حسن عباسی: آمریکا دارد برگه کاغذ می‌دهد و گل ثروت ما را می‌گیرد

حسن عباسی، استاد دانشگاه، در گفتگوی مشروح با تسنیم، بصورت مفصل به نقد نظام پولی جهانی پرداخت. با توجه به طولانی بودن مصاحبه، چکیده آن در گزارش پیش رو درج شده است.

حسن عباسی، رئیس مرکز بررسی‌های دکترینال درخصوص موضوع «پول» خاطرنشان کرد: یک سنجه بنام پول داریم، این سنجه که آمده تا معیار ارزیدن باشد باید چند ویژگی داشته باشد؛ اول باید ذخیره ارزش باشد. سپس باید معیار ارزیدن باشد، چون خیلی چیزها معیار ارزیدن هستند مانند طلایی که دفرمه شده و له شده که معیار ارزیدن نیست؛ باید عیار و حجم و اندازه و قیمتش مشخص باشد. سوم کالا نباشد و خرید و فروش نشود و کار نشود. اگر قرار باشد خرید و فروش نشود نباید کالا باشد. چهارم اینکه تحت تأثیر حجم اقتصاد کشور متبوع و تراکنشهای مالی و بده بستانها قرار نگیرد.

وی با تأکید بر اینکه «بارها گفته‌ام که ایالات متحده پدیده‌ای به‌نام ابَر ربای جهانی را رقم زده» انتشار پول بدون پشتوانه را ربا دانست و تصریح کرد: ممکن است این تعاریف از پول، در نگاه فقهای متقدم ما نیامده باشد، اگر آن روز با این سازوکار نظام بانکی و سیستم چاپ پول بدون پشتوانه آشنا می‌شدند، قطعاً دامنه تعریف ربا را موسع می‌گرفتند.

رئیس اندیشکده یقین افزود: من از منظر فقه اسلامی به این نگاه نمی‌کنم، من از منظر فقه یهود و از منظر تفکر مسیحی و از منظر اندیشمندان خود غرب در نگاه خود غرب که با این حجم گسترده می‌گویند این رباست نگاه می‌کنم؛ دامنه تفقه و اجتهاد در بسیاری از بزرگان ما محدود به اندیشه بزرگانی مثل صاحب جواهر ــ رضوان الله علیه ــ و صاحب مکاسب است، یعنی اینکه دامنه بیع را محدود می‌گیریم، دامنه حدود الهی را محدود می‌گیریم، دامنه ربا را محدود می‌گیریم، این برمی‌گردد به اینکه فقه ما قبل از شکل‌گیری حکومت اسلامی، پاسخگوی نیازهای فردی در سطح تکنیکی و تاکتیکی بوده، اما فقه ما در معدود مواردی درگیر مسائل استراتژیک شده، مانند اقدام بزرگی که مرحوم میرزای شیرازی در فتوایش انجام داد.

وی اضافه کرد: در نظام‌سازی دامنه فقه ما در حیطه تبیین حدود ربا، نمی‌تواند با اتکا به سازوکارهایی که از گذشته وجود داشته، حجم ربای سازمان‌یافته کنونی را پوشش دهد. فقه ما باید تکلیفش را با این حوزه مشخص کند، یعنی باید خیلی صریح و روشن مشخص کند این چیزی که الآن بصورت پول بدون پشتوانه رواج دارد ربا هست یا نه؟

در گفتگو با تسنیم،عباسی خاطرنشان کرد: امام راحل می‌فرمودند پویایی فقه ما، فقه جواهری، این فقه پویا این افتخار را دارد که در شرایط هر عصری اقتضائات آن عصر را تبیین می‌کند و نیازهای آن عصر را پاسخ می‌دهد.

وی در پاسخ به این سؤال که «چرا شما می‌فرمایید که این ساز و کار پولی با این شکل همان رباست؟» گفت: تلقی بزرگان ما از ربا این است که یک چیزی را به کسی می‌دهیم و یک چیزی را مضاف بر آن از فرد می‌گیریم. خب؛ آمریکایی‌ها یک برگه کاغذ به جهان می‌دهند و گل ثروت و ماحصل زحمات دیگران را می‌گیرند و استثمار می‌کنند.

رئیس مرکز بررسی‌های دکترینال با اشاره به اینکه «بسته به حجم اقتصاد، هر کشور تورم آمریکا را جذب اقتصاد خودش می‌کند» ادامه داد: در آمریکا چهارصد درصد تورم وجود دارد اما نمود ندارد؛ زیرا اگر صد کشور هر کشور متوسط چهار درصد از تورم آمریکا را جذب کند، تورم آمریکا تک‌رقمی می‌شود.

