکنش رهبر ایران به شهادت یک فرمانده ارشد ایرانی مبنی بر «انتقام سخت» بازارهای سهام در اروپا، آسیا و امریکا عقب‌نشینی کرد.

فقط سهام‌های انرژی افزایشی بودند که نتیجه صعود قیمت نفت بود. اما «ین ژاپن» در بهترین هفته از ماه آگوست (مرداد-شهریور) به سر می‌برد. طلا نیز به بالاترین میزان در چهار ماه اخیر رسیده است. بازدهی اوراق قرضه دولتی در سطح جهان به‌دنبال این اتفاق بزرگ‌ترین کاهش طی سه هفته اخیر را تجربه می‌کند. در همین حال اطلاعاتی نشان می‌دهد بیکاری آلمان بیش از میزان پیش‌بینی شده افزایش یافته است، روحیه محتاطانه در اروپا را تشدید کرده و ارز «یورو» نیز روند نزولی را تجربه می‌کند.» این رسانه در ادامه به نقل از استیون لئونگ، یک مدیر اجرایی در UOB هنگ‌کنگ می‌نویسد: «سرمایه‌گذاران نگران هستند که روابط ایران و امریکا بدتر شود.» به‌گزارش بلومبرگ، ترور سردار سلیمانی و واکنش ایران به آن، باعث خنثی شدن روند صعودی شاخص اس‌اند پی ۵۰۰ (S&P 500 index) شده است. شاخصی که متشکل از سهام ۵۰۰ شرکت برتر در بازار بورس امریکاست و هفته گذشته با تلاش امریکا و چین برای پایان دادن به جنگ تجاری و بهبود حرکت اقتصاد این دو کشور رکورد شکسته بود. اما برخلاف انتظار معامله‌گران که از تعطیلات بازگشته‌اند، نزولی شد.

تنش خاورمیانه و دغدغه نفت

افزایش قیمت نفت، نخستین و مهم‌ترین واکنش بازارها نسبت به این حادثه بود. به‌طوری که قیمت هر بشکه نفت خام برنت از مرز 69 دلار عبور کرد و در آستانه 70 دلار برای هر بشکه قرار داشت، اما بعد از ساعتی به مدار پایین‌تر بازگشت و در سطح 68.71 دلار برای هر بشکه قرار گرفت. البته همچنان دو دلار افزایش داشته و این رقم، بالاترین سطح سه ماه اخیراست. نفت خام وست تگزاس اینترمدیت WTI نیز در زمان تنظیم گزارش به 63.41 دلار برای هر بشکه رسیده بود. هر دو شاخص اصلی بیش از 3.7 درصد رشد کرده بودند.

در این خصوص رویترز به نقل از ادوارد مویا، تحلیلگر بازار نفت در مؤسسه اوآندا نوشت: «ریسک بروز اختلال در عرضه نفت خاورمیانه با توجه به تحولات اخیر همچنان بالاست و ممکن است شاهد افزایش بیشتر تنش‌ها بین ایران و امریکا در عراق باشیم.»

سی‌ان‌بی‌سی نیز در این رابطه هشدار داد: «بر اساس پیش‌بینی تحلیلگران و فعالان بازار نفت، پس از این حمله، قیمت نفت می‌تواند به 80 دلار در هر بشکه افزایش یابد.»

بازار نفت، تحولات خاورمیانه را نگران‌کننده می‌داند و هر اتفاقی در عراق به‌عنوان دومین صادرکننده نفت خام می‌تواند عرضه نفت در بازار را تحت تأثیر بگذارد. در همین حال خبرهایی از خروج اتباع دیگر کشورها از عراق که در صنعت نفت این کشور کار می‌کنند، به گوش می‌رسد. چراکه وزارت خارجه هلند و چند کشور دیگر از شهروندان این کشور در عراق خواست که در صورت امکان، شهر بغداد را به مناطق امن ترک کنند.

جهش قیمت طلا و فلزات گرانبها

قیمت طلا و نقره در معاملات روز جمعه بازار جهانی افزایشی بود. هر انس طلا از مزر 1546 دلار عبور کرد که بیش از یک درصد افزایش را نشان می‌دهد. این رقم بالاترین قیمت در 4 ماه اخیر است. هر انس نقره نیز با شاخص سبز به 18.13 دلار رسید.

علاوه بر افزایش تنش میان ایران وامریکا، عامل دیگری که از رشد قیمت طلا پشتیبانی کرد، افت ارزش دلار بود. رویتزر در این باره می‌نویسد دلار برای دومین هفته متوالی کاهش داشته و طلا را برای خریداران غیرامریکایی ارزان‌تر کرده است.

به‌گفته برایان لو، تحلیلگر شرکت فیلیپ فیوچرز، اخبار خاورمیانه به همراه خرید فنی و افت دلار در معاملات روز جمعه از قیمت طلا پشتیبانی کرد. اگر طلا بتواند سطح ۱۵۴۰ دلار را حفظ کند، حداقل در کوتاه مدت، سرمایه‌گذاران خوشبین خواهند بود اما با توجه به تحکیم رشد اقتصاد جهانی، ممکن است قیمت طلا در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ اندکی کاهش پیدا کند. اکنون سرمایه‌گذاران منتظر انتشار جزئیات نشست سیاست پولی دسامبر بانک مرکزی امریکا هستند. نرخ‌های بهره پایین‌تر هزینه نگهداری طلا که سوددهی ندارد را کمتر کرده و جذابیت سرمایه‌گذاری در این فلز ارزشمند را تقویت می‌کند.

