جنگ اوکراین و استعاره شکار مار بوآ در قاره آفریقا

معادله حمله روسیه به خاک اوکراین، یادآور یک استعاره جالب است که در قاره آفریقا اتفاق می افتاد. در این چهارچوب، شکارچیان مار بوآ برای اینکه این نوع از مار را شکار کنند، طرحِ عجیبی را پی ریزی می کنند. آن ها ابتدا پای خود را در لانه مار قرار می دهند و پس از اینکه مار بوآ شروع به بلعیدن آن کرد، پای خود را از لانه آن بیرون می کشند و مار را شکار می کنند. مساله ای که نمود عینی خود را در قالب جنگ اوکراین و تحولات اخیر آن نظیر مجبور شدنِ پوتین به فراخوانِ نیروهای ذخیره ارتش روسیه، به وضوح نشان داده است.

بازتاب– معادله جنگ اوکراین در روزهای اخیر ابعاد جدید و پیجیده تری را به خود گرفته است. در این راستا، دولت روسیه و شخصِ رئیس جمهور این کشور “ولادیمیر پوتین” که تلاش های زیادی را انجام دادند تا از فراخوانِ نیروهای ذخیره ارتش روسیه تا جای ممکن خودداری کرده و از این طریق، موجب ایجاد تشویش و وحشت داخلی در روسیه نشوند، در نهایت مجبور به این کار شدند و دیدیم که پوتین 300 هزار سربازِ ذخیره ارتش کشورش را فراخواند.

بلافاصله پس از این فرمان، اعتراضات قابل توجهی در شهرهای مختلف روسیه علیه این دستور صورت گرفت و حتی گزارش هایی دال بر هجوم برخی از مشمولانِ فرمان جدید رئیس جمهوری روسیه به مناطق مرزی این کشور جهت فرار از روسیه نیز منتشر شده است. در عین حال، تنها اندکی بعد از این اجرا، دولت روسیه از برگزاری رفراندوم در جمهوری های دونتسک و لوهانسک در منطقه دونباس در شرق اوکراین جهت استقلال آن ها خبر داد. همه پرسی که انجام شد و بر اساس نتایج اعلام شده آن، بیش از 90 درصد از مردم مناطق مذکور، عملا به استقلال جمهوری های خود از اوکراین رای داده اند. موضوعی که البته به نوعی، پیشبرد مستقیم دستورکارهای دولت روسیه در مورد مناطق مذکور نیز به شمار می رود.

البته که این موضوع نیز عاری از تبعات ناگوار و سخت برای دولت روسیه در عرصه بین المللی نخواهد بود. در این راستا معادله حمله روسیه به خاک اوکراین، یادآور یک استعاره جالب است که در قاره آفریقا نمود پیدا می کند. در این چهارچوب، شکارچیان مار بوآ برای اینکه این نوع از مار را شکار کنند، طرحِ عجیبی را پی ریزی می کنند. آن ها ابتدا پای خود را در لانه مار قرار می دهند و پس از اینکه مار بوآ شروع به بلعیدن آن کرد، پای خود را از لانه آن بیرون می کشند و مار را شکار می کنند. مساله ای که نمود عینی خود را در قالب جنگ اوکراین به وضوح نشان داده است.

در این راستا، آمریکا و جبهه متحد غرب، با تحریکِ روسیه از طریق اوکراین، عملا مسکو را وادار به جنگ علیه کیِف کردند و جنگی که به زعم روس ها قرار بود نهایتا یک هفته زمان ببرد را تا به اینجای کار بیش از هفت ماه طول داده اند و عملا آن را به جنگی فرسایشی مبدل کرده‌اند. در این راستا، جبهه غرب در عینِ ارائه کمک های قابل توجه به اوکراین و زمین گیر کردنِ روس ها در قالب جنگ مذکور، تا حد زیادی اعتبار رئیس جمهوری روسیه را نیز زیر سوال برده اند و نه تنها وجهه روس ها در عرصه بین المللی را مخدوش کرده اند بلکه سعی داشته اند تا در عرصه داخلی نیز تا جای ممکن، زمینه های محبوبیت پوتین را از بین ببرند.

دراین چهارچوب و بر اساس استعاره شکار مار بوآ در آفریقا می توان گفت که کشورهای غربی تاکنون در بیرون کشیدن شکار خود از لانه که همان روسیه باشد موفق عمل کرده اند اما هنوز علی رغم تحمیل هزینه های فراوان به آن، پیروزی نهایی را کسب نکرده اند. البته که در این رابطه نیز ابتکار عمل بیش از آنکه در اختیار روسیه باشد، در اختیار غرب است. زیرا این روسیه است که علی رغم تمامی ادعاهای خود در زمینه قدرت نظامی نتوانسته اوکراین را فتح کند و همین که جنگ فرسایشی شود و شدت فشارها بر رئیس جمهور روسیه و سازوکارهای دولتی روسیه در ابعاد مختلف به ویژه در حوز های نظامی و اقتصادی و سیاسی افزایش پیدا کند، خود دستاورد قابل توجهی برای بلوکِ قدرت های غربی است.

در این میان، عده ای نظیر “هنری کسینجر” وزیر خارجه سابق آمریکا بر این باورند که یک ابرقدرت نظیر روسیه نباید در اوکراین متحمل شکستِ کامل شود و باید با در کنترل گرفتن بخشی از خاک روسیه، عملا زمینه را جهت پایان دادن به جنگ اوکراین فراهم کرد. با این همه، مشکل اصلی این تحلیل این است که اکنون حتی اوکراین نیز حاضر نیست با روس ها بر سرِ یک میز بنشیند و به یک توافق صلح با آن تا قبل از آزادسازی کل خاک خود تن دهد.

موضوعی که به خوبی از سوی کرملین درک شده و اساسا همین مساله نیز در کنارِ شکست قابل توجهِ اخیر ارتش روسیه از ارتش اوکراین (و از دست دادن بخش قابل ملاحظه ای از متصرفات آن در طول جنگ اوکراین)، نقشی محوری را در ابتکار اخیر پوتین در فراخوان نیروهای ذخیره ارتش روسیه بازی کرده است.

مساله ای که روس ها قویا در برابر آن مقاومت می کردند و حتی پیشتر دراین رابطه گزارش های مختلفی دال بر امضای قراردادهای مالی از سوی ارتش روسیه با افراد داوطلب روسی جهت جنگ در اوکراین با حقوق و مزایای خوب و قابل توجه نیز منتشر شده بود. مسائلی که همه و همه در کنار هم حاکی از این نکته هستند که انگار شکارِ مار بوآ از سوی شکارچیان غربی در قالب معادله جنگ اوکراین، به لحظات نفس گیر و حساس خود رسیده است.