حذف برنج از سفره مردم؛ اتفاقی که مقصر اصلی آن ناکارآمدی مدیران است

گزارش های میدانی از بازار حکایت از آن دارد که قیمت هر کیلو برنج ایرانی تا 90 هزار تومان افزایش یافته است و از آنسو قیمت برنج خارجی نیز به نسبت سال هالی گذشته با قیمتی زیاد در حال خرید و فروش است؛ مجموعه تحولاتی که در بازار برنج به جریان افتاده و معیشت شهروندان به ویژه اقشار کم درآمد را با تهدیدات جدی رو به رو کرده است.

«بازتاب»؛ آرش خداپرست-افزایش قیمت برنج ایرانی و هندی در بازار در حالی رقم خورده و استمرار دارد که از آنسو خبر می رسد بر اساس ارزیابی های لحظه ای ماهیانه چیزی حدود 150 هزار تن برنج در بازار کسری وجود دارد و همین موضوع در افزایش قیمت ها موثر بوده است.

به صورت مشخص بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت هر کیلو برنج هندی در خرده فروشی‌ها ۳۰ تا ۳۴ هزار تومان، برنج پاکستانی ۳۲ تا ۳۶ هزار تومان، برنج طارم ۶۳ تا ۹۲ هزار تومان، شیرودی ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان و ندا ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان بوده که نسبت به ماه های اخیر ۱۵ تا ۳۰ هزار تومان افزایش داشته است.

طبق گفته واردکنندگان با افزایش قیمت برنج ایرانی، بخشی از تقاضا به سمت برنج خارجی سوق داده شده که با این وجود ماهیانه ۱۵۰ هزار تن برنج به منظور کسری نیاز کشور باید وارد شود.

کمبود ماهیانه 150 هزار تن برنج در بازار کشور که بدون شک نقش موثری در افزایش قیمت ها داشته و معیشت میلیون ها ایرانی را با تهدید رو به رو کرده است، موضوع بسیار مهم و نکته کلیدی در این اتفاق است که به نظر می رسد نباید از کنار آن به سادگی گذشت.

در همین باره باید این پرسش را مطرح کرد که اساساً مسولان و متولیان امر در این حوزه چه طرح و برنامه ای را سابق بر این اجرایی و پیش برده اند که قادر به تحلیل دقیق از نیاز بازار در این حوزه نبوده اند تا برای رفع عطش بازار در حوزه برنج چاره جویی کنند؟

آیا این کمبودها و افزایش قیمت تابعی از ناکارآمدی آنها در حوزه تشخیص نیاز واقعی بازار بوده است و یا برخی دست های پشت پرده عامدانه با ایجاد کسری در بازار در پی افزایش قیمت ها و سوداگری بوده اند؟!

پیشتر در همین باره محمد جواد خاکزاد مشاور نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان،گفت : در حال حاضر هر کیلو برنج کیفی در کارخانه‌های شمال ۴۵ تا ۴۶ هزار تومان است که حداکثر با قیمت ۵۰ هزار تومان باید به دست مصرف کننده برسد.

او اختلاف ۷۰ تا ۷۵ درصدی نرخ واقعی برنج با بازار را ناشی از سودجویی دلالان و واسطه گران اعلام کرد و گفت: در خصوص تولید برنج مشکلی نداریم و تنها ضعف در نظارت‌ها موجب شده تا محصول با سود معقول به دست مصرف کننده نرسد.

خاکزاد ادامه داد: کشاورزان برنج تولیدی خود را با احتساب ۱۰ تا ۲۰ درصد سود معقول عرضه می‌کنند که متاسفانه در زمان برداشت دلالان اقدام به خرید و نگه داری محصول در انبارها می‌کنند تا بتوانند سود هنگفتی را به جیب بزنند.

مشاور نظام صنفی کشاورزی در واکنش به گرانی برنج ناشی از کاهش تولید گفت: هم اکنون قیمت هر کیلو برنج کیفی شمال ۴۷ تا ۴۸ هزار تومان و شیرودی و فجر ۳۰ هزار تومان است که واسطه گری و سوداگری علت اصلی حباب کاذب قیمت و گرانی است؛ چرا که کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت ناشی از شرایط خشکسالی در حدی نیست که بتواند منجر به گرانی شود.

او ادامه داد: همه ساله ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن کسری نیاز کشور از طریق واردات تامین می شود که امسال به سبب کاهش تولید این میزان به ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن می رسد و رقمی نیست که بتواند منجر به التهاب بازار شود.

به گفته خاکزاد، با توجه به آنکه ۸ ماه دیگر تا تولید جدید زمان باقی است، کاهش ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تنی نمی‌تواند تاثیر زیادی بر بازار داشته باشد، درحالیکه اگر کاهش ۵۰ درصدی تولید واقعیت داشت اختلاف قیمت برنج کیفی و پرمحصول ۱۵ هزار تومان نبود.

مشاور نظام صنفی کشاورزی مشکلات پس از تولید، مدیریت بازار و ضعف در نظارت را علت اصلی گرانی دانست و گفت: دولت و حاکمیت باید تمهیداتی بیندیشند که موضوع را بیشتر نظارت کنند، چرا که اختلاف کنونی مزرعه تا بازار ۲۵۰ درصد است.

همانطور که مشاهده می شود در سایه ضعف و نظارت های ضعیف که البته می تواند عامدانه نیز رقم خورده باشد، بازار برنج کشور بدون برنامه ریزی و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا به حال خود رها شده و همین مسئله به افزایش شدید قیمت ها کمک کرده است؛ واقعیتی غیرقابل انکار که معیشت میلیون ها ایرانی را به مخاطره انداخته و عملاً برنج را از سفره اکثریت جامعه حذف کرده است.