جشن تولد 85 سالگی «علی نصیریان»

«علی نصیریان» پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون در مراسم سالگرد تولدش در خانه تئاتر عنوان کرد: من عضو هیچ حزب و فرقه‌ای نبوده و نیستم، تئاتر را هم درونی می دانم نه ژست و ادا.

نشست زندگی تئاتری همزمان با هشتاد و پنجمین سالگرد تولد علی نصیریان شب گذشته (19 بهمن ماه) به همت کانون کارگردانان خانه تئاتر در سالن عباس جوانمرد خانه تئاتر برگزار شد.

در این مراسم ایرج راد، داریوش مودبیان،‌فرهاد آییش،‌مجید گیاهچی، شهرام گیل آبادی درباره علی نصیریان صحبت کردند و در نهایت نیز کیک تولد نصیریان همراه با صحبت های او درباره زندگی حرفه ایش بریده شد.

*شهرام گیل آبادی: عمر استاد نصیریان یک تبارشناسی لازم دارد

در ابتدای این برنامه شهرام گیل‌آبادی مدیرعامل خانه تئاتر به عنوان اولین سخنران، گفت: مرور عمر شریف استاد نصیریان برای ما دستاوردهای فراوانی دارد و نیاز است که تبارشناسی شوند. به عنوان یک پژوهشگر باید فراتحلیلی درباره استاد نصیریان داشته باشیم که می‌توان سال‌ها درباره‌اش صحبت کرد.

وی در ادامه با بیان اینکه ما به راحتی از کنار بزرگان‌مان عبور می‌کنیم و پژوهش درباره آنها نمی‌کنیم، افزود: با دیدهای مختلف می‌توان درباره استاد نصیریان پژوهش کرد و این پژوهش‌ها می‌تواند آموزه‌های فراوانی برای ما داشته باشد.

گیل‌آبادی یادآور شد: استاد نصیریان کسی است که از مردم شروع می‌کند و به مردم برمی‌گردد و این در تمام آثارشان دیده می‌شود. ما باید به سمت تولید اندیشه‌ای برویم که از تبارشناسی این بزرگان به دست می‌آوریم. مردم در آثار استاد نصیریان موج می‌زند.

وی ادامه داد: با استاد نصیریان ستایش‌گونه باید برخورد کرد یا سنجش‌گونه که نوع دوم مؤثرتر است.

*ایرج راد: نصیریان پایه گذار اصلی تئاتر نو در ایران است

سپس ایرج راد رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر و یکی از اعضای گروه تئاتر «مردم» درباره تجربه و همکاری خود با علی نصیریان در تئاتر، گفت: افتخار من هست که در اداره برنامه‌های تئاتر در گروه تئاتر «مردم» به سرپرستی استاد انتظامی و نصیریان بودم. همه استاد نصیریان را از طریق آثارشان می‌شناسیم؛ ایشان یکی از پایه‌گذاران اصلی تئاتر نو در ایران هستند.

وی با اشاره به روند تاریخی تعطیلی تئاتر لاله‌زار و شکل‌گیری اداره هنرهای دراماتیک، توضیح داد: در اداره هنرهای دراماتیک که دولتی بود، هنرمندان با تفکرات مختلف و برای هنر تئاتر در این اداره بودند. آقای نصیریان از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۹ در سالن کوچک اداره مستمر فعالیت می‌کردند.

راد ادامه داد:۷۰ سال کار ارزشمند و مستمر انجام دادند و یکی از پایه‌گذاران اداره هنرهای دراماتیک بود. استاد نصیریان با تئاترهایی که اداره برای اجرا در تلویزیون تولید می‌کرد، مردم را بیشتر با تئاتر آشنا کردند و این مرحله‌ای برای توسعه تئاتر بود. بعدها استاد نصیریان یکی از پایه‌گذاران تماشاخانه سنگلج شد.

وی یادآور شد: او سنت‌های نمایش ایرانی را به صورت مدرن روی صحنه می‌بردند. نظم و گروه از ارکان اساسی تئاتر بود و اگر حالا تئاتر ما شکل نمی‌گیرد به خاطر این است که گروه نداریم. همه در گروه در خدمت تئاتر و فرهنگ بودند.

این کارگردان و بازیگر تئاتر تصریح کرد: شرافت ذاتی ویژگی بزرگانی چون استاد نصیریان بود. ایشان شخصیتی زلال دارند و به همین خاطر روی مردم تأثیرگذار هستند. برای من خصایص انسانی آقای نصیریان ارزشمندتر از هنر و توانایی‌شان در کارگردانی، بازیگری و نمایشنامه‌نویسی است.

مجید گیاهچی در ادامه توضیح داد: اخیرا کتابی به نام آقای هالو درباره زندگی علی نصیریان به چاپ رسیده که می‌تواند منبع خوبی برای علاقه مندان به هنر باشد.

