حذف ۴ صفر از پول ملی محاسبات حسابداری را آسان‌تر و مبادلات را تسهیل می‌کند
محمد رضا یوسفی، عضو هیات علمی دانشگاه مفید می‌گوید: حذف صفر از پول ملی، روی تورم و ساختار‌ها هیچ تاثیری ندارد، اما چند موضوع دیگر نیز وجود دارد. یکی از آن‌ها بحث‌های حسابداری است. به عنوان مثال، هنگام محاسبه بودجه و وارد کردن جزئیات ارقام آن و بیان آن‌ها به ریال، به ارقام بالایی برخورد می‌کنیم. طبیعتا حذف صفر باعث می‌شود که محاسبات حسابداری مالی آسان‌تر شود. حذف صفر شاید در مبادلات هم تسهیل ایجاد کند.
یوسفی در گفتگو با انتخاب، گفت: حذف صفر نخستین بار در کشور آلمان بعد از جنگ جهانی رخ داد. آن‌ها که تورم بسیار شدیدی را تجربه کرده بودند، اقدام به حذف صفر کردند. تا کنون این اتفاق در بیش از ۷۰ کشور جهان رخ داد و این کشور‌ها از ۳ تا ۶ صفر و حتی بیشتر از پول ملی خود حذف کرده اند.
او افزود: آخرین مورد برای کشور دیمباوه بود که ۳ صفر از پول ملی خود حذف کرد. این کشور قبل از حذف صفر حدود هزار درصد تورم داشت و بعد از حذف، تورم آن به یک ملیون درصد رسید.
یوسفی تصریح کرد: به لحاظ اقتصادی، حذف صفر در واقع تغییر یک عدد بیشتر نیست و از آنجا که همان نسبت‌های قبلی باقی می‌ماند، واقعیت‌های اقتصادی تفاواتی نمی‌کند. به عنوان نمونه، اگر ۴ صفر از پول ملی کم کنیم، یخچالی را که قبلا ۵ میلیون تومان قیمت داشت، به قیمت ۵۰۰ تومان می‌خریم. اما هم زمان با حذف ۴ صفر از این هزینه ها، ۴ صفر از حقوق ما هم حذف خواهد شد. یعنی کسی که ماهی ۵ میلیون حقوق دریافت می‌کرد، حالا ماهی ۵۰۰ تومان دریافت خواهد کرد؛ بنابراین اگر قبلا نسبت حقوق به خرید یخچال یک بوده پس از حذف ۴ صفر نیز تفاوتی نخواهد کرد.
او با بیان اینکه حذف صفر، روی تورم و ساختار‌ها هیچ تاثیری ندارد، گفت:، اما چند موضوع دیگر نیز وجود دارد. یکی از آن‌ها بحث‌های حسابداری است. به عنوان مثال، هنگام محاسبه بودجه و وارد کردن جزئیات ارقام آن و بیان آن‌ها به ریال، به ارقام بالایی برخورد می‌کنیم. طبیعتا حذف صفر باعث می‌شود که محاسبات حسابداری مالی آسان‌تر شود. حذف صفر شاید در مبادلات هم تسهیل ایجاد کند.
او ادامه داد: از طرفی، به دلیل وضعیت اقتصادی، مدت‌هاست پول خرد و درشت ما به هم ریخته. یعنی فرض کنیم قبلا با یک ریال می‌توانستیم فلان جنس را بخریم، اما الان همان یک ریال، هزار تومان شده؛ بنابراین قالب آن تغییر کرده و از یک ریالی که پول کوچکی بود به یک پول کاغذی و خاصی تبدیل شده.
این استاد دانشگاه مفید افزود: نکته دیگر اینکه از نیمه دهه ۵۰ تورم ما همواره دو رقمی بود تا اینکه همین یکی دو سال پیش که تورم تا مرز ۱۰ و ۹ رسید و ابلته دوباره دورقمی شد؛ بنابراین ما همیشه با تورم‌های ۲ رقمی مواجه بودیم و به همین دلیل کاهش ارزش پول ملی به طور شدید مواجه هستیم.
او با اشاره به آثار روانی این اقدام گفت: معمولا کاهش ارزش پول ملی با آثار روانی همراه است. کاهش ارزش صفر‌ها در واقع پیامی را به جامعه ابلاغ می‌کند و آن این است که روند ما در گذشته مورد پسند ما نبود و ارزش پول ملی ما کاهش پیدا کرده بود.
