جلوگیری از تحلیل لثه و روشهای درمان آن

به از بین رفتن و عقب نشینی حاشیه بافت لثه که دندان ها را احاطه کرده است، تحلیل لثه یا به اصطلاح پسروی لثه گفته می شود. در این حالت بخش بیشتری از دندان یا ریشه دندان نمایان می شود. این عارضه یکی از شایع ترین مشکلات دندانی در بین مردم است. اولین نشانه ای که موجب مطلع شدن فرد از تحلیل لثه می شود، حساس شدن دندان به غذاها یا نوشیدنی های سرد و داغ می باشد. علاوه بر آن در برخی از موارد ممکن است دندان بلندتر از قبل به نظر برسد. معمولا می توان در اطراف خط لثه چسبیده به دندان، شکاف یا فاصله را لمس کرد. به این شکاف ایجاد شده عمیق شدن پاکت گفته می شود، که به محلی برای تجمع بقایای غذاها و باکتری ها تبدیل می شود و به دنبال آن اگر این وضعیت ادامه داشته باشد؛ به بافت های نرم و استخوان پشتیبانی دندان، آسیب شدیدی وارد شده و در نهایت ممکن است منجر به از دست رفتن دندان شود.

دلایل بروز تحلیل و پسروی لثه

فاکتور های بسیار زیادی موجب تحلیل رفتن لثه می شوند، موارد زیر از شایع ترین علل بروز این مشکل می باشد:

بیماری لثه

بیماری و التهاب لثه اصلی ترین عامل پسروی لثه می باشد. عفونت های ناشی از باکتری ها منجر به تخریب لثه شده و در نهایت باعث تحلیل رفتن استخوان زیر آن که موجب ثبات دندان ها هستند می شود.

♦ کسب اطلاعات بیشتر: بیماری لثه چیست

ضعیف بودن بهداشت دهان و دندان

اگر به طور مرتب به دندان های خود رسیدگی نکنیم، پلاک و باکتری های دهان در سطح و بین دندان ها جمع شده و سخت می شوند. پلاک دندان با سخت شدن به جرم دندان تبدیل می شود، در این صورت فقط دندانپزشک می تواند با جرمگیری آن ها را پاکسازی کند. جرم دندان موجب تحریک و در نهایت تحلیل رفتن لثه می شود.

عوامل ژنتیکی

ممکن است حدود 30% از جمعیت (صرف نظر از مراقبت های بهداشتی که انجام می دهند) مستعد بیماری لثه شوند.

♦ مسواک زدن با فشار یا استفاده از مسواک با برس سخت: این مورد باعث می شود که علاوه بر ساییده شدن مینای دندان، لثه ملتهب شده و پسروی کند.

♦ تغییرات هورمونی: این تغییرات بیشتر در زنان شایع می باشد و در طول زندگی (بلوغ، بارداری، یائسگی) به حساس شدن لثه منجر می شود.

♦ فشردن و ساییدن دندان ها (دندان قروچه): این مورد فشار زیادی بر دندان ها وارد می کند و موجب تحلیل لثه می شود.

♦ نامرتبی و کجی دندان ها و نامرتب بودن بایت: کج بودن دندان ها یکی از دلایل دندان قروچه می باشد و علاوه بر آن  فشار زیادی بر دندان ها در هنگام جویدن غذا وارد می کند.

♦ استفاده از جواهرات دهان: ساییده شدن جواهرات به لثه می تواند لثه را تخریب کند.

♦ استعمال دخانیات و کشیدن سیگار

راه های جلوگیری از تحلیل لثه

از تحلیل و پسروی لثه، می توان با حفظ بهداشت دهان و دندان به شیوه صحیح جلوگیری کرد. برخی از بهترین راه های جلوگیری از تحلیل لثه به شرح زیر می باشد:

♦ هر روز بصورت مرتب دو نوبت مسواک بزنید و حداقل یک بار به دندان های خود نخ دندان بکشید.توصیه می شود از مسواک برس نرم استفاده کنید.

♦ روش صحیح مسواک زدن را یاد بگیرید. (آموزش صحیح مسواک زدن)

♦ به طور منظم هر 6 ماه یک بار و یا نهایتا سالی یک بار به منظور غربالگری و پیگیری به دندانپزشک مراجعه کنید.