وی درباره تحول تئاتر در دهه چهل نیز توضیح داد: آن دوره یک پیوستگی بین دستگاه‌ها و نهادها وجود داشت. تلویزیون هر هفته کار تئاتر زنده پخش میکند، ارشاد گروها را در اداره هنرهای نمایشی جمع می‌کرد و حداقل‌های زندگی آنها را تامین می‌کرد، این سیستم پیوسته باعث شد تئاتر در آن دهه درخشان و مورد توجه باشد.

*داریوش مودبیان: علی نصیریان منشور تئاتری ما است

در ادامه داریوش مودبیان طی صحبت‌هایی عنوان کرد: من مثل ایرج راد سخنور نیستم از روی نوشته‌هایم می‌خوانم ابتدا درود بر همه شما دوستان و دوستداران و اصحاب رسانه، علی نصیریان ستودنی است ، منشوری بلورین و درخشان با صدها جلوه و رنج بر رخ و هزاران پرتو رنگارنگ.

وی با بیان اینکه ابتدا به نصیریان نویسنده اشاره می‌کند که باید او را ستود، افزود: آثار او سرآغاز نمایشنامه نویسی نوین در کشور ماست. تنوع ساختار و رنگارنگی بافت دراماتیک و‌ گونه گونی مضامین که نشان از آشنایی او با هنر نمایشی و‌ عمق او در مسایل اجتماعی دارد. آشنایی من با نصیریان به «بلبل سرگشته» و اجرای آن در سال ۳۷ باز می‌گردد . او این نمایشنامه را در ۲۲سالگی نگاشته است حتی الان که این نمایشنامه را می‌خوانیم همچنان پیشتاز است آن هم برای یک جوان در این سن و بدون امکانات کار حیرت انگیزی است.

مودبیان با ارایه فهرستی از نمایشنامه‌های علی نصیریان گفت: بازیگری نصیریان از همه اینها شگفت انگیز‌تر است. او از فعال‌ترین اعضای گروه تئاتر مدرسه شان بود و در کلاس‌های جامع باربد کارآموزی و خود را برای صحنه آماده کرد. سپس در هنرستان حضور یافت و خود را محدود به هیچ مکتب و فن نمایشی نکرد. اخلاق حرفه ای، وقت شناسی ، گشاده رویی، مهارت تغییر لحن و … از ویژگی‌های اوست.

وی همچنین توضیح داد: بخش کارگردانی او هم ستودنی است شوق و‌ ذوقش یه بازیگری آنقدر است که به خاطر بازی در تئاتر دست به نوشتن برد‌ اما کارگردانی‌های او هم قابل اعتنا است. ۴۴ نمایش تلویزیونی و ۲۵نمایش صحنه‌ای او کار کرد. من از سالیان پیش از معدود نزدیکان علی نصیریان بودم او انسانی تمام شایسته عنوان انسان است. علی نصیریان منشور تئاتری ما است.

* فرهاد آییش: نصیریان الگوی پدری من بود

فرهاد آییش نیز طی صحبت‌هایی درباره علی نصیریان گفت: ما هر کسی را با نگاه خود می‌بینیم بنابراین تصمیم گرفتم درباره خودم صحبت کنم . من این شانس را داشتم بعد از انقلاب با آقای نصیریان تئاتر کار کنم و سفرهای دو نفره و چند نفره برویم و روابط خانوادگی با هم داشتیم.

وی در ادامه افزود: من از نوجوانی عاشق علی نصیریان بودم در آن دوره جرات تئاتر رفتن نداشتم اما شنیده بودم آقای نصیریان در یک سالنی تئاتر کار می‌کند، یک شب رفتم آنجا و به او سلام کردم و او هم جواب مرا با محبت داد اما وقتی فیلم آقای هالو را دیدم به شدت تحت تأثیر قرار گرفتم . من فکر می‌کردم اگر همه آدم‌های دنیا مثل آقای هالو بودند، چه دنیای خوبی ما داشتیم .

آییش اظهار داشت: من چون پدرم را زود از دست دادم علی نصیریان را یکی از الگوهای پدری خودم قرار دادم و الگوی دیگرم هم آقای هالو بود. بعد از آن دوره برای تحصیل به آمریکا رفتم اما نیروی عجیبی مرا به سمت تئاتر می‌کشید و من هم یک گروه تئاتر ایرانی درست کردم. جالب است بگویم که اسم علی نصیریان بین ما همیشه جریان داشت .

