جزئیات نقشه جنجالی اسرائیل برای تصرف کامل شهر غزه چیست؟

بازتاب– کابینه امنیتی رژیم اسرائیل با تصویب طرحی برای تصرف کامل شهر غزه، تنش‌ها را وارد مرحله‌ای تازه کرده است؛ طرحی که واکنش‌های بین‌المللی گسترده و هشدارهایی جدی درباره تشدید آوارگی و تلفات غیرنظامیان را به دنبال داشته است.

بر اساس این طرح که به ابتکار بنیامین نتانیاهو تدوین شده، ارتش رژیم اسرائیل قرار است کنترل نظامی شهر غزه را در دست گیرد؛ در حالی که اداره امور غیرنظامی به نهادی ثالث با حمایت کشورهای عربی واگذار خواهد شد. این طرح که هدف اصلی آن «شکست کامل و خلع سلاح حماس» عنوان شده، شامل پنج اصل کلیدی است:

1. نابودی کامل توان نظامی حماس

2. آزادی تمامی گروگان‌ها – چه زنده و چه کشته‌شده

3. غیرنظامی‌سازی کامل نوار غزه

4. تداوم کنترل امنیتی اسرائیل بر این منطقه

5. ایجاد ساختار حاکمیتی غیرنظامی جایگزین که وابسته به حماس یا تشکیلات خودگردان فلسطین نباشد

مخالفت‌ها از داخل تا صحنه بین‌الملل

به نوشته BBC؛ این تصمیم جنجالی نه‌تنها با اعتراض کشورهای مختلف از جمله آلمان، ترکیه و بریتانیا مواجه شده، بلکه در داخل اسرائیل نیز مخالفت‌های شدیدی را برانگیخته است. فرماندهان ارتش، خانواده‌های گروگان‌ها و حتی برخی از اعضای کابینه نسبت به پیامدهای خطرناک این طرح هشدار داده‌اند.

حماس نیز در واکنش، این اقدام را «جنایت جنگی جدید» خوانده و تهدید کرده که با مقاومت شدید پاسخ خواهد داد. در بیانیه این گروه آمده است: «ما به اشغالگران هشدار می‌دهیم که این ماجراجویی جنایتکارانه برایشان بهای سنگینی خواهد داشت.»

چرا فقط شهر غزه؟

اگرچه نتانیاهو پیش‌تر در گفت‌وگویی با شبکه فاکس‌نیوز اعلام کرده بود که قصد دارد کل نوار غزه را تحت کنترل درآورد و سپس آن را به نیروهای عربی واگذار کند، اما در طرح جدید صرفاً تصرف شهر غزه – پرجمعیت‌ترین منطقه در نوار غزه پیش از آغاز جنگ – مورد تأکید قرار گرفته است.

تحلیلگران معتقدند که این گام، ممکن است بخشی از یک استراتژی مرحله‌ای برای سیطره کامل بر نوار غزه باشد، یا ترفندی برای اعمال فشار بیشتر بر حماس در مذاکرات آتش‌بس که مدتی‌ست متوقف شده‌اند.

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، این شهر که پیش‌تر هدف بمباران‌های شدید و عملیات زمینی ارتش اسرائیل قرار گرفته، اکنون در محاصره کامل نیروهای اسرائیلی است و مناطق اطراف آن نیز تحت دستور تخلیه یا کنترل نظامی قرار دارند.

زمان آغاز عملیات؛ ابهام و تهدید

اسرائیل هنوز زمان مشخصی برای اجرای این طرح اعلام نکرده اما رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که ارتش بلافاصله وارد شهر نخواهد شد و ابتدا از ساکنان خواسته خواهد شد تا منطقه را ترک کنند.

هم‌زمان، ارتش اسرائیل تأکید کرده که در جریان اجرای طرح، کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان خارج از مناطق درگیری ارائه خواهد شد. اما مشخص نیست این کمک‌ها از چه طریقی تأمین و توزیع خواهند شد؛ به‌ویژه آن‌که «بنیاد بشردوستانه غزه» که ادعا می شود با حمایت آمریکا و اسرائیل فعالیت می‌کند، به‌شدت مورد انتقاد است.

آینده مبهم غزه؛ اعراب مداخله نمی‌کنند؟

نتانیاهو بار دیگر تأکید کرده که اسرائیل «نمی‌خواهد حکومت» غزه را در دست گیرد و صرفاً به دنبال ایجاد یک «کمربند امنیتی» است. او مدعی شده که این منطقه در آینده به نیروهای عربی سپرده خواهد شد، اما مشخص نکرده که این نیروها چه کسانی خواهند بود.

تحلیلگران بی‌بی‌سی می‌گویند نتانیاهو «عمدی در ابهام» سخن می‌گوید، چراکه نه اردن و نه مصر حاضر نیستند وارد غزه شوند مگر آن‌که اشغال نظامی اسرائیل به‌طور کامل پایان یافته باشد.

واکنش‌های جهانی؛ از هشدار تا تعلیق صادرات سلاح

رهبران جهانی واکنش‌های تندی نسبت به این طرح نشان داده‌اند. کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، آن را «اشتباه» دانسته و هشدار داده که این تصمیم تنها به «ریخته‌شدن خون بیشتر» خواهد انجامید.

فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، نیز اعلام کرده که دولتش تا اطلاع ثانوی هیچ‌گونه صادرات تجهیزات نظامی به اسرائیل که ممکن است در غزه استفاده شود را تأیید نخواهد کرد. این نخستین بار در تاریخ معاصر است که آلمان – از تأمین‌کنندگان عمده تسلیحات اسرائیل – چنین موضعی اتخاذ می‌کند.

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، این تصمیم را «جنایتی تمام‌عیار» خوانده و وزارت خارجه ترکیه نیز هدف اسرائیل را «آواره‌سازی اجباری فلسطینیان از سرزمین‌شان» دانسته است.

ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، نیز هشدار داده که ادامه جنگ در غزه «منجر به آوارگی گسترده‌تر، کشتار بیشتر، رنج غیرقابل تحمل و ارتکاب جنایات فجیع‌تری» خواهد شد.

سکوت و چراغ سبز ضمنی آمریکا

در حالی‌که بسیاری از کشورها با صراحت علیه طرح اسرائیل موضع گرفته‌اند، واشنگتن واکنشی ملایم‌تر نشان داده است. دونالد ترامپ گفته تصمیم نهایی برای اشغال کامل غزه «به عهده خود اسرائیل است». مایک هاکبی، سفیر ایالات متحده در اسرائیل، نیز تأکید کرده که این موضوع «به آمریکا ربطی ندارد» و «ما نباید به اسرائیل بگوییم چه کار بکند یا نکند».

در این میان، خانواده‌های گروگان‌ها در اسرائیل نیز هشدار داده‌اند که این تصمیم «کشور را به سوی فاجعه‌ای عظیم برای گروگان‌ها و سربازان ما سوق می‌دهد».