وی متذکر شد: وقتی مبنای مراودات اقتصادی جهان ارز مرجع یعنی دلار ایالات متحده است، آمریکا پول بدون پشتوانه را در بازار جهانی به‌عنوان اعتبار می‌ریزد و متقابلاً ثروت عظیمی را جذب می‌کند.

عباسی با اشاره به عدم موضوع‌شناسی برخی افراد که اتفاقاً از درجه اجتهاد نیز برخوردارند، خاطرنشان کرد: یک فردی با درجه آیت‌اللهی و دکترا حرفی می‌زند و نشریات لیبرال آنقدر خوششان می‌آید که روی جلدشان می‌زنند که ایشان به وزیر اقتصاد گفتند سیستم اقتصادی ما ربوی نیست، و وزیر اقتصاد هم گفته که حاج آقا شما خودتان بروید در جامعه این را بگویید.

استاد جلسات کلبه کرامت تصریح کرد: مادامی که معیار ارزیدن در معیشت بشر پولی است که به معنی اخص کلمه «کارنسی» است و نه «مانی»، این پول، ذخیره ارزش نیست وفقط معیار ارزیدن است و با وجود اینکه ذخیره ارزش نیست، ضمناً کالا هم هست و خرید و فروش می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: امپریالیزم زبان انگلیسی، امپریالیزم سیاسی آمریکا، امپریالیزیم نظامی آمریکا، امپریالیزم هنری و هالیوودی آمریکا، کنار مفهومی بنام امپریالیزم مالی آمریکا قرار می‌گیرند.

رئیس اندیشکده یقین با مخاطب قرار دادن فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی افزود: من اعتراض دارم که چرا فرهنگستان زبان فارسی متعرض «اس‌ام‌اس» می‌شود که آن را بکند «پیامک»، یا متعرض «هلی‌کوپتر» می‌شود که آن را بکند «بالگرد»، متعرض «کامپیوتر» می‌َشود که آن را بکند «رایانه»، ولی متعرض کلمه «فلسفه» که یک واژه یونانی است نمی‌شود، متعرض کلمه «بانک» نمی‌شود. خطر واژه اس‌ام‌اس برای زبان فارسی بیشتر است یا خطر واژه بانک برای زبان فارسی و زبان قرآن؟ بعضی چیزهایی که اولویت ندارد و درجه اهمیت کمتری دارد برای ما اصل می‌شود آن مواردی که برای ما حیاتی‌تر هستند در لایه‌های بعدی قرار می‌گیرد.

وی درخصوص خلق بدهی با مکانیزم خلق پول افزود: خلق پولی که بانک مرکزی انجام می‌دهد ایجاد بدهی می‌کند. خلق پول خلق ثروت نیست، بلکه خلق بدهی است؛ یعنی اگر بانک مرکزی پول بیشتری چاپ کرد، معنی‌اش این نیست که ثروت بیشتری تولید شده، بلکه در چرخه اصلی اقتصاد در نهایت بدهی بیشتری تولید می‌شود.

عباسی تأکید کرد: پول باید باز تعریف شود، سنجه‌های پول در جامعه دینی کاملاً مشخص شود، بزرگانی مانند آیت‌الله حائری شیرازی در این زمینه‌ها زحماتی می‌کشند. در مبارزه با این ربای سازمان و ساخت‌یافته به حق بزرگان و مراجع عظام تقلید حضور دارند و برای ما قوت قلب بوده است. الآن پشتوانه جنبش مردمی مبارزه با ربا را که در پنج سال گذشته شکل دادیم، همین مواضع هر از چندگاه مراجع عظام تقلید است، بویژه مواضع انقلابی آیت‌الله جوادی آملی که بسیار مردم را تکان داده و منقلب و حساس کرده است.

وی درخصوص اینکه نگاه دنیا در طرح‌ریزی مدلی نوین به ایران است خاطرنشان کرد: یکی از نکاتی که وجود دارد این است که خیلی از اندیشمندان غربی می‌گویند مگر شما جمهوری اسلامی نیستید؟ مگر قرار نبود بعد سی وشش سال مدل جایگزین بدهید؟ مدام این مسئله را می‌پرسند که پس این مدل جایگزین شما چه شد؟ و بعضا برای مباحثه بر سر این مسائل به اینجا می آیند و مدتها در تهران می‌مانند. مسئله سر این است که اقتصاد جهان از نفس افتاده است. یونان با زور اتحادیه اروپا مانده و الا ورشکست شده، ایتالیا ورشکست شده، اقتصاد آمریکا ورشکسته است؛ اگرشما فقط کتابهایی که این اندیشمندان غربی نوشته‌اند را تورقی کنید و فهرست و محتوایشان را ببینید متوجه خواهید شد دیگر این مدل اقتصاد جواب نمی‌دهد.