وی با اشاره به اینکه آرزوی من همیشه این بود که یک روز روبروی علی نصیریان بنشینم و با او حرف بزنم، توضیح داد: این آرزو باعث ایجاد یک طرح نمایشی دو نفره در ذهن من شد و من شجاعت به خرج دادم و با او تماس گرفتم و مطرح کردم و اسم آن نمایش هم «هفت شب مهمان ناخوانده» بود . من نه تنها آن دو ساعت را جلوی آقای نصیریان بودم بلکه بارها علی نصیریان بر صحنه همین نمایش پیشانی مرا بوسید تا اینکه من هم تا حدی به یک سادگی ایشان رسیدم. چیزی که برایم جالب است، او در اوج سادگی به لحاظ خرد و دانش پیچیده است .

آییش در پایان گفت: من بعد از آشنایی با علی نصیریان واقعا وارد فاز جدیدی از زندگی ام شدم ، واقعا از علی نصیریان ممنونم و تولدشان را تبریک می گویم.

*علی نصیریان: عضو هیچ گروه و فرقه‌ای نیستم

در پایان این نشست علی نصیریان با تشویق حضار پشت تریبون قرار گرفت و چند دقیقه حضار ایستاده او را تشویق کردند.

نصیریان در صحبت‌هایی گفت: از دوستانم که این برنامه را ترتیب دادند تشکر می‌کنم اینها که گاه سراغم می‌آیند دیدنشان مرا سرحال می‌آورد، اما من از ایرج راد برای ایجاد این خانه تشکر می‌کنم انشالا این خانه همیشه آزاد باشد.

وی در ادامه افزود: کار کردن ما فقط کار نیست حس دوست داشتن است من هیچوقت سفرهایم به آمریکا و‌ اروپا که با فرهاد آییش می‌رفتم فراموش نمی‌کنم یک زندگی پر لطف بود. الان هم که گاه به کوه می‌رویم خوش می‌گذرد.

نصیریان همچنین توضیح داد: بچه بودم تازه رادیو آمده بود در رادیو یک سری پیش پرده خوان بودند، اینها تصنیف‌هایشان را چاپ میکردند. در لاله زار یک قرون می‌فروختند من اینها را می‌خریدم و خودم می‌خواندم. خلاصه در این جشن‌های فامیل من می‌خواندم و این باعث شد من به این سمت کشیده شوم. در «سربداران» از عمد پرطمطراق دیالوگ می‌گفتم تا به چشم تماشاگر بیاید، خلاصه کار ما با تخته حوضی و‌ تعزیه در محرم و صفر آغاز و به علاقه به سینما رسید.

وی با بیان اینکه دانش آموزان در آن دوران در مدارس کمتر درس می‌خواندند بیشتر کارهای سیاسی می‌کردند، افزود: من هم به همین دلایل از مدرسه اخراج شدم و تئاتر کار می‌کردم. وقتی دیدم عشق و علاقه به تئاتر دارم دنبال کلاس رفتم، یک روز دیدم جامعه باربد فراخوان کلاس زده است. کلاس رفتم و چند نقش کوچک بازی کردم و به تئاتر سعدی رفتم.

نصیریان با اشاره به اینکه پس از آن دوره به هنرستان هنرپیشگی رفته، افزود: من عضو هیچ حزب و فرقه‌ای نبوده و نیستم، تئاتر را هم درونی می دانم نه ژست و ادا!

به گزارش فارس ،این بازیگر با سابقه سینما و تئاتر درباره نحوه آشنایی و حضور خود در فیلم «گا‌و» مهرجویی، گفت: مرحوم جعفر والی به اشتباه گفته بود که فیلم «گاو» را ما در تلویزیون کار کردیم و بعد آقای مهرجویی دوربین آورد و کار آماده را گرفت. اینگونه نبود، مهرجویی زحمت بسیار کشید و یک فیلم درخشان ساخت و با هدایت درست آقای انتظامی، بازی درخشانی از او گرفت.

نصیریان اولین دستمزد خود را ۲۵۰ تومان ذکر کرد و افزود: بیشترین دستمزدم ۷ هزار تومان بابت کارگردانی بود. قیمت بلیت تماشاخانه سنگلج در بالکن ۴ تومان و همکف ۶ تومان بود. من یک نمایشنامه داشتم به اسم سیاه که چهارصد تومن بابت کارگردانی آن گرفتم.

وی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: ما هر کار موفقی انجام دادیم با گروه بود ولی نمی‌دانم الان با شرایط اقتصادی، اینترنت، ارتباط با دنیا و رشد جمعیت گروه می‌توان شکل داد یا نه. آنچه مسلم است تئاتر جریان و گروه می‌خواهد.

این هنرمند تئاتر تأکید کرد: بایدی ندارد که فقط تئاتر ایرانی یا سنتی داشته باشیم. ما نیاز به تئاتر روز هم داریم.

وی در پایان عنوان کرد که در سال های اخیر موفق نشده به جز نمایش می سی سی پی نشسته می‌میرد همایون غنی زاده کار دیگری ببیند اما از وضع تئاتر نا امید نیست.