خانواده فغانی؛ از مهاجرت تا پناهندگی
«محمدرضا فغانی خبر پناهندگی خود در کشور سوئد را تأیید کرد»؛ پیش‌تر فوتبالی‌ها عادت داشتند تا اخبار داوری درباره قضاوت‌های علیرضا فغانی در جام جهانی، جام کنفدراسیون‌ها و بعد سوت‌های او به‌عنوان یک داور ایرانی را در لیگ برتر استرالیا بشنوند؛ اما مصاحبه برادر کوچک‌تر او، یعنی محمدرضا، با یکی از رسانه‌های خارجی، حواشی جدیدی را ایجاد کرد. علیرضا فغانی که مهر ۱۳۹۸ همراه با خانواده به استرالیا مهاجرت کرد تا در لیگ فوتبال این کشور قضاوت کند، حالا خبر پناهندگی برادرش نیز تأیید شده است. دو برادر که جزء داوران بین‌المللی بودند، دیگر برای فوتبال ایران سوت نمی‌زنند؛ با این تفاوت که علیرضا فغانی پناهنده نشده و همچنان می‌تواند از سهمیه‌های داوری ایران در رقابت‌های برون‌مرزی باشد.
علیرضا راه را باز کرد؟
علیرضا فغانی، داور بین‌المللی ایران که در سه، چهار سال اخیر پیشرفت محسوسی در قضاوت داشت و موفق شد دیدار رده‌بندی جام جهانی روسیه و همچنین پیش‌تر فینال جام ملت‌های آسیا بین کره‌جنوبی و استرالیا را سوت بزند، بعد از کش‌وقوس فراوان، تصمیم خود را مبنی بر مهاجرت به کشور استرالیا گرفت. علیرضا فغانی برای آخرین بار دیدار تیم‌های استقلال تهران و فولاد خوزستان را در هفته دوم لیگ نوزدهم سوت زد که هواداران استقلال در ورزشگاه آزادی انتقاد زیادی را به وقت‌های تلف‌شده از سوی این داور بین‌المللی داشتند؛ چراکه عقیده داشتند پنج دقیقه وقت اضافه باعث شد شاگردان جواد نکونام در ثانیه‌های پایانی گل تساوی را وارد دروازه میزبان کنند و کار با تساوی یک بر یک به پایان برسد. در هر صورت، او شهریور ۹۸ اعلام کرد تا دو، سه هفته آینده برای زندگی به کشور استرالیا مهاجرت می‌کند تا فرزندش برای ترم زمستان ثبت‌نام و خودش نیز در لیگ فوتبال این کشور قضاوت را آغاز کند.
البته علیرضا فغانی در گفتگو با خبرآنلاین اعلام کرد مهاجرتش به معنای خداحافظی همیشگی با ایران نیست و در صورت نیاز، به‌عنوان نماینده ایران قضاوت خواهد کرد: «من دراین‌باره با آقای تاج صحبت کردم و به او گفتم که در رقابت‌های بین‌المللی به نام ایران قضاوت خواهم کرد و آقای تاج هم با این درخواست من موافقت کرد. اگر هم برای مسابقات بین‌المللی دعوت شوم، به اسم کشور ایران به این مسابقات خواهم رفت و اگر روزی ایران بودم و نیاز بود که در ایران قضاوت کنم، این کار را خواهم کرد». هرچند یکی از دلایل عمده مهاجرت فغانی که به صورت غیرمستقیم به آن اشاره کرد، بداخلاقی‌هایی بود که در فوتبال ایران و ورزشگاه اپیدمی شده بود؛ «متأسفانه بداخلاقی در کل جامعه کشور ما هست و فقط در ورزش نیست، بلکه حتی در هنر، جامعه و… هم فحاشی و توهین هست و این مسئله بین همه جامعه انتشار پیدا کرده. ما فقط بلدیم شعار فرهنگ چندهزارساله ایران را بدهیم؛ اما متأسفانه از اصول دور شده‌ایم». او حالا در استرالیاست و علاوه بر درآمد بالاتر، بدون حاشیه خاصی، دیدار‌های فوتبال در این کشور را قضاوت می‌کند.