ارزهای مطمئن‌تر از دلار

ارزش دلار امریکا پس از انتشار این خبر 0.5 درصد در برابر ین ژاپن کاهش یافت و به پایین‌ترین رقم طی دو ماه گذشته رسید. به طوری که هر ین ژاپن با افزایش دو ماهه 107.92 در برابر دلار امریکا روبه‌رو شده است.

سی‌ان‌بی‌سی با انتشار این خبر، فرانک سوئیس را ارز امن دیگری عنوان کرد که به بالاترین سطح چهارماهه یعنی 1.0824 در برابر یورو رسیده است. دلار امریکا حتی در مقابل یورو نیز کاهشی بوده است که نشان دهنده افزایش ریسک آن و همین‌طور ناشی از کاهش بازدهی اوراق قرضه دولتی

10 ساله امریکاست. البته ارزش یورو نیز همسو با افت بازارهای سهام، کاهش پیدا کرد. یورو ۰.۴ درصد و پوند انگلیس ۰.۶ درصد افت کردند.

افزایش تعجب آور قیمت بیت‌کوین

قیمت ارزهای دیجیتال نیز پس از خبر ترور، به طرز تعجب‌آوری ۶.۴ درصد افزایش یافت.

به‌گزارش تسنیم از کوین تلگراف، قیمت بیت‌کوین کاهش 24 ساعت قبل خود را جبران کرد و به بیش از 7288 دلار رسید و سپس تا 7200 دلار پایین آمد.

آمارها نشان می‌دهد که حجم خرید بیت‌کوین تقریباً معادل با فروش دوم ژانویه بود که قیمت آن را تا 6900 دلار پایین آورد. لذا این جهش قیمتی تعجب آور بود. رسیدن به 7288 دلار شگفت انگیز بود. شاخص قدرت نسبی بیت‌کوین روی 48 و نزدیک به محدوده خوش بینانه قرار دارد. اما پیش‌بینی می‌شود که روند آن کاهشی باشد؛ چراکه تعیین‌کننده اصلی حجم خرید است.

بازارهای قرمزپوش

همان‌طور که در ابتدای گزارش اشاره شد، ترور حاج قاسم سلیمانی و تشدید تنش میان ایران و امریکا، بیش از تمام بازارها بر بازار سهام اثر داشت. سقوط شاخص‌های سهام جهان در واکنش به این خبر باعث شد که تنها این بازار قرمزپوش باشد.

بلومبرگ در این رابطه گزارش داد: «شاخص سهام «اس‌اندپی ۵۰۰» ساعت شش صبح به وقت نیویورک ۱.۳ درصد سقوط کرد. شاخص استاکس اروپا ۶۰۰ به میزان ۰.۹ درصد و شاخص‌ ام‌اس‌سی‌آی آسیا اقیانوسیه ۰.۱ درصد کاهش پیدا کرد. شاخص هانگ سنگ در هنگ‌کنگ حدود ۰.۲ درصد عقب‌نشینی کرد. شاخص دلار اسپات بلومبرگ ۰.۳ درصد رشد کرد. اکثر شاخص‌های سهام بازار آسیا روند رشد خود را معکوس کرده یا رشدشان را از دست دادند. شاخص سهام استاکس اروپا ۶۰۰ هم کاهش پیدا کرد. شاخص سهام کشورهای در حال توسعه به ریزش سایر شاخص‌ها پیوست در حالی که اکثر بازارهای سهام خاورمیانه به‌دلیل تعطیلات، بسته بودند.» والنتین مارینو، محقق ارزی در شرکت «کردیت اگریکول» نیز در این باره به بلومبرگ گفت: «تنش‌های ژئوپلیتیکی به امیدهای بازار نسبت به بهبود اقتصاد جهانی که در تلاش برای خروج از سایه جنگ تجاری امریکا و چین است ضربه زد.»

پیش‌بینی می‌شود که امروز بازار سرمایه در ایران نیز قرمزپوش باشد؛ اما در مقابل قیمت ارز افزایشی خواهد بود. دلار بازار آزاد از روز گذشته روند صعودی را در پیش گرفته و از مرز 14 هزار تومان عبور کرده است.

کالا

نفت خام برنت با 4.5 درصد افزایش به 69.21 دلار در هر بشکه رسید.

نفت خام WTI با 3.7 درصد افزایش به 63.44 دلار در هر بشکه رسید.

هر اونس طلا با 1.2 درصد افزایش به 1.546.81 دلار رسید.

سهام

معاملات آتی در شاخص S&P 500 از ساعت 10:13 دقیقه لندن 1.1درصد سقوط کرد.

شاخص Stoxx Europe 600 0.7٪ کاهش یافت.

شاخص MSCI آسیا و اقیانوسیه 0.1درصد سقوط کرد.

ارز

یورو 0.3درصد کاهش یافت و به 1.1133 دلار رسید.

پوند انگلیس با 0.5درصد کاهش به 1.3079 دلار رسید.

ین ژاپن با 0.4درصد افزایش به 108.13 در هر دلار رسید.