♦ اگر دچار تحلیل لثه هستید ممکن است لازم باشد دفعات مراجعه به دندانپزشک را افزایش دهید، تا از پیشروفت آن جلوگیری کنید.

♦ اگر دندان هایتان نامرتب و کج است یا دندان قروچه دارید که موجب تحلیل لثه شده است، حتما این مورد را به دندانپزشک خود اطلاع دهید و در مورد اصلاح این مشکلات مشورت کنید.

♦ در صورت مصرف دخانیات حتما آن را ترک کنید و از سیگار کشیدن خودداری کنید.

♦ به هر گونه تغییر در دهان خود توجه کنید و همیشه آن را بررسی نمایید.

♦ حتما یک برنامه و رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.

روش های درمانی تحلیل و پسروی لثه

روش های درمانی تحلیل لثه، نسبت به میزان پسروی لثه متغیر می باشد به صورتی که:

اگر در تحلیل لثه پسروی کمی اتفاق افتاده باشد، دندانپزشک می تواند تنها با تمیز کردن و جرمگیری عمقی ناحیه روت پلینگ یا همان تسطیح ریشه، به درمان آن بپردازد. در این روش دندانپزشک با کمک ابزار مخصوصی سطوحی از دندان را که در زیر لثه قرار دارند و جرم گرفته اند را با دقت کامل تمیز می کند و در نهایت سطح ریشه دندان را صاف می نماید تا پلاک کمتری به آن بچسبد و از تجمع باکتری ها جلوگیری شود.

اگر پس از انجام مرحله قبل تحلیل لثه درمان نشود و ساختار استخوان و لثه زیاد تخریب شده باشد، باید با عمل جراحی لثه مشکل برطرف شود. جراحی لثه انواع مختلفی دارد که عبارت است از:

جرمگیری و تسطیح ریشه فلپ

در این روش، دندانپزشک یک برش کوچک در لثه بیمار ایجاد می کند و با بالا زدن آن باکتری ها و پلاک های جمع شده در زیر آن را پاکسازی می کند. پس از ضد عفونی کردن این ناحیه، زبان بافتی (فلپ) را به سر جای خود برمی گرداند و بخیه می زند تا دوباره اطراف دندان را در بر بگیرد، و گودال بین دندان و لثه کوچک شود یا از بین برود.

جراحی بازسازی استخوان

در صورت آسیب دیدن استخوان پشتیبانی دندان، لازم است عمل جراحی بازسازی استخوان و بافت نرم انجام شود. در این نوع جراحی تمامی مراحل جرمگیری و تسطیح ریشه فلپ انجام می شود اما قبل از بخیه زدن، مواد بازسازی کننده مانند پیوند بافت، غشا یا پروتئین تحریک کننده تولید بافت، در این بخش اضافه می شود که باعث ترغیب بدن به ترمیم و بازسازی ناحیه آسیب دیده می شود. پس از آن عمل جراحی با برگرداندن فلپ به سر جای خود و زدن بخلیه به اتمام می رسد.

پیوند بافت نرم

این روش جراحی به چند صورت قابل انجام است.

پیوند بافت همبند

پیوند بافت همبند رایج ترین روش می باشد. در این نوع پیوند، بخش کوچکی از پوست سقف دهان بریده و بالا زده می شود تا یک تکه بافت از لایه زیر آن برداشته شود. به این بافت، بافت همبند ساب اپی تلیان گفته می شود. سپس پوست بریده شده بخیه زده می شود. در ادامه بافت برداشته شده به محل پسروی لثه پیوند داده می شود.

پیوند آزاد لثه

در این نوع پیوند، بافت پیوندی مستقیم از سقف دهان (همراه با پوست) برداشته می شود. و با ادامه مراحل بعدی مانند مورد قبل، عمل جراحی به اتمام می رسد.

پیوند پدیکل

در این نوع پیوند، در مواقعی که لثه احاطه کننده دندان به اندازه کافی وجود داشته باشد، دندانپزشک پیوند لثه را از نزدیک خود دندان برمی دارد و مراحل بعدی مانند موارد قبل تکرار شده و عمل به پایان می رسد.

تهیه شده در: کلینیک دندانپزشکی سفید صدفی