یوسفی افزود: اگر ما این کار را انجام دهیم، باید اصلاحات ساختاری هم انجام داده باشیم و اقتصاد را به یک ثباتی رسانده باشیم. نرخ رشد تورم به ثبات رسیده باشد، یعنی هم پایین باشد هم باثبات. رشد نقدینگی با ثبات و رشد اقتصادی متعارف باشد. تحت این شرایط، حذف چند صفر یک گام مثبت است. ولی گام مثبت بعد از این وقایع رخ می‌دهد یعنی در زمان ثبات و تداوم ثبات اقتصادی. این اتفاق می‌تواند انرژی مثبتی به مردم منتقل کند.
او در عین حال گفت: ولی در شرایطی که اقتصاد دچار بی ثباتی باشد، این سیاست را زیر سوال خواهد بود. وضعیت کنونی که ما در اقتصاد جالب نیست. از این نظر که تورم ۲ رقمی داریم. در چنین شرایطی اگر حذف صفر انجام شود، مردم می‌گویند باز هم با تورم مواجهیم.
او با اشاره به پیش بینی‌ها از وضعیت اقتصادی کشور در سال آینده، کسری بودجه، رشد نقدینگی، پیش بینی اکونومیست و بانک جهانی از رشد منفی سه درصدی اقتصاد ایران و تداوم فشار‌های آمریکا گفت: مجموعا نمی‌توان گفت که سال آینده ثبات اقتصادی را تجربه می‌کنیم. واقعیت این است که ما در حالت جنگ با دولت آمریکا قرار داریم؛ آن‌ها یک جنگ تمام عیار اقتصادی را با یک نگاه جامع علیه ما طراحی کرده اند. یعنی به تمامی لوازمی که به اقتصاد ما ضربه می‌زند، رو توجه کرده اند؛ از جنگ روانی گرفته تا خیلی چیز‌های دیگر.
یوسفی با اشاره به شرایط داخلی اقتصاد کشور افزود: همین امسال ما ۷۰ هزار میلیارد رشد نقدینگی داشتیم؛ تورم ۲ رقمی داشتیم و رشد اقتصادی بدی را هم تجربه می‌کنیم. در این شرایط، پیش بینی ما این است که اقدام به حذف صفر، در این شرایط، اقدام مثبتی تلقی نمی‌شود. ما نیازمند این هستیم که این دو یا سه سال را بگذرانیم و به یک ثبات اقتصادی برسیم. زمانی که این اتفاق افتاد، آن وقت می‌توان درمورد حذف صفر فکر و تصمیم گیری کرد.
این استاد دانشگاه مفید تاکید کرد: کشور‌هایی که از پول ملی خود، چند صفر حذف کرده انند، همگی آن اصلاحات را انجام داده بودند. ترکیه یکی از کشور‌هایی بود که پولش واقعا بی ارزش شده بود. این کشور در حوزه پولی و مالی اصلاحات ساختاری انجام داد و سپس ۶ صفر از پول خود حذف کرد آلمان هم همینطور. اما زیمبابوه بدون انجام اصلاحات پولی و سیستم مالی اقدام به حذف صفر کرد که نتیجه آن، ادامه تورم بود و حتی انتظارات را بدتر کرد.
او تاکید کرد: بنابراین اولا این اقدام را باید در شرایط باثبات انجام دهیم. دوم اینکه قبل از آن باید اصلاحات ساختاری را پیاده کنیم. سومین نکته این است که مردم معتقدند ارزش پول ملی ما پایین آمده و ممکن است همین چند صفر را علامت این کاهش ارزش پول تلقی کنند.
او ادامه داد: توجیه مردم اهمیت زیادی دارد. باید از ابزار اطلاع رسانی مثل صدا سیما درست استفاده بکنیم. بانک مرکزی اگر خواست این کار را انجام دهد، باید مردم را توجیه کند. ما در سال ۷۱ هم این بحث را داشتیم که جدی گرفته نشد. بار دوم هم در زمان آقای مظاهری به عنوان ریس بانک مرکزی بود و بار سوم در زمان آقای بهمنی. بار چهارم هم ۲ سال گذشته بود که مطرح شد. نکته آخر اینکه حذف صفر همان طور که گفتم در حسابداری مالی ما اثر مثبتی خواهد گذاشت.