محمدرضا؛ بی‌سروصدا رفت و پناهنده شد
برادر کوچک‌تر علیرضا فغانی، در ظاهر کم‌حاشیه‌تر از او در زمین فوتبال بود؛ اما حالا مشخص شده که بیرون زمین حواشی بیشتری دارد. محمدرضا که جزء داوران بین‌المللی فوتبال ایران بود، در سال ۹۶ برای قضاوت در تورنمنت جوانان جهان به همراه مهسا قربانی راهی نروژ شد. بعد از اتمام این مسابقات بود که مهسا قربانی به ایران بازگشت؛ اما محمدرضا فغانی به ایران برنگشت و از نروژ راهی کشور سوئد شد.
همین اتفاق باعث شد تا شایعه پناهنده‌شدن این داور بین‌المللی ایرانی مطرح شود که خودش همان زمان چنین شایعه‌ای را قویا تکذیب کرد؛ «شایعه پناهنده‌شدن من در نروژ کذب است و من تنها یک هفته برای داوری به نروژ رفتم و پس از آن به سوئد برگشتم. درحال‌حاضر هم در لیگ دسته اول سوئد داوری می‌کنم. من اکنون در سوئد هم درس می‌خوانم و هم کار می‌کنم و از همه مهم‌تر در این کشور داوری می‌کنم. بحث نوع اقامت من و شرایط برگشتم به ایران کاملا شفاف است و پس از اتمام تحصیل هیچ مشکلی برای بازگشت به ایران ندارم».
دو سال بعد از این اتفاق، محمدرضا فغانی سرانجام تصمیم گرفت در مصاحبه‌ای به صورت رسمی اعلام کند به سوئد پناهنده شده است و در لیگ دسته سوم فوتبال این کشور قضاوت می‌کند و از سال آینده می‌تواند در لیگ برتر آن سوت بزند. محمدرضا فغانی درباره چرایی این تصمیم، آزار حراست وزارت ورزش نسبت به قضاوت او در فینال مسابقات ارامنه را یکی از دلایل اصلی مهاجرت خود عنوان کرده و همچنین انتقاد‌های تندی از مدیریت فوتبال و شخص مهدی تاج کرده است: «آقای تاج که نمی‌دانم درحال‌حاضر در کدام کشور است، در دوران ریاستش اهداف مالی شخصی خود را دنبال می‌کرد؛ هیچ‌گونه شفافیت مالی هم وجود نداشت».
یک دلیل مشترک از سوی هر دو برادر، به وضوح مشخص است؛ اینکه هر دو به دلیل ناملایمتی‌هایی که در سال‌های اخیر در امر قضاوت در فوتبال ایران وجود داشت، تصمیم به مهاجرت گرفتند؛ از حقوق پایین ۷۰۰ هزارتومانی برای هر مسابقه تا حواشی و فحاشی تماشاگران در ورزشگاه‌ها و حمایت‌نکردن کمیته داوران و فدراسیون فوتبال از آن‌ها در مسابقات بین‌المللی، مزید بر علت شد تا آن‌ها تصمیم به مهاجرت و خروج از وطن بگیرند. هر دو برادر تأکید بر یک کلمه داشتند که برایشان وجود نداشت: «احترام»؛ کلمه گم‌شده‌ای که تقریبا تمام داور‌ها این موضوع را تأیید کرده‌اند.
حالا محمدرضا هم راه علیرضا را رفته؛ با این تفاوت که دیگر نمی‌تواند برای «ایران» قضاوت کند و به‌زودی جزء فهرست داوران بین‌المللی فوتبال سوئد خواهد شد. فوتبال ایران در روز‌هایی که حواشی زیادی را به خاطر سوت‌های وحشتناک داورانش در لیگ برتر و لیگ یک تجربه می‌کند، دو داور مطرح خود را از دست داده است؛ هر دو به دلیل مهاجرت؛ اما به طرق متفاوت.
